Groeicontinent Afrika

Onlangs noemden we Afrika op onze strategiepagina een continent in volle opbouw (IB 9B). We focusten toen op de bouwsector, waar de perspectieven gunstig zijn door de grote inhaalbeweging die het continent moet maken op het vlak van infrastructuur. De perspectieven zijn ook voor andere deelgebieden van de economie gunstig. Sectoren als consumentengoederen, auto’s, telecommunicatie en financiële diensten moeten groeien samen met de verwachte bevolkingstoename.

Bevolkingsexplosie

Afrika is nu al het op één na meest bevolkte continent ter wereld, met ongeveer 1,1 miljard inwoners. Volgens voorspellingen van de Verenigde Naties zullen er tegen 2050 niet minder dan 1,9 miljard Afrikanen zijn. In 2100 zouden 4,1 miljard Afrikanen een derde van de wereldbevolking vormen. Nog niet zo lang geleden was investeren in Afrika beperkt tot Zuid-Afrika alleen. Het land was – en is nog steeds – sterk overwogen in de meeste grote Afrika-indexen (bijvoorbeeld de MSCI Africa). Veel fondsen, trackers en afgeleide producten nemen die index als referentie of benchmark. Daardoor worden de kleinere Afrikaanse economieën stiefmoederlijk bedeeld.

Zuid-Afrika is ook in 2014 nog de meest liquide investeringsmarkt van het continent, maar het verschil met de rest wordt kleiner. De grondstoffen- en mijnbouwsector in het land is aan een gestage neergang bezig. Zo was Zuid-Afrika tot 2007 nog de grootste goudproducent ter wereld. De jongste jaren viel het land terug naar de zesde plaats. En zo zijn er nog voorbeelden. Natuurlijke rijkdommen die uitgeput of moeilijker toegankelijk worden, sociale onrust in de mijnbouwsector en de vele politieke strubbelingen doen de Zuid-Afrikaanse economie geen goed. Ook de investeerders zijn vragende partij om een gediversifieerder aanbod te krijgen om in het continent te kunnen beleggen. Omdat we het niet altijd heel ver hoeven te zoeken, bekijken we twee fondsen die op Euronext noteren.

Intereffekt Emerging Africa

Het Nederlandse Intereffekt Investment Funds is een beleggingsinstelling die verschillende aandelen- en hefboomfondsen aanbiedt. Het Afrika-aandelenfonds bestaat sinds 31 maart 2008 en noteert op Euronext met als ISIN-code NL0006173007. De correlatie tussen de Afrikaanse aandelenmarkten en de wereldwijde markt is veeleer klein. Zo was 2011 een slecht jaar, maar 2012 en 2013 lieten zich dan weer opmerken met hoge rendementen. Vorig jaar steeg het Afrika-aandelenfonds met 21,3 %. Sinds begin dit jaar klom de intrinsieke waarde van het fonds met 5 %. Door het succes is het beheerde vermogen toegenomen tot 7,25 miljoen EUR. Een belangrijk onderscheid met andere fondsen en trackers is dat de beheerders Zuid-Afrika volledig links laten liggen. Dat is een bewuste keuze, want er wordt geen bestaande index geschaduwd.

Het fonds telt 37 aandelen van bedrijven verspreid over zeven landen. Egypte, de op één na grootste economie van Afrika, staat in voor 32,4 %. Nigeria komt op de tweede plaats met 23,4 %. Nigeria is het meest bevolkte land van Afrika met 175 miljoen inwoners. De economie is er de voorbije vijftien jaar met gemiddeld 8,2 % gegroeid. Tegen het eind van deze eeuw zou Nigeria volgens de Verenigde Naties bijna 1 miljard inwoners tellen. Na Egypte en Nigeria volgen Marokko en Kenia met respectievelijk 19,2 % en 13,4 %.

Op sectorniveau behoort 29 % van de bedrijven uit het fonds tot de financiële industrie. Consumentengoederen staan in voor 15 %, maar ook de industriële sector (14 %), basismaterialen (12 %), energie (11 %) en telecom (11 %) zijn goed vertegenwoordigd. De spread op Euronext – het verschil tussen aan- en de verkoopkoers – schommelt maximaal 1 % rond de intrinsieke waarde. De jaarlijkse beheersvergoeding bedraagt 1,5 %. Let wel: er is ook nog een zogenoemde performance fee van 10 %. Die is enkel van toepassing op rendementen boven 10 %. In 2013 was er dus een extra kostprijs van 1,13 %.

De beheerders van Intereffekt Emerging Africa zetten duidelijk in op aandelen met een hoger dan gemiddeld rendement. Vorige maand bedroeg dit 6,3 %. De gemiddelde koers-winst- en koers-boekwaardeverhouding van de aandelen uit het fonds bedroegen respectievelijk 9,3 en 2.

Robeco Afrika Fund

Robeco hoeft aan de investeerders niet meer worden voorgesteld, want de instelling commercialiseert verscheidene financiële producten voor zowel particulieren als institutionelen. Het Robeco Afrika Fund noteert eveneens op Euronext met als ISIN-code NL0006238131. Ook het Afrika-fonds bestaat al sinds 2008, maar de prestatie blijft de jongste jaren achter bij die van Intereffekt Emerging Africa. Na een klim met slechts 6,7 % in 2013 staat het Afrika Fund sinds begin dit jaar ongeveer 1 % in het rood.

Het grote verschil is dat beheerder Robeco een hoofdrol voor Zuid-Afrika heeft voorzien. Op februari 2014 had 38,2 % van de bedrijven uit het fonds zijn hoofdzetel in het land. Nog opmerkelijk is dat Egypte pas op de vijfde plaats komt, met een aandeel van slechts 5,6 %. Dat kan wellicht gedeeltelijk worden verklaard door de recente politieke onrust in het land. Nigeria is, na Zuid-Afrika, het best vertegenwoordigd met 20,5 %, gevolgd door Ghana (7,7 %) en Kenia (6,2 %). Financiële dienstverlening tekent voor 41,5 %, en is daarmee veruit de grootste sectorallocatie. Consumentengoederen (13 %) en basismaterialen (12 %) volgen op ruime afstand.

De jaarlijkse beheersvergoeding bedraagt 1,75 %. Net als bij Intereffekt Emerging Africa is er een spread van maximaal 1 % rond de intrinsieke waarde.

IN 2100 ZOUDEN 4,1 MILJARD AFRIKANEN EEN DERDE VAN DE WERELDBEVOLKING VORMEN.