FISKALE VERLICHTING. BEDRIJFSSTEUN OUDE STIJL ? Voorhamme contra Van Rompuy

Vlaams minister van Ekonomie Eric Van Rompuy (CVP) broedt op plannen om de bedrijven in Vlaanderen fiskaal wat meer ademruimte te geven (zie ook Omslag, blz. 28). Maar de vennootschapsbelasting is alsnog een federale materie. Vandaar Van Rompuys voorstel : de federale overheid maakt de fiskale verlichting wettelijk mogelijk, het staat de gewesten vrij erop in te spelen, met eigen centen. Robert Voorhamme, de ekonomische expert van de SP in het Vlaams parlement en voormalig topman van het Vlaams ABVV, moet er niet van weten. Nochtans werd de suggestie van de minister van Ekonomie opgenomen in het voorakkoord tussen Vlaamse regering en sociale partners omtrent een nieuw banenplan, af te sluiten tegen het jaareinde. Voert Voorhamme een achterhoedegevecht tegen een onafwendbare evolutie naar een grotere fiskale zeggingsmacht van de deelstaten ? Of gaat het werkelijk om een inhoudelijk debat omtrent de meest gepaste maatregelen om de ekonomie aan te zwengelen ? Unitair syndikalisme oude stijl, of verzet tegen bedrijfssteun oude stijl ?

– TRENDS. Op een perskonferentie reageerde u biezonder scherp tegen het voorstel-Van Rompuy. Maar nog diezelfde dag ondertekenden de Vlaamse regering en de sociale partners een intentieverklaring omtrent een banenplan, waarin het voorstel werd opgenomen. Een tweespalt in de socialistische rangen ?

– ROBERT VOORHAMME. De voorstellen van de minister van Ekonomie werden niet opgenomen in die intentieverklaring. Daar staat enkel in dat de mogelijkheid en de wenselijkheid van een regionale financiering van federale maatregelen onderzocht zullen worden. Er is terzake helemaal geen onenigheid binnen de SP of tussen de SP-fraktie in de Vlaamse Raad en de SP-ministers. De intentieverklaring omtrent het banenplan illustreert dat er binnen de Vlaamse regering en tussen de sociale partners geen eensgezindheid bestaat omtrent dergelijke maatregelen. Het onderzoeken van de mogelijkheden daaromtrent impliceert nog geen engagement om het effektief te doen.

– Ten gronde. Fiskale verlichtingen voor bedrijven kunnen de tewerkstelling aanzwengelen, zeker als ze specifiek gericht zijn op aanwervingen. De federale overheid heeft daar geen geld voor, de Vlaamse wel. Waarom bent u er dan zo tegen ?

– Het is een vergissing te denken dat Vlaanderen over een riante begroting beschikt. De bijkomende beleidsruimte is zeer beperkt, amper 2 %. In de begroting 1996 wordt een schamele 3 miljard frank uitgetrokken voor een extra-impuls in het werkgelegenheidsbeleid. Vergeleken met onze buren, geven wij nog steeds te weinig uit aan onderzoek en ontwikkeling, aan infrastruktuur, aan leefmilieu. Laat ons vooreerst daar werk van maken, in plaats van naar andermans bevoegdheden te lonken.

– U lijkt het niet zo begrepen te hebben op fiskale incentives voor bedrijven. Twijfelt u aan het werkgelegenheidseffekt van dat soort maatregelen ?

– Dit is een terugkeer naar de politiek van direkte overheidssteun aan bedrijven, zoals weleer. Daarmee gaan we het pad op van de oneerlijke konkurrentie. Dat is niet de goede richting. We kunnen dat opbod, die wedloop nooit winnen. Internationaal is er een evolutie van direkte naar indirekte ondersteuning van het bedrijfsleven, via de omgevingsfaktoren. Dát is op lange termijn de beste politiek. We moeten ook komaf maken met het niet op elkaar afgestemd zijn van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Verder is er de enorme behoefte aan diensten aan personen, een omvangrijke bron van werkgelegenheid, waaraan bij gebrek aan budgettaire middelen niet tegemoet wordt gekomen. Ik zou willen dat de Vlaamse regering op die punten eens doet wat ze moet doen.

– Er bestaat nochtans een vrij grote consensus dat de lasten op arbeid te zwaar zijn. De voorstellen van Van Rompuy brengen op dit punt enig soelaas.

– Consensus ? Er bestaat een stevige diskussie omtrent de selektiviteit van de lastenverlagingen. Verder blijft het een feit dat het om een federale materie gaat en ik wens dat de Vlaamse regering eerst voor eigen deur veegt.

– U bent tegen het verlenen van een grotere fiskale autonomie aan de deelstaten ?

– Ik ben er geen tegenstander van. Maar ik vind dat dit niet en stoemelings mag gebeuren. In de Vlaamse regering bestaat er een consensus dat nieuwe stappen in de staatshervorming grondig voorbereid moeten worden. Dat is zo voorzien in het Vlaamse regeerakkoord. Je moet ook voor ogen houden dat de fiskale diskussie uitlopers heeft naar het debat omtrent de federalizering van de sociale zekerheid. Kijk, ik denk dat de fiskale autonomie er mettertijd wel zal komen. Maar het is niet de prioriteit van het moment. Het is nu niet het moment om een politiek van communautair opbod te beginnen, op een ogenblik dat alles op alles moet worden gezet om de begrotingsnorm van Maastricht te halen.

– Ondertussen wordt de aktieradius van het Vlaams ekonomisch beleid wel sterk beperkt door het ontbreken van een fiskaal en/of parafiskaal instrumentarium.

– Wel, ik ben van oordeel dat dit instrumentarium niet levensnoodzakelijk is voor het ekonomisch beleid.

JAN VAN DOREN

ROBERT VOORHAMME (SP) “Het is een vergissing te denken dat Vlaanderen over een riante begroting beschikt. “