Een nieuwe broer voor de Manager van het Jaar

Dit najaar organiseert Trends met de hulp van het Instituut voor Bestuurders (IvB) en het executive searchûkantoor Schelstraete & Desmedt een grootschalig evaluatieproject onder de naam Best Boards. Dat moet in het najaar van 2002, naar analogie met de Manager van het Jaar, tot een award voor de Best Presterende Raad van Bestuur van het Jaar leiden.

Op 25 oktober wordt de methodologie van Trends en het Ivb aan een kritisch panel getoetst. “We rekenen hier op de deskundige feedback van experts als Georges Carton de Tournai, die met de Commissie voor het Bank- en Financiewezen monnikenwerk heeft verricht op het vlak van ondernemingen en corporate governance, en Eric Coppieters van Deminor, dat een Europese reputatie heeft opgebouwd in het doorlichten van beursgenoteerde bedrijven op verzoek van institutionele beleggers,” aldus Van Den Berghe. Die methodologie wordt daarna verder verfijnd en moet in het voorjaar van 2002 in de effectieve opstart van het onderzoek uitmonden.

TRENDS. Is de performantie van een raad van bestuur eigenlijk wel meetbaar?

LUTGART VAN DEN BERGHE (IVB). “Door te evalueren wat de samenstelling van een raad van bestuur is, hoeveel leden er zijn en welke soort van bestuurders, krijg je maar een eerste indicatie. We willen niet in de val trappen van de pure box ticking. Maar wie eerst screent op basis van de formalismen en dan op kwalitatieve manier in de diepte gaat, krijgt wel een beter zicht op hoe het er daadwerkelijk in een raad van bestuur toe gaat.”

TRENDS. Presteren raden van bestuur in België ondermaats? Worden ze onderbenut?

VAN DEN BERGHE. “Raden van bestuur hebben doorgaans veel meer potentieel dan bedrijven eruit halen. Ik zeg niet dat de bedrijven in België niet goed bestuurd worden, maar wel dat de inhoud en de ervaring van de leden die in hun raad van bestuur zetelen, nog veel beter benut zouden kunnen worden. Ik herinner mij de fameuze uitspraak van Jay W. Lorsch, een van de pioniers op Harvard qua corporate governance: ‘Directors are ornaments on a Christmas tree.’ Veel Amerikaanse bestuurders zijn poppen aan een koordje, precies omdat de chief executive officer zo machtig is. Lorsch ging dan ook als neutrale observator raden van bestuur bijwonen om te zien hoe ze functioneerden. Wij kunnen dat natuurlijk niet voor alle beursgenoteerde ondernemingen doen. Maar we gaan wel de gulden middenweg bewandelen: niet alleen formalisme in kaart brengen maar ook concreet gaan bevragen naar wat er echt leeft, door mensen te ondervragen die zelf in de raad van bestuur zetelen.”

TRENDS. Vijf jaar geleden deed het IvB een grootschalig onderzoek naar de werking van raden van bestuur. Hoe verhoudt Best Boards zich daartegenover?

VAN DEN BERGHE. “Best Boards is een heel specifiek project dat in eerste instantie inzoomt op een afgebakende groep van Belgische beursgenoteerde ondernemingen. Het heeft een heel specifiek doel en ontwikkelt een unieke methodiek. We willen stimuleren door voorbeelden te stellen, net zoals bij de Manager van het Jaar. We tonen aan dat er organisaties zijn die niet alleen naar de letter, maar ook naar de geest goede corporate governance toepassen.

“Veeleer dan een soort black list te maken, verkiezen we een white list waarop ondernemingen prijken die door ervaringsuitwisseling andere bedrijven vooruit kunnen helpen. Vandaar ook het partnership met een medium als Trends. Dat geeft het project een multiplicatoreffect.”

TRENDS. Wat kunnen KMO’s leren uit het project Best Boards?

VAN DEN BERGHE. “Ik zou een oproep willen doen aan niet-beursgenoteerde ondernemingen die ook parels van bestuursvormen kunnen afleveren. Kandideer! Door de bekendheid die we met dit project zullen krijgen, moeten we ondernemingen kunnen aanzetten om zich kandidaat te stellen.”

TRENDS. Zijn goed functionerende raden van bestuur niet veel crucialer voor grote bedrijven dan voor KMO’s?

VAN DEN BERGHE. “Ik zou het durven om te keren. Corporate governance moet de onderneming in zekere mate disciplineren, zodat ze op lange termijn succesvol kan zijn en haar strategie kan waarmaken. Een beursgenoteerd bedrijf heeft die disciplineringsmechanismen al, aangezien het een open kapitaalstructuur heeft en verplicht is publiek verantwoording af te leggen. Een gesloten familiebedrijf kan zeggen: ‘ik hoef me niet te verantwoorden, want het is mijn geld en mijn onderneming’. Oké, maar wat met de continuïteit van de mensen in die onderneming, en van de familieleden die afhankelijk zijn van het bedrijf voor hun dividenden en inkomen? Zodra die onderneming groeit, heb je allerlei belangen die uit elkaar groeien, en zijn goed functionerende raden van bestuur een grote noodzaak.”

Piet Depuydt

Trends eXtra met de vroegere teksten uit Trends, 12 april 2001, blz. 14 en 44, over de rol van externe bestuurders en goed functionerende raden van bestuur.

Op donderdag 25 oktober organiseert het IvB in Jodoigne een paneldebat over “Best Boards: wat zijn de belangrijkste criteria voor een professionele raad van bestuur?”

Info: Sibylle du Bus de Warnaffe (IvB), [{phone}]09-210 98 95 en www.ivb-ida.com.

Nieuwe award wil met de best presterende raad van bestuur een voorbeeld voor het bedrijfsleven stellen.