Fintechs en banken hebben alle belang bij samenwerking

De zogenoemde fintechs zijn voor de traditionele banken meer een kans dan een bedreiging. Dat bleek uit het debat tijdens de vijfde Trends Summer University. Samenwerking wordt onvermijdelijk.

“Zullen de fintechs de traditionele bankiers en verzekeraars vervangen?” Dat was de vraag die voorgelegd werd aan vertegenwoordigers van de bankwereld en het universum van de fintechs tijdens een van de debatten in het kader van de vijfde Trends Summer University, die plaatsvond in Knokke van 10 tot 12 juni. In het panel zaten drie ‘traditionele’ bankiers: Michaël Anseeuw (BNP Paribas Fortis), Damien Van Renterghem (KBC Brussels) en Thierry Smets (Puilaetco Dewaay). Naast hen vier kenners van de fintechsector: Geoffroy de Schrevel (Gambit Financial Solutions), David Van der Looven (Edebex), Jurgen Ingels (Smartfin Capital) en Daniel Gillet (One to One Corporate Finance). Het panel werd vervolledigd door FSMA-voorzitter Jean-Paul Servais, in zijn functie als waakhond van de Belgische financiële sector.

Vincent Piron, partner bij KPMG, schetste in vier kernwoorden wat een fintech eigenlijk omvat: financieel, technologie, innovatie en start-up. Vervolgens legde de consultant uit waarom die nieuwe technologische ondernemingen over heel de wereld een aanzienlijk succes kennen met hun innovatieve financiële diensten.

Aantrekkend fenomeen

“Dat er meer en meer gesproken wordt over fintechs, heeft verschillende redenen”, zegt hij. “Ten eerste ontwikkelt de technologie zich in een ongezien tempo. Ten tweede is het tegenwoordig vrij eenvoudig een technologische start-up te lanceren. Het is veel goedkoper geworden dan enkele jaren geleden. De huiver tegenover de financiële wereld en de banken ten gevolge van de Amerikaanse subprimecrisis is daaraan uiteraard niet vreemd. Een laatste, niet te verwaarlozen element is het geld, dat ruimschoots op de markt voorhanden is. Heel wat durfkapitalisten zijn op zoek naar rendement. Omdat de financiën de laatste grote sector is die nog niet ‘ontwricht ‘ was, zagen ze in de fintechs een kans. Al die elementen maken dat het fenomeen fintech zich sterk ontwikkelt.”

Al de fintechs hebben een profiel gemeen: ze zijn vrij van elke voorgeschiedenis, spitsen zich toe op het contact met de klant en werken wereldwijd. “De technologie is voor iedereen toegankelijk”, benadrukte Piron. “Het kan best dat een Israëlische fintech met klanten in de Verenigde Staten een partnership tracht aan te gaan in Duitsland. Het is niet omdat een fintech op zijn nationale markt geen kritische massa heeft, dat hij zich niet op andere markten in het buitenland kan werpen.”

Volgens de KPMG-partner vormen fintechs een opportuniteit en geen bedreiging voor de banken. Ze zijn tegenwoordig vooral te vinden in domeinen als betalingen, leningen, verzekeringen (insuretech), beleggingsadvies (robo-advisors) en de regelgeving (met zogenoemde regtechs, die de banken helpen op innoverende wijze de reglementaire verplichtingen te managen).

Iedereen wint

Jurgen Ingels, de ex-topman en oprichter van Clear2Pay en nu de managing director van het investeringsfonds Smartfin Capital, nuanceerde meteen een en ander: “Ik ben geen grote fan van de disruptie van de bankwereld door de fintechs. Ik denk dat we het woord fintech moeten vervangen door tech-for-fin, technologie ten dienste van de financiële instellingen. Ik zie de fintechs eerder als ontwikkelaars van technologie die de banken kunnen gebruiken om efficiënter te worden.”

Michaël Anseeuw (BNP Paribas Fortis) vindt het belangrijk dat de grote traditionele bank de opportuniteiten onderkent, niet enkel in de interactie met de klant (de frontend), maar ook voor de backoffice. Maar eerst moet de optimale manier van samenwerken geïdentificeerd worden. “Daarvoor moet de markt gescand worden. In sommige gevallen kan het interessant zijn over te gaan tot een acquisitie om die vervolgens te integreren in de bank. Maar ik geloof meer in partnershipmodel, dat het mogelijk maakt oplossingen te ontwikkelen en samen te groeien.” Hij had het over een win-winsituatie.

Volgens David Van der Looven (platform Edebex) komt het erop aan “de juiste vorm van samenleven te vinden, slechts met één bank te werken en complementair te zijn”.

Dat is ook de mening van Geoffroy de Schrevel, CEO van de Belgische start-up Gambit, gespecialiseerd in beleggingsadviessoftware. Hij vindt dat er geen uniek samenwerkingsmodel bestaat. “Wij zijn begonnen met een relatief eenvoudig model als leverancier van oplossingen voor de banken. Op dit ogenblik passen we voor een grote Franse bankengroep de manier aan waarop ze de klanten in haar 8000 agentschappen bedient. Dat is een erg interessante vorm van samenwerking. Er moet een omgeving geschapen worden waarin het personeel van de agentschappen gebruik maakt van het instrument, maar waarin ook de klant aan zijn trekken komt. Een fintech die zich niet volledig concentreert op de behoeften van de consument, heeft weinig toekomst. Binnenkort gaan we ons ook rechtstreeks tot de eindgebruiker wenden onder ons eigen merk Birdee, een robo-adviseur. Ik weet niet welk model uiteindelijk de bovenhand zal halen, maar we zijn verplicht ons aan te passen. En dat is, denk ik, wat de banken interesseert.”

Eenzelfde geluid hoorden we bij Damien Van Renterghem, de CEO van KBC Brussels, voor wie de samenwerking onvermijdelijk is omdat de traditionele banken beschikken over banklicenties, gevestigde merken, toegang tot miljoenen klanten, een massa informatie en de nodige financiële expertise, terwijl de fintechs getuigen van spontaniteit, wendbaarheid, enzovoort. “KBC Brussels en zijn 400 mensen functioneren als een laboratorium in de KBC-groep, die een bionische aanpak hanteert. We willen het digitale en het menselijke fuseren. We moeten die twee werelden met elkaar verbinden, dat is onze rode draad.”

Inkomsten in gevaar

De verantwoordelijken van de grote banken zijn niet de enigen die de ontwikkelingen van nabij opvolgen. Als CEO van de privébank Puilaetco Dewaay voelt Thierry Smets zich uiteraard betrokken bij de fintechrevolutie. Hij is er vast van overtuigd dat de sector van het vermogensbeheer steeds meer te maken krijgt met de digitalisering: “De zeer traditionele wereld van de privébanken moet zo snel mogelijk op de trein van de digitalisering springen om zo de klant echt centraal te plaatsen en hem soepel en snel van dienst te zijn.”

Het gevaar is reëel dat de banken een deel van hun inkomsten zien verdwijnen, vindt Daniel Gillet, een gewezen partner van Accenture die nu actief is in de financiering van fintechs: “De financiële sector vertegenwoordigt 20 procent van het bbp in de ontwikkelde landen en er zijn in heel de wereld 2 miljard mensen die geen bankrekening hebben”, legt hij uit. “Dat is dus een markt die velen interesseert. Door de crisis zijn heel wat competente spelers opgedoken die activiteiten van de banken frontaal aanvallen. Volgens sommige studies loopt 10 tot 40 procent van de bankinkomsten gevaar in de komende jaren. De Nickelrekening, die zelfs beschikbaar is in de Franse tabakswinkels, is daarvan een goed voorbeeld. Die kent een buitengewone groei. Een derde van de klanten zijn mensen als u en ik: ze maken er gebruik van om op het internet te betalen zonder dat ze een commissie voor buitenlandse transacties moeten afdragen.”

En wat met de regelgeving?

Hoe past de snelle evolutie van de fintechs in een omgeving die steeds complexer en steeds meer gereglementeerd is? Jean-Paul Servais: “De financiële sector is een stiel op zich, waarvan men niet zomaar voor iedereen de deur openzet. Dat gezegd zijnde, trachten we goed op te volgen wat in de wereld van de fintechs omgaat. We moeten waken over het goede evenwicht tussen de initiatieven van de fintechs en de bescherming van de investeerders en de consumenten. Dat is ook de reden waarom we binnenkort naar Brits voorbeeld een sandbox openen, die de start-ups een toegangspoort biedt langswaar ze eenvoudige antwoorden op eenvoudige vragen kunnen krijgen, een beetje zoals een fiscale ruling. Het is onze bedoeling open te staan voor de plaats die de technologie inneemt tegenover de meer klassieke uitdagingen”, besloot de baas van de FSMA.

Sébastien Buron

“De zeer traditionele wereld van de privébanken moet zo snel mogelijk op de trein van de digitalisering springen om de klant echt centraal te plaatsen. – Thierry Smets