“We beleven een scharniermoment,” meent Eddy Bruyninckx, directeur-generaal van het Antwerpse Havenbedrijf. “Gewestelijke en Europese instellingen buigen zich vandaag over thema’s die de toekomst van de havens voor de komende decennia bepalen.”
Bruyninckx, de operationele man naast zijn voorzitter baron Leo Delwaide (VLD), doelt onder meer op de strategische keuzes die de Vlaamse Havencommissie volgende week moet maken. Vanaf 28 oktober zal de commissie, samengesteld uit vertegenwoordigers van de sociale partners en de havenbesturen, een advies uitwerken op basis van de Sterktezwakteanalyse voor de Vlaamse havens, die het studiebureau Eseg-Technum schreef in opdracht van de administratie Waterinfrastructuur en Zeewezen.
TRENDS. De Vlaamse regering wil de concurrentiepositie van de Vlaamse havens “duurzaam maken”. Hoe moet dit volgens u worden ingevuld ?
EDDY BRUYNINCKX (ANTWERPS HAVENBEDRIJF). De Vlaamse regering is al negen jaar bevoegd voor de havens. Je zou dus kunnen verwachten dat ze van deze bevoegdheid gebruik maakt om eigen klemtonen te leggen. Quod non. Tot nog toe werd enkel gesleuteld aan de beheersstructuren. Kwantitatief zijn de financiële inspanningen niet opgedreven. En kwalitatief wordt het beleid niet uitgediept. Het wordt hoog tijd dat de Vlaamse regering beseft dat een strategisch havenbeleid meer is dan centen uitdelen voor infrastructuurwerken. De vraag hoe de Vlaamse havens hun positie kunnen verstevigen tegenover de Europese concurrenten wordt amper gesteld. Welk logistiek en infrastructureel beleid zal het havenbestuur omkaderen ? Niemand weet het antwoord op deze vraag. De exportpromotie van onze havens door de Vlaamse administratie is onbestaande. Geen enkele politicus denkt na over de sociale en fiscale maatregelen die nodig zijn om onze havens meer slagkracht te geven.
Waar is het probleem ? Tot nog toe verzetten de Vlaamse havens zich tegen al te veel politieke bemoeienissen en stonden ze op hun autonomie. Zou een Vlaamse regering die meer is dan een subsidiemachine lokaal geen problemen geven ?
Het is de vraag hoelang deze toestand houdbaar is. De Europese Unie begint zich meer en meer vragen te stellen over het blinde betalingsmechanisme bij de investeringsdossiers, die louter op basis van verdeelsleutels worden beoordeeld in plaats van te worden getoetst op economische efficiëntie.
Een mooi voorbeeld is misschien de uitbouw van het Verrebroekdok op Linkeroever kostprijs : 14 miljard, voor 70 % gespijsd door de Vlaamse overheid. Dit dok is berekend op het stukgoed, niet bepaald een expanderende markt. Zou u als privé-bedrijf zo’n investeringsbeslissing nemen als daar geen staatssteun aan te pas kwam ?
(Aarzelt.) Moeilijke vraag. Laat ik het zo stellen : ik weet niet of het Verrebroekdok voldoende haveninkomsten zal genereren om de investering door een privé-bedrijf te verantwoorden.
Welke taken ziet u dan wel weggelegd voor de overheid ?
De overheid begeeft zich in het gevaarlijke vaarwater van dotaties voor bepaalde investeringen. Tot die investeringen wordt door de havenbedrijven dikwijls doelgericht besloten om bepaalde klanten aan te trekken. Zij beogen dus een commercieel en minder een infrastructureel doel, zodat ze in de toekomst ooit het onderwerp kunnen uitmaken van een Europees onderzoek naar staatssteun. Ik pleit er dus voor dat de Vlaamse regering zich concentreert op de logistieke strategie : het vrijmaken van de toegang, het aanleggen van nutsvoorzieningen, de sluisbediening, de baggerwerken, de verkeersleiding- en begeleiding zijn overheidstaken. De portuaire werken zelf zijn een opdracht voor het havenbedrijf.
Dat zal men in Zeebrugge graag horen. De kosten voor sluizen en baggerwerken zijn er slechts marginaal in vergelijking met die van Antwerpen. Gaat de Scheldestad, als uw denkpiste wordt gevolgd, met het gros van de publieke middelen lopen ?
(Zucht.) Dat is een probleem. Het voorstel is logisch in de Europese en economische context, maar eng politiek gezien moeilijk haalbaar.
Hoe is de verhouding met Zeebrugge, overigens ?
Uitstekend. Er is een pacificatie in de maak. Het Brugse Havenbestuur lijkt Antwerpen te steunen in zijn streven om tegen het jaar 2023 een voldoende pensioenreserve aan te leggen. We hopen dit voor 70 % met eigen middelen te realiseren, maar we kunnen voor de rest niet zonder steun van de overheid. Als Vlaanderen jaarlijks zo’n 300 miljoen bijdraagt aan de pensioenreserve kan de Antwerpse Haven die in tegenstelling tot de andere Vlaamse havens volledig zèlf verantwoordelijk is op dat vlak concurrentieel blijven. Zoniet, dreigt de financiële catastrofe. Zeebrugge begrijpt dat ook.
En als tegenprestatie doet u niet moeilijk over de kosteloze overdracht van de aandelen van het Brugse havenbedrijf MBZ van het gewest naar de lokale havenbestuurders ?
Klopt. Hetzelfde deed zich voor bij Vlissingen-Terneuzen, waar het Rijk zich ook terugtrok. Zeebrugge mag voor dat dossier op onze steun rekenen.
Bent u als Antwerps Havenbedrijf nog steeds kandidaat voor een deelname aan MBZ ?
Zeker. Een kruisparticipatie van de Antwerpse en Zeebrugse havenbedrijven zou een flink stuk van de wederzijdse wrevel wegnemen. In dat geval kan Antwerpen in zijn externe promotie uit eigenbelang, niet voor de mooie ogen van de West-Vlamingen ! verwijzen naar het Zeebrugse alternatief, en vice versa. Een gemeenschappelijk promotiebeleid ligt voor de hand. Het zou toch idioot zijn dat andere havens geen gebruik maken van de naambekendheid van Antwerpen als Vlaamse mainport.
Op het vlak van conventioneel vervoer zal dat weinig problemen geven. Elke haven heeft zijn eigen specialiteiten. Maar de strijd om het containervervoer is een ander verhaal. Vandaag snoepen havenbedrijven elkaars trafieken af met commerciële dumpingpraktijken, meer bepaald door een niet-Antwerpse haven waarvan de naam me even ontschiet. We steunen de idee van de oprichting van een onafhankelijke arbitragecommissie, die optreedt tegen oneerlijke concurrentie. Het gaat niet op dat de ruzies hierover in de pers worden uitgevochten.
HANS BROCKMANS
EDDY BRUYNINCKX (HAVEN ANTWERPEN) Dumpingpraktijken van een Vlaamse haven verstoren eerlijke concurrentie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier