FILM. STYLE

Cyclo

De Gouden Leeuw-winnaar van Venetië ’95, van de hand van de Vietnamese regisseur Tran Anh Hung, is een schitterende prent over leven en lijden in het hedendaagse Vietnam.

De verhaalstruktuur van het meesterlijke Cyclo is eerder anekdotisch dan dramatisch kronologisch. Hoofdfiguur is een achttienjarige cyclist die met de opbrengsten van zijn riksja zijn twee zusters en grootvader moet onderhouden. Elke cyclist heeft evenwel zijn wijk en op een dag wordt hij berispt door een rivalizerende riksja-bende. Uiteindelijk wordt zijn taxifiets gestolen en verzeilt de jonge cyclist in de onderwereld. Hij wordt opgeleid door de voortdurend sigarettenrokende “poeet”, die de onschuld van de “cyclist” konfronteert met moord, sabotage, diefstal en prostitutie.

“Cyclo” is op alle vlakken een hallucinante filmervaring. In tegenstelling tot het artificiële van de studiodecors uit zijn meermaals bekroonde debuutfilm L’Odeur de la Papaye Verte, is deze tweede produktie van scenarist en regisseur Tran Anh Hung gedraaid op bestaande lokaties.

Hung verliet zijn vaderland in 1975, toen hij twaalf jaar oud was. Opgegroeid in Parijs, keerde hij pas in 1991 terug naar Vietnam om er lokaties te zoeken voor “L’Odeur de la Papaye Verte”, die uiteindelijk in de Franse Bry-sur-Marne-studio’s werd opgenomen.

Het begin van “Cyclo” heeft veel weg van een neorealistische film. Hung toont in close-up de manier van leven in een hoofdstad : de schrijnende armoede, de vuiligheid en de agressie. Naarmate de film vordert en het geweld escaleert, wordt Hungs filmstijl poëtischer. Hung uit zich in elk shot als een rasfilmer. De dialogen in “Cyclo” zijn schaars. Hung vertelt via zijn beelden en de muziek op de klankband. Op elk moment bereikt hij een perfekt evenwicht tussen poëzie en bikkelharde realiteit. Dichterlijke monologues intérieurs worden afgewisseld met scènes die de pijn van het sterven bijna voelbaar maken.

Hoewel Hung zich in zijn tematiek wat vergallopeert door te veel te willen vertellen, is “Cyclo” toch meer dan een eenzijdige kijk op een samenleving die onder een langdurige oorlog geleden heeft. Door zijn rijke en ascetische beeldentaal ontsnapt Hung aan de platitudes van de realiteitsbeschrijving. Hungs verhaal over het verlies van onschuld en de vader-zoon-binding (hier metaforisch verbeeld in de verhouding tussen de cyclist en de poeet) kon zich evengoed in het Westen afspelen.

“Cyclo” laat een geur na van stof, bloed en tranen. De plasticiteit van Hungs beeldregie grijpt aan. De beklemmende sfeer laat de toeschouwer na het zien van “Cyclo” niet makkelijk los. ****

PIET GOETHALS

“Cyclo” komt vanaf 3 januari uit in de Belgische bioskopen).

Cyclo Beklemmende sfeer die de toeschouwer niet loslaat.

SOUNDTRACKS II

De mooiste soundtrack van deze maand is beslist deze van Before the Rain. De Macedonische groep Anastasia tekende voor de kompositie, het arrangement en de vertolking van een 10-tal gevarieerde en uiterst mooie melancholische komposities. Teruggaand op traditionele en religieuze tema’s onderstreept de muziek het mystieke karakter van de film. De eterische aard van de afwisselend gezongen en instrumentale nummers van “Before the Rain” kontrasteert met de exuberante muziek van Underground van Goran Bregovic. Hij vindt zijn inspiratie bij de Joegoslavische zigeunermuziek en Bulgaarse gezangen. Gestart als rockmuzikant, ontmoette hij op zijn zestiende Emir Kusturica die toen in een punkband speelde. In de jaren tachtig hield hij zijn rockcarrière voor bekeken om de score voor Time of the Gypsies van Kusturica te komponeren. Bregovic werd bekend met zijn scores voor “La Reine Margot” en “Arizona Dream”, waarin zoals in “Underground” een mooi evenwicht tussen pop en traditionele muziek bereikt wordt.

Ter gelegenheid van de kerst- en nieuwjaarsperiode, brengt Walt Disney een dubbele verzamelaar op de markt met de in originele (Engelse) versie gezongen liedjes uit de grote Disney-klassiekers. Onder de veelzeggende titel Walt Disney. The Greatest Hits, kan zowel jong als oud herinneringen ophalen aan twee uren Disney-hoogtepunten, lopend van “Sneeuwwitje en de zeven dwergen” tot “The Lion King”.

De beste kompilatie van hedendaagse rockmuziek die deze maand is uitgekomen, valt te beluisteren op de energieke soundtrack van Kathryn Bigelows in Venetië fel bejubelde Strange Days (release voorzien begin februari 1996). Bigelows high-techwereld waarin misdaad en brutaal geweld centraal staan, vindt perfekt zijn weerklank in de cross-overrock van Skunk Anansie, de melancholie van Tricky en Strange Fruit en enkele uitstekende covers van The Doors, Leonard Cohen en P.J. Harveys “Hardly Wait” door aktrice Juliette Lewis.

TIPS

Schitterend huwelijk tussen literatuur en film van Paul Auster en Wayne Wang.

Prachtige Iraanse jeugdfilm naar een skript van Kiarostami en gefilmd door Jafar Panahi.

Bond zonder verrassingen, maar Bond op zijn best.

Duistere en biezonder stijlvolle thriller van William Friedkin.

Fascinerende meditatie over de vicieuze cirkel van geweld door Manchevski.