Een groene kerncentrale in Gent

Als alles volgens plan verloopt, treedt de grootste biomassacentrale van ons land vanaf 2016 in werking. Een grootschalig project van Belgian Eco Energy om duurzame energie op te wekken.

Vanuit een kantoor in Mechelen bouwen ex-Eneco-topman Michaël Corten en zijn twaalfkoppige team aan de uitbouw van Belgian Eco Energy, kortweg Bee. Het jonge bedrijf wil onder meer de grootste biomassacentrale van België bouwen.

Corten begon zijn carrière bij het familiale chemiebedrijf EOC en stapte over naar BASF. Tien jaar geleden stampte hij de Belgische tak van het Nederlandse energiebedrijf Eneco uit de grond. Samen met operationeel directeur Chris Elbers (ex-Electrabel) en chief development officer Christophe Surleraux (stichter van Ecopex) hield hij Bee in oktober 2010 boven de doopvont. “Eigenlijk leert de energiesector nu pas het hele pad van de marktwerking te bewandelen. Dat betekent: overheden die geen cadeaus meer uitdelen, dominante spelers die hun marktaandelen zien afkalven, subsidiesystemen die tegen het licht worden gehouden. Daar liggen kansen voor ons.”

Bee wil zowel energieproducent zijn als leverancier. Telkens met een duidelijke focus: verkopen aan industriële klanten, niet aan particulieren. Dat verhaal is overtuigend. Terwijl klassieke durfkapitalisten vrij weigerachtig stonden om met geld over de brug te komen, vonden de bezige bijen van Bee 2,6 miljoen euro bij een groep investeerders, onder wie de familie Janssen (Solvay, UCB) en twaalf Vlaamse zakenmensen.

Als energieproducent heeft het bedrijfje een projectportefeuille opgebouwd van ongeveer 260 MW. Een zeventiental projecten in wind (30 MW) en WKK-installaties (warmtekrachtkoppeling, waarbij warmte en elektriciteit worden opgewekt) moeten nog dit jaar voor de eerste inkomsten zorgen. In 2014 wil Bee break-even draaien op de energielevering.

“Wat we met die WKK’s willen doen, is het ‘ontzorgen’ van de klant: wij investeren en garanderen hen een stevige besparing. Typisch mikken we op productiebedrijven die ook stoom nodig hebben: de brede voedingssector, kleine chemie,…”, zegt Corten. “Ook daar focussen we, meer bepaald op 5 tot 10 MW-turbines”, vult business development manager Peter Beyers aan. “Voor de grotere, buitenlandse energiebedrijven zijn projecten over decentrale opwekking in de praktijk meestal te klein en te arbeids-intensief, met te lage rendementen. Daar ligt voor ons de marge om te ondernemen.”

Biomassacentrale

Het pièce de résistance is de bouw van Bee Power Gent, een biomassacentrale die op volle capaciteit evenveel energie kan leveren als een halve kerncentrale. Biomassacentrales vervullen in de elektriciteitsbevoorrading al dezelfde functie als nucleaire reactoren: ze leveren baseload-stroom. In tegenstelling tot wind en zon is hun energieproductie stabiel en regelbaar om het net te ondersteunen. “Wereldwijd zijn er gigantische voorraden biomassa. Samen met het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Zuid-Korea is België een van de weinige netto-invoerders”, legt Corten uit.

Omdat het transport van biomassa — houtpellets of soms aardappelschillen — doorgaans vrij duur is, zijn de meeste biomassacentrales in ons land vrij klein. Met als nadeel dat ze minder efficiënt zijn dan een grote en te weinig rendabel om dure luchtzuiveringsinstallaties te kunnen installeren. Max Green van Electrabel, een omgebouwde kolencentrale, is de uitzondering, en mogelijk komt daar ook de oude kolencentrale bij die het Duitse E.ON in Langerlo wil ombouwen.

Corten mikt op een volbloed biomassacentrale. “Max Green krijgt vanaf 2017 of 2018 geen groenestroomcertificaten meer en zal dan wellicht sluiten. Onze centrale, operationeel in de herfst van 2016, kan die opvolgen.”

Bee Power Gent, goed voor een investering van 250 tot 280 miljoen euro, komt in een zware industriezone met relatief weinig bewoning, en de technologie — hoog rendement, lage emissies — doen Bee hopen dat het milieueffectenrapport eind 2013 kan worden afgerond. Streefdatum voor de bouw- en milieuvergunning: april volgend jaar. De bouw zal drie jaar werk opleveren aan 700 tot 1100 mensen. Op kruissnelheid zal Bee Power Gent rechtstreeks 40 tot 60 man werk verschaffen.

“Doordat we als vergunde elektriciteitsleverancier onze energie rechtstreeks op het net vermarkten, kunnen we die zelfs onder de marktprijs verkopen. Dat is uniek in België.” Als afnemers wordt gemikt op grootverbruikers, genre Solvay, Umicore, BASF, Nyrstar of de Vlaamse overheid. Een deel wordt verkocht aan andere energieleveranciers, terwijl ook klanten uit de portefeuille van Bee ermee kunnen worden bevoorraad. Bovendien zal de installatie groene warmte kunnen leveren aan naburige ondernemingen en aan een mogelijk toekomstig warmtenet voor woonwijken.

Geen buitensporig rendement

Als brandstof mikken Corten en zijn team op duurzaam geproduceerde houtpellets uit Europa en Noord-Amerika en voor 40 procent op agro-biomassa. Om het project rendabel te krijgen, rekent Bee ook op subsidies via de groenestroomcertificaten. “Tegelijk moet je het belang daarvan relativeren”, vindt Corten. “Deze centrale staat er 40 tot 45 jaar, waarvan de eerste vijftien met subsidies. Minstens twee derde van de levensduur werkt ze zonder subsidies. We spreken daarbij zeker niet meer over buitensporige rendementen: de Vlaamse overheid gaat zelf uit van 12 procent, maar het is nog niet zeker of we dat halen.”

Als Bee Power Gent een succes wordt, wil de energie-entrepreneur ook naar het buitenland trekken. “Dit project is het eerste in zijn soort en dus een hoofdpijnproject: alles is nieuw, alles moet worden georganiseerd. Met de lokale boeren, met de technologieleveranciers, met de administratie,… Gelukkig krijgen we veel steun van het Gentse Havenbedrijf en de overheid. Tegelijk is dit een heel interessante manier van energieopwekking die we elders in de wereld ook kunnen uitrollen. Dan ga je dadelijk naar grote omzetten en is een beursgang of een private plaatsing niet uit te sluiten. Maar dat is voor binnen vijf jaar.”

LUC HUYSMANS, FOTOGRAFIE LIES WILLAERT

“Twee derde van de levensduur zal onze biomassacentrale werken zonder subsidies”