Frans-Britse entente wijzigt Europese constellatie amper

Het was een vreemd beeld. De Franse president Nicolas Sarkozy die tijdens zijn bezoek aan het Verenigd Koninkrijk beste maatjes was met de Britse machthebbers. De Franse clichés over het ‘perfide Albion’ leken ver weg. Tekent zich hier een verschuiving van bondgenootschappen af binnen de Europese Unie? Betekent dit een verzwakking van de Frans-Duitse as? Professor Hendrik Vos, Europaspecialist van de Universiteit Gent, relativeert. “Het gaat vooral om een verzoening na jarenlange spanningen. De vorige leiders van beide landen botsten in talloze dossiers: Irak, de landbouwpolitiek, de Europese begroting, het Franse protectionisme. De huidige Franse politiek heeft ook te maken met de voorbereiding van het EU-voorzitterschap in de tweede helft van dit jaar.”

TRENDS: Zullen spanningen opnieuw opduiken, bijvoorbeeld rond het landbouwbeleid?

HENDRIK VOS. “Ik denk het niet. Voor het gemeenschappelijke landbouwbeleid liggen de opties vast tot 2013. Als er spanningen opborrelen, zal het via de Wereldhandelsorganisatie zijn.”

Heeft die entente impact op de werking van de Unie?

VOS. “De EU heeft de neiging om sterk consensusgericht te werken en pas stappen vooruit te doen als er niet te veel tegenstand meer is. Als grote spelers, die traditioneel niet aan dezelfde kant van het spectrum staan, er zich toe engageren om meer samen te werken, dan is dat veelbelovend. Maar de fundamentele meningsverschillen zijn daarmee niet uitgevlakt en ieder behoudt ook wel zijn red lines. De Britten zullen de Franse voorstellen voor een Europese belastingharmonisatie niet ondersteunen bijvoorbeeld. Interessant zijn de dossiers die tijdens de Sarkozy-Brownontmoeting wél naar voren werden geschoven: energie en klimaat, migratie, defensiesamenwerking of transparantie op de financiële markten. Dit zijn dossiers waar een standpunt van de EU wordt verwacht en waar overeenstemming kan gevonden worden tussen Groot-Brittannië, Frankrijk en ook Duitsland.”

Schurkt Duitsland nu dichter bij Rusland aan?

VOS. “Duitsland heeft, zeker onder Schröder, heel goede relaties onderhouden met Rusland, waarbij het energiedossier uiteraard een belangrijke motivatie was. Maar ook Frankrijk onderhield heel goede contacten met de Russen. Tijdens de Irakkwestie zaten ze alle drie ook in hetzelfde kamp. De Ruslandpolitiek van Frankrijk en van Duitsland vertoonde dan ook niet al te grote verschillen, hoewel de energieafhankelijkheid van Duitsland wel groter was. Frankrijk heeft nu eenmaal zijn nucleaire capaciteit. Maar de Frans-Duitse as zie ik niet in de problemen komen.”

A.M.