ETHIOPIE

Wapenhandel incluis

Zelfs op het veiligste traject van de spoorweg tussen Addis Abeba en Djibouti vliegt wel eens een raketbom rakelings over de trein. Als je geen pech hebt. Geregeld sukkelt de overjaarse diesel in de vuurlinie van twee rivaliserende clans. Maar ook overvallen in je reinste Far West-stijl en ongelukken in de dorpen, woestijnstroken of ravijnen teisteren de Ethiopische spoorverbinding. Wanneer de Parijse journalist Patrick Forestier aan een doorgewinterde diplomaat zijn voornemen uiteenzet om die trein te nemen, wordt hij zowat aangezien voor een zelfmoordenaar. “Zelfs de Afrikanen stappen er niet graag in,” krijgt hij te horen. “Alleen de allerarmsten en smokkelaars durven de reis nog te maken.”

Forestier overleefde de barre tocht niet alleen, hij kan er ook grandioos over schrijven. De couleur locale en de extravagante anekdotes spatten van de bladzijden. Het meest opmerkelijke evenwel, is dat hij niet eens genoegen neemt met het smeuïge en suspensrijke reisverslag. Forestier grijpt zijn belevenissen aan om een scherp beeld van het fel geteisterde land te schilderen. Dat doet hij zowel op politiek, sociaal, economisch als historisch vlak. Precies die vakkundige verstrengeling van pittig avontuur en nuchtere analyse tilt dit boek boven vele andere reportagewerken uit.

In een mum van tijd leer je het gecompliceerde Ethiopië door en door kennen. Je kan zelfs beslissen of je er ooit zaken wil doen. Zeg niet te gauw en te heftig neen. Het prachtige portret van een oude Franse muskushandelaar zet je misschien aan het dromen (al zal zijn gruwelverhaal over de beruchte privé-militie van een sultan zelfs de grootste waaghals doen twijfelen).

Met zijn tocht wil Forestier in de voetsporen treden van de Franse auteur Arthur Rimbaud, al had die destijds alleen een muilezel ter beschikking. Je hoeft echter geen poëet te zijn om dit boek te smaken. De schrijver is slechts een voorwendsel om een fil rouge, een structuur aan te brengen. Bovendien ontpopte Rimbaud zich in Afrika als een onverbiddelijk handelaar. Volgens kwatongen was hij ook betrokken bij wapen- en slavenhandel.

Wie de ingewikkelde etnische en politieke situatie nog beter wil doorgronden, raden we ook Ontbijt met Haile Selassie aan van Radio 3-journalist Fred van Leeuwen. Dan ken je Ethiopië heus wel. Nu nog ernaartoe.

LDD

Patrick Forestier, De trein van de negus. Atlas, 303 blz., 800 fr. Fred van Leeuwen, Ontbijt met Haile Selassie. Hadewijch, 160 blz., 790 fr.