Een robot voor elk huisgezin

Een elektronische butler die de vaat doet, het huis schoonmaakt of het gras maait? Over tien jaar zal er in elke woning minstens één robot rondlopen, voorspellen deskundigen.

Yokohama (japan)

Dat sommige specialisten en fabrikanten niet luidop dromen wanneer ze zeggen dat elk huisgezin over tien jaar een robot zal hebben, werd dit voorjaar geïllustreerd tijdens Robodex 2003, een robotbeurs in de Japanse havenstad Yokohama.

De meest vooraanstaande elektronicafabrikanten stelden er prototypes en fonkelnieuwe versies van bestaande robots voor aan het publiek. Onder hen Asimo, de robot die gezichten kan herkennen, maar ook gebaren en gesproken bevelen ‘verstaat’. Verbonden met het internet, wordt hij een digitale bolleboos die aartsmoeilijke vragen kan beantwoorden. Het Honda-product is voorlopig alleen te huur voor het onzachte bedrag van 170.000 euro per jaar.

Robot Banryu van Sanyo is niet naar het evenbeeld van de mens geschapen: de huisbeveiligingsrobot ziet eruit als een minidinosaurus en snuffelt uw huiskamer af met 50 sensoren (infrarood, sonische sensoren, temperatuur en geur), waarmee hij brand en inbrekers kan detecteren. Banryu alarmeert u desgewenst per gsm of belt zelf de hulpdiensten op. Voor 16.500 euro kunt u de kleine dinosaurus in huis halen.

Fujitsu stelde op dezelfde beurs de Maron-1 voor: een robot die er vaag uitziet als een klassieke stofzuiger, maar kan functioneren als een handenvrije telefoon, die alarm kan slaan, apparaten kan bedienen en foto’s doorsturen naar uw laptop of gsm. Kostprijs: 2500 euro.

Maar als de robotbeurs in Yokohama iets toonde, behalve een keur aan nieuwe robots, dan was het wel dat robots bijzonder snel evolueren en vlot met nieuwe technologieën worden geïntegreerd (wifi, bluetooth, GPRS, spraaktechnologie). Toch is het afwachten of de robots die op Robodex te zien waren, commerciële succesnummers worden. Tot op heden lijkt de vraag, mee door de hoge prijzen, zeer beperkt.

Walid Norris, marketingmanager bij Sony Entertainment Robot Europe: “Het is een echte nichemarkt. De eersten in Europa die Aibo ( nvdr – een surrogaat huisdier en entertainmentrobot) kochten, waren mensen met een hoog inkomen en een zeer sterke interesse in technologie en artificiële intelligentie. Intussen kopen ook personen die minder in technologie zijn geïnteresseerd de robot. We spreken een steeds breder publiek aan. Aibo kost 1800 euro, een prijs die volledig is gerechtvaardigd door de hoeveelheid research en technologie die erin zit. Die prijs zal de komende jaren niet veranderen.”

Van onschuldig vermaak…

De prijs is echter niet de enige reden voor die schrale belangstelling: volgens sommigen schrikken mensen terug voor al te intelligente machines, enerzijds omdat die te intimiderend zijn, anderzijds omdat de intelligentie, kennis en/of mogelijkheden van robots nog te wensen overlaat.

Een intelligente koelkast die zelfstandig beslist om aankopen te doen, kan het huishoudelijk budget grondig verknoeien. Dan houden velen het maar liever op robots die in de eerste plaats voor onschuldig vermaak zorgen. En zo hoort het ook, volgens Luc Steels, professor Computerwetenschappen aan de VUB: “Huisrobots zullen in de eerste plaats voor entertainment zorgen. Ook het succes van computers was te danken aan de entertainmentwaarde ervan. Er zijn nog altijd meer PlayStations verkocht dan er computers zijn: dat zegt genoeg.”

De enige min of meer commercieel succesvolle consumentenrobot tot op heden is niet toevallig Aibo (afkorting voor Artificial Intelligence Robot) van Sony. “We wilden een robot die de mensen niet afschrikte. Het is een huisdier waarover de eigenaar controle heeft. Langzaam maar zeker zal Aibo met meer technologie en functionaliteit worden uitgerust. Maar entertainment zal altijd een belangrijke rol spelen,” aldus Norris. Het dier, dat niet alleen vrolijk kan kwispelstaarten maar ook tot leren in staat is, werd onlangs uitgerust met software waarmee zijn baasje hem via een e-mail of sms-bericht bevelen kan geven. Zo kan Aibo de opdracht krijgen om een foto door te sturen van de huiskamer en wordt het een waakhond. Het is ook mogelijk via de viervoeter met thuisblijvers te communiceren.

Een ander voorbeeld is de SDR-4X II-robot van Sony. De zestig centimeter grote robot kan met mensen praten via een vocabularium van 20.000 woorden. Hij kan ook zingen en dansen: met een repertoire van tien liedjes doet hij beter dan de doorsnee Vlaamse charmezanger. De robot kan zelfstandig wandelen zonder te struikelen: door sensoren kan hij obstakels op zijn weg vermijden. Struikelt hij onverwacht toch, dan steekt hij de armen vooruit, zodat een fatale crash wordt vermeden.

… tot een vriendelijke butler

Toch zijn het niet alleen entertainmentrobots die de aandacht trekken. Auto Mower van de Zweedse fabrikant Husqvarna is een maaimachine die, terwijl u geniet van de zon of andere dingen doet, zelfstandig het gras afrijdt. Voorwaarde is dat vooraf een ondergrondse draad wordt aangebracht die het terrein voor het toestel afbakent. Auto Mower (1999 euro) is ook uitgerust met sensoren die een aanrijding met een obstakel vermijden. Een garantie dat uw bloemenperk perfect ongeschonden blijft, is er echter niet.

Een ander voorbeeld is Trilobite van Electrolux, een toestel dat zonder tussenkomst van de huisbewoner een kamer kan stofzuigen. De robotstofzuiger is slechts dertien centimeter hoog en laveert zo makkelijk onder tafels en bedden. Om niet tegen tafelpoten en boekenkasten op te botsen, maakt Trilobite gebruik van geluidsgolven. Met die golven kan het toestel ook de kamer aftasten en zo de beste schoonmaakroute uitstippelen. De Trilobite werkt op batterijen en keert na het klaren van de klus zelf terug naar zijn oplaadstation. De stofzuiger-voor-onverbeterlijke-luieriken ligt in de Britse winkels voor – omgerekend – zo’n 1400 euro.

Een gelijkaardig toestel is op de Amerikaanse markt te vinden onder de naam Roomba, een product van iRobot.

Er zijn nog meer functionele robottoepassingen op de markt. Mitsubishi Heavy Industries ontwikkelde een felgele robot die in staat is toezicht te houden op bejaarden of personen die constant toezicht nodig hebben. Ideaal als babysit ook, dus. Of om toezicht te houden op de babysit, want de robot kan gezichten en stemmen herkennen, via geluidsontvangers en beelden die in zijn geheugen zijn opgeslagen. Bij noodsituaties kan de robot alarm slaan.

Eerder al bracht Matsushita Electronics een elektronische huiskat op de markt die bejaarden gezelschap moet houden. Met sensoren houdt de kat de vitale functies van de personen in de gaten. De kat kan worden aangesloten op het internet en boodschappen doorgeven. Geen van beide robots is bij ons de markt.

De ER1-robot, van het Amerikaanse Evolution Robotics, is volgens deskundigen een van de meest veelbelovende stukjes robottechnologie. ER1 is nochtans niet veel meer dan een laptop met camera op wielen. Maar wat voor één: toon hem een leeg flesje bier en hij rept zich prompt naar de keuken om een nieuwe fles te halen. Met zijn mechanische hand reikt hij u het biertje aan, met een beleefd ‘alstublieft’ erachteraan. Behalve naar de keuken lopen, kan de robot ook bezoekers begroeten, autosleutels vinden en foto’s nemen. Hij kan ook gezichten en stemmen herkennen en kost 500 dollar. De hightech butler is voorlopig niet op de Europese markt te vinden.

Volgens Toshi Doi, de directeur van Sony Digital Creatures Laboratory, heeft elk huisgezin over tien jaar één of meer robots. Een realistische visie? Professor Steels: “Dat valt moeilijk te voorspellen. Het internet bestond al in de jaren zeventig, maar brak pas door in 1992. En toen ging het opeens heel snel. Met robots kan zoiets ook gebeuren.”

Dominique Soenens

De robot Banryu van Sanyo snuffelt uw huiskamer af op zoek naar inbrekers of rook.

Mitsubishi ontwikkelde een robot die toezicht kan houden op bejaarden of andere personen die constant toezicht nodig hebben.