Toen historicus Bruno De Wever gevraagd werd van wie hij het liefst een biografie zou schrijven, twijfelde hij tussen de socialist Hendrik De Man (1885-1953) en de Verdinaso-leider Joris van Severen (1894-1940). Op het eerste gezicht vreemd, want De Man heeft als minister van Financiën en auteur van het economische plan-De Man het België van de jaren dertig sterk bepaald, terwijl Van Severen nooit zo’n beleidsfunctie heeft gehad. Maar hij was invloedrijk en blijft fascineren. Niet verwonderlijk dat nu een nieuwe biografie verschenen is.
De auteur, Luc Pauwels, promoveerde op de ideologische evolutie van Van Severen, en dat is ook de rode draad door het boek. Dat de staatkundige visie van Van Severen geen rechte lijn was, is bekend. Als soldaat aan het IJzerfront was hij een flamingant, daarna een voorstander van een Vlaamse hereniging met Nederland, om te eindigen als een pleitbezorger van een Benelux avant la lettre. Zijn ideologische parcours vertoont vreemde kronkels. Net na de Eerste Wereldoorlog had hij sympathie voor het socialisme en hij voelde zich zelfs aangetrokken tot de Russische bolsjewieken. Daarna evolueerde hij naar een paradoxale mix van revolutionair denken, autoritarisme en conservatisme. Met zijn Verdinaso verzette hij zich tegen de parlementaire democratie en schurkt tegen het fascisme aan. Hij hoopte aan de macht te komen als een autoritaire leider die het land door de moeilijke jaren dertig moest loodsen.
Volgens Pauwels is Van Severen een Vlaamse exponent van de Conservatieve Revolutie, die haar oorsprong vindt in Duitsland bij de succesauteur en ex-frontsoldaat Ernst Jünger en Ernst Niekisch, die van radicaallinks naar extreemrechts evolueerde.
Ook het privéleven van Van Severen was een vat vol tegenstrijdigheden. Hij besteedde veel aandacht aan zijn voorkomen, droeg dure kledij, maar had vaak financiële problemen. Hij profileerde zich als een overtuigde katholiek en dacht meer dan eens aan intreden in een klooster. Tegelijk hield hij er minnaressen op na, vaak uit bemiddelde Franstalige kringen.
Na de Duitse inval in mei 1940 werd Van Severen opgepakt. Weggevoerd naar Frankrijk werd hij op 20 mei 1940 in Abbeville door dronken Franse soldaten gedood. Zijn gewelddadige dood betekende het einde van het Verdinaso, maar versterkte ook de mythevorming rond zijn persoon.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier