Sinds 2007 onderzoekt The American Psychological Association het stressniveau van de Amerikanen. In 2014 bereikten de metingen het laagste niveau. Uit gelijkaardige studies bleek dat tussen 1983 en 2007 het gevoel gestrest te zijn haast continu toenam. Nu is er dus een duidelijke trendbreuk.
Opvallend is dat alle oude waarheden over stress telkens opnieuw worden bevestigd. Vrouwen ervaren meer stress dan mannen. Of ze geven het gemakkelijker toe. Mensen aan de top van de hiërarchische piramide ervaren beduidend minder stress dan mensen onderaan de ladder. Jongeren zijn meer gestresseerd dan ouderen. Pas vanaf 55 ervaren we duidelijk minder stress. En geld maakt gelukkig, of ten minste, geld buffert ons tegen stress. Hoe hoger het inkomen, hoe minder stress.
Stressbron nummer een? Geld. Dat zou natuurlijk een typisch Amerikaans fenomeen kunnen zijn, maar geld wordt meer en meer de manier waarop we onze identiteit bevestigen. Onze kledij, onze smartphone, onze reizen, onze auto, onze restaurantbezoeken. Hoe en wat we consumeren toont anderen almaar meer wie we zijn, wat echt belangrijk voor ons is. Onze familie- of gemeenschapsbanden, onze godsdienst en onze ideologische overtuigingen verliezen aan belang. Zeg me wat je koopt, en ik zal zeggen wie je bent. Als onze financiële positie is bedreigd, is onze identiteit bedreigd. En weinige zaken zijn zo stresserend als een bedreiging van onze identiteit.
Maar waarom is het stressniveau de jongste jaren gezakt? De studie is rijk aan data, maar arm aan interpretatie. Waarschijnlijk is de financiële onzekerheid toch wat kleiner geworden. Hebben de Amerikanen zich aangepast aan de crisis? Lijkt die minder bedreigend? Laten we gokken op de weldaden van lage inflatie. Weten dat de dingen niet duurder worden is een hele geruststelling. En een dalende benzineprijs maakt blijkbaar alle consumenten ter wereld gelukkig.
Een dalend stressniveau wijst ook op de geringe impact van de media. We werden de jongste jaren overspoeld door zeer emotionele negatieve berichten over wereldconflicten, IS, milieurampen, burgeroorlogen. Zeer emotionele beelden hebben zich op ons netvlies kunnen branden. Maar we halen blijkbaar de schouders op, en gaan door met ons leven. Geen grote bron van stress.
Een opvallende vaststelling is dat de rijkere en de armere helft van de bevolking in 2007 en 2009 evenveel stress hadden. Maar vanaf 2009 ontstond er een kloof. En die kloof neemt met de jaren toe. Minder rijk zijn geeft beduidend meer stress. Dat bevestigt de vaststelling dat de rijkdom in de Verenigde Staten almaar ongelijker wordt verdeeld en dat brengt stress voor diegenen die dreigen uit de boot te vallen.
Een zeer opvallende vaststelling is dat het verschil tussen mannen en vrouwen sinds 2010 duidelijk toeneemt. Beide groepen ervaren minder stress, maar vooral de mannen liggen aan de juiste kant van het bed. 51 procent van de vrouwen zegt ‘s nachts wakker te liggen van de problemen, tegenover slechts 32 procent van de mannen. Het rapport is ook hier karig met uitleg. Mijn hypothese is dat mannen erin geslaagd zijn de bronnen van stress door te schuiven naar de vrouwen. Vroeger had je een typische taakverdeling. Die is aan het afbrokkelen. Vrouwen behouden nu de typisch vrouwelijke stressbronnen (kinderen, huishouden) en de typisch mannelijke (inkomen verwerven, auto, technologie) worden almaar meer gedeeld. Dat is natuurlijk wel een erg cynische verklaring, zeker omdat het stressniveau bij vrouwen ook lichtjes is gedaald.
En de oplossingen? Ook hier weinig origineels te melden. Regelmatig bewegen, diep relativeren, intense sociale steun, pillen vermijden. De boosdoener is vooral het hormoon cortisol dat vrijkomt als we ons bedreigd voelen. Twee minuten zitten met benen en armen wijd gespreid is al voldoende om het cortisolniveau te doen zakken. Zit daar niet ineengekrompen op die stoel. Beweeg, strek je armen en benen. In ieder geval is regelmatig smakelijk lachen een heel goede antistressor. Lachen remt cortisol af. Gelieve niet te lachen met deze inzichten, zelfs al zou dat uw stressniveau verlagen.
Wenst u nog meer oplossingen? Lees dan onze column volgende week, waar we u vergasten op dertig unieke antistress-tips.
De auteur is professor-emeritus aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
Zeg me wat je koopt, en ik zal zeggen wie je bent.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier