Een grijze neushoorn

Niall Ferguson, Rampspoed. Politiek ten tijde van catastrofe, Hollands Diep, 528 blz., 26,99 euro

De Aziatische griep had de wereld in 1957 en 1958 in haar greep. De pandemie maakte 1,1 miljoen slachtoffers. De Aziatische griep had meer gelijkenissen met de coronapandemie dan de Spaanse griep, schrijft de Britse historicus Niall Ferguson in zijn boek Rampspoed. Politiek in tijd van catastrofe. Toch zijn er nog amper mensen die zich iets van die pandemie herinneren. Ze raakte zeer snel onder controle dankzij de ontdekking van een vaccin. Op 17 april 1957 berichtte de Amerikaanse pers over de uitbraak in Hongkong. Op 26 juli begonnen artsen soldaten, verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers in te enten.

Het vaccin werd snel gevonden omdat er een verband kon worden gelegd met het klassieke griepvirus, maar ook omdat private farmabedrijven en overheidsinstellingen zeer efficiënt samenwerkten. Er was ook weinig discussie over het nut van vaccinatie. De westerse wereld was geobsedeerd door de strijd tegen ziektes als polio. Ferguson haalt het voorbeeld van de Aziatische griep aan om aan te tonen dat een efficiënt beleid bij een pandemie het verschil kan maken.

Volgens de auteur zijn er met corona kansen gemist, omdat de Chinese overheid zeer traag en weinig transparant communiceerde. Ook de westerse regeringen die in 2020 te traag reageerden, treft schuld. Taiwan en Zuid-Korea deden beter: ze sloten de grenzen, gingen op grote schaal testen en verplichtten mensen in quarantaine te gaan. Ferguson wijst er ook op dat de coronapandemie niet zo onverwacht kwam. In verschillende rapporten werd een ademhalingsvirus dat zich snel verspreidt als belangrijkste uitdaging voor de mondiale volksgezondheid beschouwd. Corona was geen zwarte zwaan, eerder een voorspelbare grijze neushoorn. Hij plaatst de pandemie ook in historisch perspectief en benadrukt dat rampen altijd onvoorspelbaar zijn. Maar dat men toen niet snel kon reageren op de uitbraak door een gebrek aan wetenschappelijke kennis. De pestepidemie van halverwege de veertiende eeuw is daar een treffend voorbeeld van.

Ferguson laat zijn licht ook schijnen op de langetermijngevolgen van corona. Zal de pandemie het Westen verzwakken ten opzichte van China, dat dankzij een totalitair systeem de pandemie sneller de baas kon? Hij denkt het niet en trekt zich op aan het westerse succes in de race naar het vaccin.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content