‘Geef ons maar harde winters’

Ondanks een krimpende zoutmarkt, ziet het familiale zoutverwerkingsbedrijf Zoutman het potentieel voor zeezout groeien. De West-Vlamingen investeren 14 miljoen euro om hun verwerkingsfaciliteit in Rumbeke uit te breiden.

Na olie is zout een van de belangrijkste grondstoffen voor de industrie. De manier waarop zeezout uit de zee wordt gehaald is niet zo verschillend met hoe dat eeuwen geleden werd gedaan. In warme gebieden laat de zon zeewater in grote zoutbekkens verdampen. Er blijft een zoutkorst achter, die machinaal geoogst wordt. De Romeinen kenden die techniek ook, al kwamen er bij hen nog geen machines aan te pas.

“De productie van zeezout is veel ecologischer dan die van vacuümzout”, zegt Bert Lamote, de COO van Zoutman. “Bij de ontginning van vacuümzout wordt water in een ondergrondse zoutlaag gepompt, wat holtes in de bodem kan veroorzaken. Daarna wordt de zoutoplossing naar de oppervlakte gebracht, chemisch gezuiverd en verdampt om de zoutkristallen eruit te halen. De productie van vacuümzout kost ook erg veel energie. In tegenstelling tot de zoutlagen is het zeewater een onuitputtelijke bron van zout.”

Omdat een warm klimaat erg belangrijk is voor het winnen van zeezout, trekt Zoutman ruw zeezout aan uit exotische landen als Australië of de Caraïben. Het ruwe zeezout komt per bulkschip – met een lading van meer dan 60.000 ton – naar de Zoutman-site in de Gentse zeehaven, de grootste zoutterminal in zeehavengebied in Europa. Vanuit de productiesites in Gent en Rumbeke wordt het afgewerkte zout verscheept naar meer dan zestig landen.

“We hebben een nieuwe productietoren met zestien silo’s laten bouwen in Rumbeke”, zegt Lamote. “Zo kunnen we grotere hoeveelheden zout, in diverse korrelgroottes, opslaan. De nieuwe silo’s bevatten elk 220 ton zout. Die extra opslagruimte verdrievoudigt onze productiecapaciteit in Rumbeke.”

Een nieuwigheid aan de verwerkingsfaciliteit is de optical cleaning-installatie. In het ruwe zeezout kunnen natuurlijke onvolkomenheden zitten, zoals zand of schelpstukjes. De optical cleaning-installatie spoort die microscopische onzuiverheden op en verwijdert ze met een korte luchtstoot.

“De uitbreiding in Rumbeke is het resultaat van jaren onderzoek. We verwachten dat de investering tientallen banen zal opleveren”, zegt Lamote.

Van strooizout tot kruidenmix

De West-Vlamingen bedienen klanten in verschillende industrieën: van voeding tot zout voor waterontharding of strooizout. De investering van 14 miljoen euro gebeurt in Rumbeke. Daar raffineert het bedrijf zout voor waterontharding en voeding.

Nochtans vermindert de vraag naar zout in de voedingsindustrie, omdat overheden proberen de zoutconsumptie terug te dringen. Een Belg gebruikt dagelijks acht tot tien gram zout in zijn voeding, terwijl de Wereldgezondheidsorganisatie niet meer dan 5 gram zout per dag aanraadt.

Toch geloof Zoutman in het potentieel van zeezout voor de voedingssector. “De zoutmarkt krimpt licht, maar voor zeezout zien we nog veel mogelijkheden”, zegt Lamote. “Enerzijds is er het ecologische voordeel van zeezout. Anderzijds heeft zeezout van nature diverse korrelgroottes waarmee innovatieve voedingsproducten kunnen worden ontwikkeld, zoals kruidenmixen.”

Niet onbelangrijk voor de voedingsindustrie is het gezonde imago van zeezout. Je kan het zelfs trendy noemen, zegt Lamote. “Op veel verpakkingen van voedingsproducten zie je nu ‘met zeezout’ staan. Dat bevat mineralen, die er bij vacuümzout uit worden gefilterd.”

Ecologische industrie

Zeezout kan de productie in de chemische industrie minder milieubelastend maken. Wereldwijd gaat 70 procent van de zoutproductie naar de chemische industrie. Zout is een basisgrondstof voor meer dan de helft van alle chemische stoffen. Een van de voornaamste is chloor, dat bekomen wordt door de elektrolyse van zout – natriumchloride – tot natrium en chloor. Maar ook aan de productie van alledaagse materialen, zoals glas, papier, rubber en textiel, komt zout te pas.

“Zout voor de industrie is met 15 procent maar een beperkt deel van onze omzet”, zegt Lamote. “We halen 60 procent uit zout voor de voedingsindustrie en de waterbehandeling. Zoutman levert ook zeezout aan de veevoederindustrie, huidverwerkende bedrijven en olieraffinaderijen.”

Een laatste belangrijke toepassing is strooizout. Ook daar zet Zoutman in op innovatieve producten. In plaats van strooizout kan in bepaalde situaties een zoutpekel – zout opgelost in water – op het wegdek worden aangebracht. De pekel blijft beter op de weg zitten. “Als het ‘s winters hard vriest, kan strooizout goed zijn voor de helft van onze zoutproductie”, zegt Lamote. “Bij een zachte winter is dat 10 procent. Geef ons dus maar harde winters.”

Yannick Verberckmoes, fotografie Thomas Sweertvaegher

“De productie van zeezout is veel ecologischer dan die van vacuümzout”