Flexibiliteit. Arbeid, soepel als deeg

Ekonomische groei alleen volstaat niet om het aantal werklozen drastisch te verminderen. Om dat te weten hoeven we het jaarverslag van de Nationale Bank niet.

De werkloosheid kan slinken, als we onze arbeid soepeler organizeren. Een getuigenis van Karel Boone.

“Een koekje bij uw koffie ? ” Bij Karel Boone, gedelegeerd bestuurder van het bloeiende familiebedrijf Corona Lotus (in Lembeke bij Eeklo) kun je zo’n kraakvers aanbod bezwaarlijk afslaan. U lust geen spekulaas ? Geen probleem : een cake, peperkoek, wafel, galet of een madeleine… het komt er zo aan. Karel Boone dankt de motivatie van zijn ruim 500 werknemers, de kwaliteit van zijn produkten en zijn bestendige groei aan een soepele arbeidsinzet. Bij hem blijken mensen even rek- en kneedbaar als koekjesdeeg.

Het zogenaamd globaal plan van de regering bevatte toch maatregelen van arbeidsherverdeling en van versoepeling van regels, die aanwervingen afremden. Schoot dat plan dan te kort ? Karel Boone vindt dit plan een stap in de goede richting maar geeft het een onvoldoende : “Daarmee is de kous niet af. In een land met hoge loonkosten in de industrie kan het totaal aantal gepresteerde uren niet naar omhoog. Daar kun je slechts meer automatizeren. Bijkomende tewerkstelling valt er alleen te rapen hetzij in de diensten, door arbeid daar goedkoper te maken, hetzij door herverdeling van werk, maar dan zo dat onze loonkosten niet nog meer de pan uitvliegen. “

Karel Boone huivert daarvoor : “We moeten ermee ophouden alles in een centraal planbureau te willen regelen. Hebben we dan niets geleerd van Oost-Europa ? Is onze hoge arbeidskost geen goede reden voor werkgevers én werknemers om samen als volwassenen onder mekaar binnen de bedrijfsmuren te streven naar een zo hoog mogelijke produktiviteit ? Sommigen willen meer, anderen minder werken. Algemeen geldende ingrepen zijn blind voor de behoeften van individu en bedrijf. Welke kapaciteiten heeft een onderneming meer en welke heeft ze minder nodig ? En vind je die wel op de arbeidsmarkt ? ” Hij noemt het een drama dat heel wat mensen met veel know-how te vroeg op stal worden gezet. Boone pleit vurig voor soepelheid aan beide zijden : “Mensen moeten kunnen werken, wanneer er werk voor hen is. Dat is ook motiverender. Ondernemers moeten soepeler werktijden aanbieden, overeenkomstig de wensen van hun werknemers en de marktvraag. Tijdens piekmomenten moet langer werken kunnen, in rustiger perioden korter. De huidige regeling vertrekt nog te veel van een dag- en weekgrens. Op jaarbasis moeten we naar een gemiddelde van 38 of 39 uur. Nu moeten we in dalperioden geschikte mensen tijdelijk werkloos maken en op piekmomenten grijpen naar duur kunst- en vliegwerk zoals overuren en interims. ” Om de prestaties op jaarbasis aan te passen aan de wisselende vraag heeft Corona Lotus nog geen écht specifieke regeling. Wel ervaart Boone heel veel goede wil : “Mijn medewerkers zijn bereid om eens een dag in de week thuis te blijven en een zaterdag prezent te zijn. We zijn wel goed opgeschoten met systemen die inspelen op hun wensen. Vooreerst hebben we een heel palet niet-voltijdse kontrakten, van halftijds tot 90 procent werken. Een belangrijk deel van onze bedienden werkt deeltijds. Ruim één kwart van onze mensen in België werkt niet voltijds. Anderzijds vind je hier vele asymmetrische systemen. De mensen zelf vroegen erom. Terugkeer naar voltijds is mogelijk. De persoonlijke situatie kan immers veranderen. Niemand, die dat vroeg, kreeg lik op stuk. Sommige kaderleden werken ook deeltijds. Iemand, die verantwoordelijk is voor een heel machinepark natuurlijk niet. “

Kan de personeelsdienst dat nog aan ? Karel Boone : “Het blijft beheersbaar. En een afdeling organizeren is niet moeilijker met deeltijdsen dan met voltijdsen. Of je iemand een werkinhoud geeft voor 38, 32 of voor 26 uur, dat maakt geen verschil uit. Je moet gewoon het werk verdelen. Dit is een kwestie van organizatie. Alle werkregelingen zijn bespreekbaar, maar het loon is wel proportioneel. “

“In samenspraak zoeken wij naar de optimale organizatie van de werktijd. Voor mij is dit het beste middel om de arbeid te herverdelen op individuele en vrijwillige basis, ” aldus een overtuigde Boone. Bij hem loopt dit duidelijk op wieltjes. Maar valt niet te vrezen dat vrijwilligheid en vrijheid in andere bedrijven mooie woorden blijven, die door dreigend jobverlies zwaar gehypotekeerd worden ? Karel Boone : “We moeten ophouden met vrezen en beginnen met handelen. Van al die vrees klopt slechts één ding : ons land boert achteruit. “

Met het instellen op zich van een vakbondsafvaardiging, een veiligheidskomitee en een ondernemingsraad heeft Boone helemaal geen moeite, integendeel. Wel met de eraan gekoppelde (over)bescherming van de betrokken werknemers : “Die geldt zelfs in gevallen die niets te maken hebben met de syndikale aktie. Is het logisch dat een afgevaardigde voor diefstal in zijn bedrijf hier niet ontslagen kan worden en in Frankrijk wel ? Van die mensen een kaste van geprivilegieerden maken, dat is pas nefast voor de bedrijfskultuur. “

BDB

KAREL BOONE (CORONA LOTUS) “Algemeen geldende ingrepen in de arbeidsduur zijn blind voor de behoeften van individu en bedrijf. “