Fiscus in de watten

Een overnemer van een handelszaak heeft er alle belang bij een fiscaal certificaat te eisen.

Op 31 december 1996 verscheen in het Belgisch Staatsblad een nieuwe regeling in verband met de overdracht van handelszaken. De regeling geldt voor alle overdrachten die overeengekomen zijn na 10 januari 1997. Ze voert een registratieverplichting in.

Het postuniversitair centrum van de Kulak legde in samenwerking met ImmoTrends de loep op de overdracht van een handelszaak tijdens twee druk bijgewoonde uitdiepingsseminaries onder leiding van professor Dirk Meulemans, coördinator van de opleiding “vastgoedrecht voor de vastgoedpraktijk”. ImmoTrends vat samen.

Het uitgangspunt ? De fiscus kreeg in het verleden grijze haren omdat in bepaalde gevallen belastingschulden niet konden worden invorderd. Dat gebeurde bijvoorbeeld als de schuldenaar zich insolvabel maakte door middel van de overdracht van zijn handelszaak. Deze techniek werd vooral in de horecasector vaak toegepast. De oplossing ? De regering voerde de registratieverplichting voor de overdracht in. De doelstelling ? De Administratie der Directe Belastingen beter in staat stellen de invordering van de belasting te realiseren. Merken we op dat de Directe Belastingen alleen aan zichzelf heeft gedacht. Derden of de Administratie van BTW, Registratie en Domeinen worden door de maatregel niet beter beschermd.

KRACHTLIJNEN.

De nieuwe regeling spreekt zich over vier punten uit. Primo : de overdracht van een handelszaak moet verplicht geregistreerd worden. Secundo : de overdracht is pas na het verstrijken van een bepaalde termijn tegenstelbaar aan de Directe Belastingen. Tertio : de overnemer wordt binnen zekere grenzen hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de betaling van de fiscale schulden van de overdrager. Tenslotte : de niet-tegenstelbaarheid en de hoofdelijke aansprakelijkheid gelden niet indien samen met de acte van overdracht een fiscaal certificaat wordt geregistreerd waaruit blijkt dat de overdrager geen belastingschulden heeft.

Voortaan moet elke overdracht van een handelszaak dus het voorwerp uitmaken van een registratie. De vorm van de overeenkomst is hierbij irrelevant. De registratie dient plaats te vinden in om het even welk registratiekantoor binnen de vijftien dagen na het sluiten van de overeenkomst. Een algemeen vast recht van 1000 frank moet hierbij op tafel gelegd worden. Niets sluit uit dat het registratierecht in de toekomst in verhouding zal staan tot de aankoopprijs. Wordt in de overeenkomst niets voorzien in verband met de betaling van het recht, dan valt dit ten laste van de overnemer.

HOOFDELIJK AANSPRAKELIJK.

Welke zijn nu de concrete gevolgen van de registratieverplichting ? Twee belangrijke punten. Ten eerste krijgt de overeenkomst een vaste datum. Let op : dit geldt niet als het om een mondelinge overeenkomst gaat. Ten tweede begint de termijn van niet-tegenstelbaarheid van de overdracht aan de fiscus te lopen. Deze periode neemt een einde na het verstrijken van de tweede maand die volgt op de maand waarin de overdracht werd geregistreerd. Indien de overeenkomst niet wordt geregistreerd, dan kan de termijn van niet-tegenstelbaarheid niet verstrijken.

Binnen de termijn van niet-tegenstelbaarheid kan de Administratie der Directe Belastingen voor de invordering van de verschuldigde belastingen handelen alsof er geen overdracht van de handelszaak heeft plaatsgevonden. Cruciaal is dat de overnemer hoofdelijk aansprakelijk is voor de betaling van de fiscale schulden inzake inkomstenbelasting die door de overdrager nog verschuldigd zijn op het ogenblik dat de termijn van niet-tegenstelbaarheid afloopt.

De overnemer kan zich hiertegen op twee manieren indekken. Primo : de regeling voorziet dat de aansprakelijkheid van de overnemer beperkt blijft tot het bedrag van de overnameprijs dat reeds betaald werd voor het verstrijken van de termijn van niet-tegenstelbaarheid. Bijgevolg is er geen hoofdelijke aansprakelijkheid als de overnemer niets betaalt voor het verstrijken van deze periode.

FISCAAL CERTIFICAAT.

Een tweede mogelijkheid is om samen met de acte van de overdracht een certificaat te laten registreren, waarin de ontvanger van de Directe Belastingen attesteert dat de overdrager geen fiscale schulden inzake inkomstenbelasting heeft. Dit certificaat heeft tot gevolg dat de overdracht onmiddellijk tegenstelbaar is aan de fiscus en dat er geen hoofdelijke aansprakelijkheid op de overnemer rust. Voor deze registratie dient opnieuw een algemeen vast recht van 1000 frank betaald te worden. Het certificaat moet opgesteld zijn binnen de twintig dagen voor de registratie van de overeenkomst. De fiscus moet het binnen een maand na de aanvraag afleveren of weigeren. Merk op dat de termijnen niet op elkaar afgestemd zijn. In het slechtste geval zal men dus een tweede certificaat moeten aanvragen of de overeenkomst uitstellen.

E.H.

OVERNAME HANDELSFONDSEN Een fiscaal certificaat beschermt de overnemer tegen hoofdelijke aansprakelijkheid voor de belastingschulden van de overdrager.