Generale Maatschappij. Geld uit de frigobox

Nederland en Skandinavië zijn de frigobox van Europa. Een frigobox barstend van de guldens, kronen en markka’s. Vlaanderen is een brug naar de zuidelijke staten. Het jonge Vlaamse kapitaal huwen met het oudere noordse kapitaal is een slimme strategie voor de 21ste eeuw.

Arctia, de hotelketen van het Finse Alko, zou een prima koper zijn van de armlastige Sabena Hotels. De regering-Van den Brande II moet de Finse regering en zakenlui aanklampen met de boodschap : “Jullie verwaarlozen kansen. Wij zijn gidsen bij jullie doorbraak in België en in Zuid-Europa. “

Neste met zijn olie, gas en chemie kan verleid worden met een hap van Distrigas de Fins-Vlaamse joint kampeert dan aan de grens van Rusland en zijn Gazprom-net.

Nokia is een gedroomde participant voor Telenet Vlaanderen.

In de volgende weken worden de kaarten herschud tussen Tractebel, Generale Maatschappij, Suez en Lyonnaise des Eaux. Een Vlaamse financiële strategie om hieruit met partners van het noorden maximaal profijt te halen, is kreatief. Makelaars kunnen zijn minister-president Van den Brande, de Vlaamse intercommunales en de Vlaamse Ankerclub.

André Leysen gaf het voorbeeld en mislukte. De les van deze mislukking is : versper de weg voor het Franse kapitalisme in je alliantie. In januari ’88, de hongerwinter van de Generale Maatschappij van België, trachtte André Leysen met instemming van René Lamy, Etienne Davignon en Pierre Scohier (Cobepa) een groep te vormen die Carlo De Benedetti wilde terugdrijven. Het idee was eenvoudig. André Leysen zou zijn relaties in het noorden van Europa (Bayer, Volvo, Deutsche Bank, Philips) overtuigen om 8 à 10 miljoen aandelen van een geplande kapitaalsverhoging in GMB op te nemen. Noord en zuid (Suez) traden samen op als Witte Ridder tegen de condotierre. Het plan van de pôle nordique mislukte door de zware tegenkanting van Cobepa en GBL, de Belgische geallieerden van Paribas. André Leysens steunpunten in Vlaanderen, Gevaert en Ibel, waren en zijn schatplichtig aan Cobepa en Paribas.

Noordeuropees kapitaal, groot en klein, vloeit naar het zuiden. Groot ? De papierfabrieken van Langerbrugge ontvangen vers geld van Stora van de Wallenbergs (Zweden). Klein ? Op 13 kilometer van Poperinge ligt Steenvoorde in Frans-Vlaanderen. De Zweedse holding Yggdrasil kocht in ’94 Transloko, producent van bouwmodules voor hospitalen, studentenhomes, hotels en scholen. De Noor Einar Stange en de Zweed Bertil Jonsson bezitten Yggdrasil, een kleine holding voor niche-deelnemingen in Europa. Yggdrasil is de altijd groene boom van het heelal, de levensboom uit de Skandinavische mytologie.

NEDERLAND.

De Nederlanders tonen zich meesterlijke financiers die grotere landen achter zich laten. ING pakt Barings op, ABN Amro verspreidt zich vakkundig over de hele wereld. ABN Amro kocht de Zweedse bank Alfred Berg van Volvo. De jonge fusie tussen Akzo en Nobel verloopt naadloos. Een kostenbesparing door de samenwerking tekent zich af. Ook de eerste omzet- en winstcijfers van het nieuwe Nederlands-Skandinavische concern wijzen op een suksesverhaal.

De onderzoekscel voor fusies & overnames van het audit- en adviesbedrijf KPMG signaleert dat de Nederlandse investeerders aanzienlijk meer bedrijven en deelnemingen kopen in het buitenland dan omgekeerd. De internationale verwervingsdrang van de Nederlanders ligt tenminste 50 % boven het peil van buitenlandse bedrijfsaankopen binnen de Nederlandse grenzen. Philips piekte over 1994 met 20 nieuwe deelnemingen en overnames, ABN Amro kocht 14 bedrijven en Wolters Kluwer twaalf. In het eerste kwartaal van 1995 verwierven Nederlandse investeerders 50 buitenlandse bedrijven met een gezamenlijke waarde van 1,6 miljard dollar. In Europa neemt Nederland in absolute bedragen de vierde plaats in op het vlak van grensoverschrijdende verwervingen. Het Verenigd Koninkrijk staat op nummer 1 met 9,9 miljard dollar, Duitsland op 2 met 4,3 miljard dollar en Frankrijk op 3 met 3,1 miljard dollar.

ZWEDEN, FINLAND, NOORWEGEN.

Hun familieleuze is Esse Non Vidare (Zijn. Niet Gezien Worden). Investor is de hoeksteen van de macht van het Zweedse zakengeslacht Wallenberg. Skandinaviska Enskilda Banken is de operationale arm. Investor kijkt over de grenzen voor zijn groei. Peter Wallenberg, de patriarch, bekende aan Euromoney : “Er is nog weinig wat we kunnen doen in Zweden, buiten wat we reeds verrichten op dit ogenblik. “

André Oscar Wallenberg stichtte Enskilda Banken in 1856, Investor ontstond in 1916, tegen een wet die het aandelenbezit van banken beknotte. Na kwakkelende cijfers in ’92 en ’93 zijn de beide financievehikels opnieuw in goede vorm. De vennootschappen van de Wallenbergs vertegenwoordigen 40 % van de beurskapitalizering in Stockholm. Via Investor bezitten de Wallenbergs 100 % van Saab-Scania, 38,9 % van Ericcson, 96,1 % van Electrolux, plus deelnemingen in Atlas Copco, SKF, Stora en Incentive. Via Incentive hebben de Wallenbergs een sterke hand bij ABB. Hun appeltje voor de dorst is de 10 % in de snelgroeiende farmareus Astra.

Volvo wordt geherstruktureerd : de non-core-participaties worden verkocht. Het signaal voor de mislukte champignongroei van de automaker was de suksesloze toenadering tot Renault.

Rond de neoclassicistische basiliek van Helsinki leeft de geldmacht van de Fins-Zweedse familie Ehrnrooth. De Ehrnrooths zijn kopieën van het familiale kapitalisme op zijn Wallenbergs. De Ehrnroots bezitten de sleutels van Agrofin (de familiale holding), Kymmene (hout), Fiskars (konsumptieprodukten), Effjohn (scheepvaart), Metra (ingenieursbureau), Union Bank of Finland. Deze bank was jarenlang de spil van macht van de Ehrnrooths. De Union Bank of Finland fuseerde voor kort met KOP Bank tot Merita. De Union Bank of Finland was het diskrete uithangbord van de Fins-Zweedse gemeenschap. Finland is een bi-kultureel land, zes procent Finnen spreken Zweeds, deze taalkundige minderheid (een industrieel-commerciële meerderheid) bezit de helft van de nationale rijkdom.

De Ehrnroots en de Wallenbergs werken samen : Fiskars en Investor zijn de hoofdaandeelhouders in Gyllenberg Securities, Casimir Ehrnrooth is bestuurder van Incentive.

De Finse ekonomie trekt aan en de privatizering van traditionele staatsmonopolies meldt zich aan. Alko, het publieke dranken- en alkoholmonopolie (Finlandia Wodka beheerst 40 % van de internationale wodkamarkt), staat op het privatizeringslijstje. Interbrew verkende Alko. De groep heeft een buikige spaarpot door de jarenlange monopoliewinsten.

Finland telt 22 mannen en 3 vrouwen die mekaar kruisen in de belangrijke raden van bestuur. Zij werken samen en konkurreren in konklaaf tegen de buitenlanders. Een eurocraat : “Geloof niet dat de Finnen zichzelf beschouwen als een volkje aan de rand van Europa, dus wat uit de belangstelling. Zij wonen aan de kortste weg tussen Europa en Tokyo. “

In Noorwegen zijn de overheidsbedrijven Statoil en Norsk Hydro de steunpilaren van het lokale kapitalisme. Vanuit de staatsbedrijven kruipen webben van participaties door de volkshuishouding. Statoil en Norsk Hydro hebben aanzienlijke fiskale voordelen en worden niet leeggemolken door de overheid, evenmin de Zweedse ondernemingen door hun regeerders.

De Skandinaven bezitten een ijzeren zelfvertrouwen. “De Vlamingen leven centraler in Europa, maar zijn toch provincialistischer. Het Skandinavische nationalisme is volwassen en opent zich zonder verscheurend zielzoeken naar de wereld, net als het Zwitserse, ” zegt een kenner. Vanuit kleine draagvlakken bouwden die landen industriële imperia uit. Zweden en Zwitserland zijn de nationale dragers van het megaconcern ABB (Brown Boveri is Zwitsers, Asea Zweeds), de fusiegroep stelt 215.000 mensen tewerk in 1300 ondernemingen (omzet 27 miljard dollar). Percy Barnevik, de Zweedse chef, is een meester in het verweven van de kulturele draden en tradities van zijn dochterondernemingen. ABB heeft geen dominante nationale kultuur, Barnevik maakt van de kulturele variëteit een hoofdbestanddeel van zijn strategie. Hij laat door Italianen dingen doen, die hij niet opdraagt aan Nederlanders.

Een Vlaamse consultant met een jarenlange ervaring in Nederland : “Overtuig de Nederlanders van het nut om samen te werken met het Vlaamse kapitaal en dan win je de Skandinaven. De Nederlanders zijn de springplank naar het noorden, zoals wij voor hen en de Skandinaven een springplank naar het zuiden zijn. “

FRANS CROLS

ANDRÉ LEYSEN (GEVAERT) Zijn noordse verankering in 1988 mislukte onder druk van zijn Franse aandeelhouders.