Een platte belastingverhoging

John Crombez wil de opbrengst van zijn antifraudebeleid gebruiken om de belastingen te verlagen. Maar ondanks die en andere beloftes betalen burgers en bedrijven vooral meer belastingen.

Staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (sp.a) doet flink zijn best om ondernemend Vlaanderen te paaien. Zijn fraudebeleid dient vooral om oneerlijke concurrenten uit de markt te halen, luidt het. Bovendien gaat de opbrengst van de strijd tegen de fiscale fraude naar belastingverlagingen voor bedrijven, belooft hij in een interview met Trends.

Het is moeilijk een juist bedrag te plakken op de extra inkomsten van zijn fraudebeleid. Want een groot deel van de opbrengst zijn simpelweg belastingen die burgers en bedrijven nu wel braaf betalen, want de pakkans is te hoog. Volgens de staatssecretaris zijn de reële meerinkomsten dan ook groter dan de bedragen die in de begroting worden ingeschreven.

Uit zijn regressieanalyse blijkt dat in 2012 de grootste onverklaarbare belastingstijging van de voorbije dertig jaar plaatsvond. Liefst 4,68 miljard euro aan belastingontvangsten kan niet worden verklaard door meer groei of een stijgend vertrouwen in de economie. Dat is 5 procent van de 99,37 miljard euro aan fiscale ontvangsten. De belastingverhogingen die de regering toen doorvoerde, brachten 2,57 miljard euro op. De rest – 2,11 miljard euro – schrijft Crombez toe aan zijn beleid. Dat is dus heel wat meer dan de 754 miljoen euro die dat jaar in de begroting stond. Crombez poneert dat dit laatste bedrag in 2012 deels werd gecompenseerd door 700 miljoen euro belastingverlagingen.

De belastingplichtigen hadden in 2012 volgens die vestzak-broekzakfilosofie echter recht op drie keer meer. Als de opbrengst van de fraudebestrijding mag terugvloeien naar de burgers en de bedrijven, impliceert dat een belastingvermindering van minstens 2 procent.

Maar dat gebeurt beter niet zoals de regering-Di Rupo dat her en der deed. Ze verlaagde de belastingen voor doelgroepen (jeugd, ouderen) of sectoren (horeca, bouw). Dat maakt het belastingsysteem niet alleen nog complexer dan het al was, het wekt ook frustratie bij belastingplichtigen die geen verlaging genieten. Een belastingplichtige die het gevoel heeft dat hij onrechtvaardig behandeld wordt, is geneigd meer te frauderen.

De extra inkomsten die Crombez signaleert, komen vooral van bedrijven. In het eerste regeerjaar van de regering-Di Rupo steeg het percentage belastingen per bruto beschikbaar inkomen bij ondernemingen van 18 naar 23 procent. Dat is onder meer een gevolg van de inperking van de notionele-intrestaftrek en de nieuwe antimisbruikmaatregel.

Hoe valt dat te rijmen met de belastingherverdeling die minister van Financiën Koen Geens vorig jaar aankondigde? Hij gaf aan dat de opbrengst van hogere directe en vermogensbelastingen zou worden gebruikt om de belastingen op arbeidsinkomens en voor bedrijven te verlagen. Geens’ taxshift lijkt steeds meer op een taxraise. En zolang Crombezs fraudebeleid niet gepaard gaat met een gevoelig verlaagd tarief, is ook dat niet meer dan een platte belastingverhoging.