Geld maakt wel gelukkig

Rijk zijn doet het geluksgevoel behoorlijk sterk stijgen. Dat blijkt uit een studie over het geluk bij Belgen.

Geluk is alleen weggelegd voor simpele zielen. Erasmus schreef dat al. Alleen, het klopt hoegenaamd niet. Over het algemeen kennen hoogopgeleide mensen meer geluk dan laagopgeleide. In de meeste gevallen leidt een hogere opleiding tot een hoger inkomen, een betere maatschappelijke status, een vlottere toegang tot de beste verzorging en tot meer controle over het eigen leven. En vooral die aspecten (inkomen, gezondheid, vat hebben op zijn doen en laten) bepalen in grote mate of iemand zich gelukkig voelt. Voeg daar nog een uitstekende relatie en een interessant sociaal netwerk aan toe, en het recept voor geluk ligt klaar.

Tot die conclusie komen Mark Elchardus en Wendy Smits in Het grootste geluk. De hoogleraar Sociologie en de senior onderzoekster (aan de VUB) zochten uit wat iemand gelukkig maakt. Daarvoor trokken ze 4500 Belgen bij de mouw. Een bloedserieus onderzoek is het geworden, in het boek omkranst met filosofische en zelfs politieke beschouwingen, maar het hart van de studie geeft het concrete geheim van alledaags geluk prijs.

Uiteraard komt gezondheid naar voren als een absolute voorwaarde. Los daarvan, tekenen zich zeven dragers af (zie kader). “Gemeenschappelijk aan die zeven pijlers is dat geluk niet voortvloeit uit gemakzucht,” schrijven Elchardus en Smits. “Het streven naar geluk maakt duidelijk dat we grote inspanningen, het verwerven van moeilijke vaardigheden en het winnen van inzichten niet moeten waarderen omdat ze pijn doen of discipline vergen, maar omdat zij gelukkig kunnen maken.” Passie voor het werk helpt dus, al mag je niet overdrijven, want tijdsdruk kan roet in het geluksbord gooien.

Zonder grote tijdsdruk leven is voor de meesten evenwel een utopie. We zullen dus goed moeten leren omgaan met de druk. Droom vooral niet te veel van een sereen, stressloos bestaan, want het verlangen naar onthaasting blijkt de gelukservaring nog meer te verbrodden dan de tijdsdruk zelf. “Tenzij je een heel reële kans hebt te onthaasten, is het beter daar geen obsessie van te maken. Probeer van het drukke leven te genieten,” raden de auteurs aan.

Dat genieten kan vooral als je controle hebt op het eigen leven. Waarmee we alweer bij de opvallendste steunpilaar belanden: een hogere opleiding en vooral een goed inkomen verhogen het geluk. Wie elke maand kan sparen blijkt doorgaans gelukkiger dan anderen, zelfs al gaat het om een klein spaarbedrag. Nog een signaal: huiseigenaars blijken gemiddeld gelukkiger dan huurders.

Rond 55 jaar is de geluksbeleving hoe dan ook het laagst. Dan slaat de midlife dip het heftigst toe. Als je dan ook nog in Wallonië woont, is de kans op geluk weer wat kleiner. Vlamingen en Brusselaars (zij het al iets minder uitgesproken) voelen zich immers gelukkiger. Dat heeft vooral te maken met een krakkemikkig zelfvertrouwen van Walen. Of zij dan niet verzuurd worden? Dat blijkt geluk nu net niet in de weg te staan. Ook Vlaams Belangkiezers met een hoge maatschappelijke zuurtegraad kunnen zich best gelukkig voelen.

Mark Elchardus & Wendy Smits, Het grootste geluk. LannooCampus, 229 blz., 22,50 euro.

Luc De Decker