FARINELLI. De prijs van een Oscar

Hoe duur oogt een Belgische “Oscar” ? Hoeveel geld willen de Vlaamse filmfinanciers hiervoor op tafel leggen ? Een blik achter de glamour en glitter van een filmscène in hoogkonjunktuur.

Locatie : Los Angeles (VS).

Het is D-day in de filmbizz. Vannacht 7 pm lokale tijd worden in het Dorothy Chandler Pavilion in Hollywood ‘s werelds meest prestigieuze filmonderscheidingen uitgereikt : de Oscars. Kansrijk favoriet in de selektie niet-Engelstalige films is beweren velen “Farinelli : il castrato”, een co-produktie over de beroemdste 18de-eeuwse kastraatzanger.

De vijfde Belgische Oscar-nominatie in amper 15 jaar, na “Daens” in ’93 (van Stijn Coninx), “Le Maître de Musique” in ’89 (van Gérard Corbiau), het Oscar-gelauwerde tekenfilmpje “Een Griekse Tragedie” in ’87 (van Nicole Van Goethem) en “Paix sur les Champs” in ’70 (van Jacques Boigelot).

Drijft de Belgische filmscène op een hoogkonjunktuur ? Trends snoof de sfeer op in de Raleigh Studios, 650 North Bronson Avenue, in hartje West-Hollywood, waar vorige week een screening van de film “Taxandria” nóg zo’n hoogvlieger van de Belgische regisseur Raoul Servais doorging. “België heeft talent zat, ” vertelt Guy Trouveroy er. “We beschikken momenteel over een zeer sterke smeltkroes van regisseurs, cineasten en producenten. Onlangs zei iemand me nog : if you Belgians go on like that, you will remind us of the Australians a few years back. Een groot kompliment. “

BUZZ.

Guy Trouveroy (43j.) is konsul-generaal in Los Angeles. In amper 3 jaar ontpopte hij er zich tot dé pied-à-terre van het Belgische filmwereldje. Mensen zoals Stijn Coninx en Dirk Impens (producent van “Daens”) vonden er, dank zij hem, hun weg in het Hollywood-circuit. “Ik ken nu zo’n 15-tal mensen uit de Academy (nvdr het filminstituut dat de Oscars toekent). Hen vraag ik altijd : what’s the buzz, ” zegt Trouveroy. Want rond die geruchten de talk of the town draait een flink stuk van de business.

“Een film moet eerst gehoord en dan gezien worden, ” aldus Guy Trouveroy. “En promotie is hierin van doorslaggevend belang. ” Zo kwamen hij en Dominique Janne (producer van “Farinelli”) op het lumineuze idee om met de kastraatfilm een fundraising “Want het is hier een beschaving” te organizeren voor de Philharmonic Orchestra van Los Angeles. Het tema : film en opera. “We kregen 450 deelnemers bijeen. Elk betaalde 30 dollar, een sukses. “

Beiden kozen niét de kastraatzanger zelf als tema. De VS en zeker het Oscar-milieu zijn nog steeds erg Victoriaans hierover. “Op de filmaffiche werd de vermelding il castrato weggelaten, maar zie je wel op de achtergrond twee mensen elkaar kussen, ” merkt Trouveroy op. “Sex is hier een produkt, geen maatschappelijk aanvaard item. ” Tegelijk zond de konsul-generaal alle klassieke-muziekradio’s een geluidsspotje op met bijhorende dokumentatie en talking points “Heel belangrijk voor de Amerikanen” over het tema. Gedurende 4 à 5 dagen was Farinelli niet weg te branden uit de eter.

LOBBY.

Die visibiliteit is pure noodzaak voor al wie Oscar-ambities koestert. De reden is de bizarre selektieprocedure die aan de filmprijs vooraf gaat. Het komitee voor de Best Foreign Language Film bestaat uit 400 leden van de Academy, die ieder jaar in twee groepen (een rode en een blauwe) worden onderverdeeld. Dit jaar kreeg elk lid niet minder dan 22 films voorgeschoteld. Een flink aantal. “En om geldig te kunnen stemmen, moet elk minstens 80 % van die films bekeken hebben, ” aldus Guy Trouveroy. “Dit gebeurt tijdens screenings van de Academy zelf. Op die wijze kiezen zij de vijf genomineerden. “

Daarna mogen álle 4925 leden van de Academy hun zegje doen. Trouveroy : “Tenminste, zij die alle vijf de films gezien hebben. In de praktijk zijn er dat meestal niet meer dan een 300 tot 400. Hoe wordt niet gespecificeerd. Zowel de bioskoop, een video of een screening op de Academy kunnen volstaan. Dus vanaf hier is het een beetje wishi-washi. ” Op dit moment zijn de lobbymachines van de films met vaste distributeurs al lang in werking : advertenties in de vakpers, video-mailings naar de Academy-leden, screenings, recepties, party’s en beïnvloeding allerhande.

“Het komt erop aan Academy-leden aan te werven om naar je film te komen kijken. Wie in dit ultieme stadium niet over een invloedrijk distributeur of PR-apparaat beschikt, heeft geen schijn van kans, ” weet Guy Trouveroy. Zo vaarde “Daens”, toen de film in februari ’93 genomineerd werd. Sony Classics twijfelde of het de Belgische prent of z’n Franse rivaal, “Indochine”, zou verdelen. De Amerikaanse distributeur koos voor het Franse produkt en pompte massa’s dollars in de promotie ervan. “Indochine” won de Oscar.

Rudy Verzyck, financieel advizeur bij Favourite Films (dat “Daens” produceerde), hierover : “Sony koos voor Indochine omdat aktrice Cathérine Deneuve, via de parfum, een gekend gezicht was in de VS en omdat het Frans voor de filmfreaks het aura heeft van een kultuurtaal. Onze Daens sprak Nederlands, en dat bleek een probleem. “

NEGATIEF SALDO.

Favourite Films, dat de promotie van “Daens” uit eigen zak moest betalen, bleek niet opgewassen tegen het Sony-Classics-geweld. Verzyck : “We probeerden onze film in een 25-tal landen verkocht te krijgen, maar kregen hiervoor slechts geringe bedragen uitgekeerd. In totaal investeerde Favourite Films 16,5 miljoen frank in de buitenlandse promotie van Daens en reef daaruit slechts 10,5 miljoen frank inkomsten binnen. “

Door dit negatief saldo zag het produktiebedrijf zijn nettowinst uit “Daens” voornamelijk op basis van de roulatie in België, Nederland en Frankrijk terugzakken tot pakweg 5 à 6 miljoen frank (zie kader). De ploeg van Favourite Films trok hieruit zijn konklusies. Rudy Verzyck : “Voor prestigefilms kiezen we voortaan resoluut het Engels. “

Dit jaar speelde Sony Classics op veilig en kocht zowel de distributierechten van “Farinelli” als van z’n Russische rivaal, “Soleil Trompeur” (van regisseur Nikita Mikhalkov). Deze beide investeringen moeten opbrengen. Een buitenlands debâcle zoals “Daens” lijkt dan ook weinig waarschijnlijk. “Filmdistributeurs zijn hier georganizeerd als een maffia. Ze beschikken allen over een zeer betrouwbaar netwerk, ” zegt Guy Trouveroy langs de neus weg.

“Sony betaalde ons het dubbele van wat het aan Mikhalkov betaalde, ” zegt Dominique Janne. Over het precieze bedrag houdt hij de lippen stijf, maar het zou gaan om “tientallen miljoenen Belgische frank, ” aldus Janne. Wel vertelt hij : “De brutorecette van Farinelli in de Belgische bioskopen bedraagt totnogtoe 65 miljoen frank. Voor België schommelt ons promotiebudget rond de 10 miljoen. Ik verwacht zeer zeker winst te halen uit deze film en reken op een return on investment tussen de 10 à 15 %. “

Niet niks voor een prent die zo’n 60 miljoen Franse frank (360 miljoen frank) heeft gekost. De Franse Gemeenschap en RTL stapten elk in voor resp. 21 en 15 miljoen frank, en K2, het produktiebedrijf van Janne, voor ongeveer 30 miljoen.

“Een Amerikaanse distributeur is een conditio sine qua non geworden voor elke film die internationaal wil scoren, ” konkludeert Tharsi Vanhuysse, van het Brusselse produktiehuis PDG & Partners. Het is er bangelijk afwachten, want PDG & Partners hoopt in Hollywood zo snel mogelijk een distributeur voor “Taxandria” in de VS te vinden. Vanhuysse : “En wie écht tot de top wil horen, moet uiteindelijk de Oscar winnen. Want zeg nu zelf, herinner jij je nog wie de overige genomineerden waren naast Daens en Oscar-winnaar Indochine in ’93 ? “

PIET DEPUYDT

RAF PAUWELS

DE OSCARS IN HOLLYWOOD “Wie niet over een invloedrijk distributeur of PR-apparaat beschikt, heeft geen schijn van kans. “

GUY TROUVEROY (KONSUL-GENERAAL BELGIE) “Filmdistributeurs opereren hier als een maffia : met een uiterst betrouwbaar netwerk. “

DOMINIQUE JANNE (K2) “Ik verwacht zeer zeker winst uit Farinelli. “