De Antwerpse zelfstandigen werken aan een resem maatregelen om zich te wapenen tegen de negatieve gevolgen van de werken aan de ring, de voorbije twee jaar.
De werken aan de Antwerpse ring werden vorig jaar afgerond, maar heel wat zelfstandigen voelen nog steeds de gevolgen ervan. Vooral in de horeca was er de voorbije maanden een ware kaalslag. Toprestaurants zoals La Rade, maar ook veel minder bekende zaken, moesten de deuren sluiten.
“Twee lange periodes was de Scheldestad afgesloten van de buitenwereld,” aldus Johan Seghers, eigenaar van het top-restaurant ‘t Fornuis, die tijdens de werken zijn omzet met 30 % zag dalen. “Sommige collega’s hebben het weliswaar overleefd, maar missen nu het kapitaal om opnieuw te beginnen. Omdat je in onze branche met scherpe marges werkt, kan dit de finale klap geven.”
Eric Van den Broele, researchmanager bij Graydon Belgium, telt op basis van de cijfers van 2005 dat één op 38 restaurants en cafés in het Antwerpse na een jaar failliet gaat. “Een Belgisch record.” Michel Van Gorp, regiosecretaris van Unizo Antwerpen, meent echter dat het moment is aangebroken om de schade op te meten en tegenmaatregelen te nemen. “Het ergste is achter de rug,” stelt hij. “We bekijken in hoeverre we schadedossiers kunnen indienen bij de aannemers of de bouwheren, indien er fouten zijn gemaakt.”
Gerechtelijk akkoord
Unizo bestudeert met advocaat en curator Eddy Van Camp ook in hoeverre de ondernemingen een beroep kunnen doen op het instrument van het gerechtelijk akkoord. Dat laat toe dat een onderneming in tijdelijke moeilijkheden voor twee jaar een betalingsmoratorium krijgt voor haar schulden. Onder toezicht van een gerechtelijk commissaris wordt in die periode aan een herstelplan gewerkt. Dit is een vrije zware en dure procedure, die normaal gezien alleen door grote bedrijven wordt toegepast.
Van Gorp: “Als we erin slagen om gerechtelijke akkoorden uit te werken voor handelaars, is het een primeur. Maar we denken dat het kan lukken.”
Eddy Van Camp wijst erop dat de kosten kunnen worden gedrukt, omdat heel wat handelszaken in een gelijkaardige situatie zitten en ze met typedossiers naar de rechtbank kunnen stappen. “De oorzaak – schade als gevolg van de werken – is dezelfde en kan perfect worden aangetoond. Bovendien is er kans op beterschap, omdat de zwaarste werken achter de rug zijn. Heel wat ondernemingen beleven momenteel een tijdelijk probleem, en het feit dat ze de twee jaar konden uitzweten, bewijst dat ze levensvatbaar zijn. Ook moeten we ervoor oppassen dat de kostprijs van de commissaris niet te hoog oploopt. Dat is vandaag al een probleem voor grote bedrijven.”
Van Camp oordeelt dat het nu het perfecte moment is om structurele oplossingen uit te werken. “Een jaar geleden moest je niet aankloppen bij de rechtbank, omdat niemand toen juist kon inschatten hoe lang de problemen nog zouden duren. Vandaag weten we dat wel. De Antwerpse rechters staan dicht genoeg bij de werkelijkheid om in deze denktrant mee te stappen.”
Unizo lanceert campagne
De curator erkent dat vandaag rond de formule van het gerechtelijk akkoord een negatieve sfeer hangt. “Men beschouwt het te veel als het voorgeborchte van de hel, terwijl het dikwijls net de nieuwe start kan betekenen voor een bedrijf. Het gerechtelijk akkoord is te weinig bekend, ook bij de confraters. Het biedt nochtans prachtige kansen.”
Om dit euvel op te vangen, lanceert Unizo Antwerpen (in principe) binnenkort een campagne om de formule meer bekendheid te geven bij haar leden.
Van Gorp: “Als dit lukt, zal nationaal volgen. Binnenkort gaan we met de bedrijven aan tafel zitten om voor elk afzonderlijk een oplossing uit te werken. Dat kan een overeenkomst met schuldenaars, een gerechtelijk akkoord of zelfs een faillissement zijn. Een gerechtelijk akkoord voor handelszaken zou een nationale primeur zijn.”
Van den Broele (Graydon) vindt dit een goede piste. Hij wijst erop dat sinds 1998, toen de nieuwe wetgeving van kracht werd, slechts 1050 gerechtelijke akkoorden werden toegepast. “En het aantal daalt elk jaar. Opvallend hierbij zijn de sterk regionale verschillen. Zo waren er sinds 2000 in het Waals Gewest meer gerechtelijke akkoorden dan in de twee andere gewesten samen.”
Volgens Van den Broele schiet de toepassing van de wet, die de bedoeling heeft bedrijven in moeilijkheden te redden, haar doel voorbij. “In principe moesten de rechtbanken ondernemingen in moeilijkheden opsporen om een tijdelijk overlevingsplan mogelijk te maken,” klinkt het. “In de praktijk leiden de handelsonderzoeken ertoe dat opgespoorde bedrijven failliet worden verklaard. Daarom is de Antwerpse piste erg interessant, omdat die nieuw leven zou inblazen in een voor ondernemingen erg interessante juridische constructie.”
Vlugger aan de alarmbel
VLD-kamerlid Luk Van Biesen werkt aan een wetsvoorstel dat de rechtbanken zou verplichten om actiever naar problemen te speuren. “Nu start het handelsonderzoek als er achterstallige betalingen zijn aan de RSZ of de fiscus, maar dan is het te laat. De rechtbank zou in actie moeten schieten als blijkt dat een onderneming ondergekapitaliseerd is, maar er nog een oplossing mogelijk is. Dat kan als de cijfers permanent worden geviseerd.”
Johan Seghers, zelf lekenrechter in handelszaken, wijst echter op een probleem. “De rechters weten inderdaad hoe een bedrijf in de praktijk werkt. Maar we zien ook met onze ogen toe of een boekhouding volgens de regels werd gevoerd. Wie een beroep doet op een gerechtelijk akkoord, zal dat moeten doen aan de hand van reële cijfers. Daar ontbreekt het soms aan in onze branche.”
Hans Brockmans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier