Een goed uitgewerkt circuit voor de recyclage van plastics

Voordat ons afval, en zeker plastics, een nieuw leven krijgt en gebruikt wordt om nieuwe producten mee te maken, legt het een lange weg af. Neem bijvoorbeeld de plastics in autowrakken of het elektrische en elektronische afval. Comet Traitements zamelt die in, sorteert ze, zuivert ze maximaal en brengt ze vervolgens opnieuw in het circuit van plastics. Hoe werkt dat? Wat zijn de uitdagingen van de sector? We ontdekken het met Hervé Demoulin, Ingenieur R&D bij Comet Traitements.

Vooraleer we een auto die naar de sloop is gebracht, volledig kunnen recycleren, moeten er verscheidene stappen worden gezet: inzamelen, de gevaarlijke afvalstoffen verwijderen, shredden, de diverse soorten materiaal sorteren… Dankzij al die stappen kunnen we een stroom secundaire grondstoffen creëren, die vervolgens naar hun specifieke sector terugvloeien. Sinds 2000 regelt een Europese Richtlijn (Richtlijn nr. 2000/53/CE) de terugwinning, de recyclage en de verwerking van autowrakken.

Dankzij de voortdurende R&D heeft de groep Comet een valorisatiepercentage van 98,4% van de autowrakken, volgens Febelauto. In België was Recycar het eerste erkende centrum voor de verwijdering van gevaarlijke afvalstoffen in autowrakken in het Waals Gewest. Voorafgaand aan het shredden worden de gevaarlijke afvalstoffen manueel uit de autowrakken verwijderd: de vloeistoffen (motorolie, brandstof, koelvloeistof, remvloeistof) worden eruit gehaald, de batterijen, de banden, de oliefilters worden eruit gehaald… Het karkas waar de gevaarlijke afvalstoffen uit verwijderd zijn, gaat naar een shredder.

Scheiden, scheiden en nog meer scheiden

Na die eerste stap om de gevaarlijke afvalstoffen te verwijderen, neemt Comet Sambre het over. Die firma vermaalt de autowrakken en haalt er magnetisch de ferro-metalen uit die naar de siderurgie van de elektrische ovens gaan. Alle niet-magnetische stoffen vormen het shredderafval. Dat gaat naar Comet Traitements, dat dit afval maar ook afval van andere Europese shredders verwerkt.

Sinds 2002 heeft de vennootschap een strategie uitgewerkt om dit shredderafval zo weinig mogelijk in te kuilen in centra voor technische inkuiling. Op basis van de R&D, zowel interne als bij research partners (Universiteiten en Researchcentra), heeft Comet Traitements acht industriële procedés opgezet om na het shredden:

· non-ferrometalen terug te winnen, tot de fijnste korrelverdeling 50µ;

· plastics terug te winnen (PP, PEHD, Versterkt PP, ABS & PS);

· de minerale fractie te zuiveren tot substitutiezand;

· ijzeroxiden terug te winnen, dat als ijzer bij de cementproductie wordt gebruikt.

Met haar industriële procedés verwerkt Comet Traitements meer dan 350.000 ton shredderafval per jaar. Het maakt gebruik van steeds verder geperfectioneerde technieken. Die technologieën gaan uit van de fysieke eigenschappen van de diverse materialen om ze te scheiden en uit te zuiveren, bijvoorbeeld hun dichtheid. Zo worden plastics van metalen en van de minerale fractie gescheiden doordat ze bovendrijven. Plastics van alle soorten harsen door elkaar worden ingezameld in een fractie die ze de ‘vlottende’ fractie noemen. In die fractie worden de plastics gerecupereerd, samen met andere materialen met dezelfde dichtheid: hout, schuim, textiel, rubber en elastomeren, kortom het werk is nog niet gedaan!

Uit de mix van materialen worden de fracties Polyolefinen (PP en PEHD) en Styreen (ABS, PS en FPP) teruggewonnen om ze opnieuw in de kunststofindustrie te gebruiken.

Innovatie, de sleutel om plastics circulair te gebruiken

Sinds haar eenheid voor de verwerking van plastics uit shredderafval in 2012 werd opgestart, heeft Comet Traitements units moeten ontwikkelen om haar plastics te zuiveren. Op die manier werden ze kwalitatief beter, om zo aan de stijgende eisen van de markt en de evolutie ervan te voldoen.

Er bleef immers een (weliswaar minimaal) aandeel rubber of hout over dat de voor terugwinning geschikte flows aantastte. Dus kwam er een nieuwe zuiveringsfase waar uiteindelijk zuivere plastics uit kwamen.

Plastic van de andere materialen scheiden, en vervolgens de diverse plastics per hars of polymeer scheiden, is een uitdaging van formaat. Daarom blijft Comet Traitements voortdurend innoveren. “Dankzij die steeds verder doorgedreven zuivering hebben we eerst toegang gekregen tot de markt van gerecycleerde plastics en later ons marktaandeel kunnen behouden.”

Comet Traitements verhandelt haar gezuiverde Polyolefinen (PP, PEHD en Geladen PP) aan Europese compounders die diverse types mixen samenstellen en zo granulaten (compounds) vervaardigen. Die zijn op hun beurt bruikbaar voor de plasticverwerkers die onze alledaagse consumptiegoederen vervaardigen.

Momenteel verhandelt Comet Traitements in Azië concentraat van 98% zuivere plastics ABS, PS. Daar worden ze gescheiden en tot compounds gemaakt voor de sector van de elektrische huishoudtoestellen.

De markt volgt de eisen van China en van de gebruikers

De plasticsector moet zich aanpassen aan de evoluties van de eisen van de Aziatische markt, en met name China.

“We moeten een steeds hoger kwaliteitsniveau halen, niet om marktaandelen te ‘winnen’ maar gewoon om ze te ‘houden’. De eisen van de markt en ook de regelgevingen dwingen ons om ons aan te passen, door te innoveren.”

Comet Traitements is er nu op gericht om de diverse types polymeren (ABS en PS, Versterkt PP) te scheiden. Daarom heeft het bedrijf een drieledig scheidingsprocedé FPP-ABS-PS ontwikkeld om een steeds zuiverder en meer gescheiden product te kunnen aanbieden.

De wetgever moet een rol spelen, maar…

“Toch blijft het aandeel gerecycleerde plastics in bepaalde sectoren nog te laag”, geeft Hervé Demoulin toe (zie de cijfers in het witboek van Agoria dat u hieronder gratis kan downloaden). Om haar business te bestendigen, vreest hij dat de wetgever maatregelen treft zonder de impact ervan in te schatten. “Als men de mechanische recyclage drastisch doordrukt in sectoren die in hun productieketen geen gerecycleerde materialen kunnen opnemen, dan dreigt men een overaanbod te creëren, wat de prijzen zou doen kelderen en bedrijven als het onze in gevaar zou brengen. Dat zal gebeuren als men het aanbood een boost geeft, terwijl de vraag niet volgt. Volgens ons moet men beginnen met de vraag te ondersteunen door steeds meer kwaliteit te bieden.”

Push de vraag, en het aanbod volgt wel

Dat is in wezen de boodschap van de bedrijven die plasticafval verwerken en terugwinnen. In die sector is er veel goede wil om een maatschappelijk verantwoorde rol te spelen, om een duurzaam en groen circuit op te zetten, maar het moet rendabel blijven. “Het is onze taak om te blijven vooruitgaan, te innoveren en te zorgen dat het gerecycleerd plastic steeds meer beantwoordt aan de verwachtingen van de industrie (kwaliteit en volume die stabiel zijn en gewaarborgd worden). Maar ook de wetgever van zijn kant heeft een belangrijke rol, en moet bijzondere aandachtig blijven voor de weerslag van zijn beslissingen op de hele waardeketen en tussen de sectoren die plastics gebruiken.”

Momenteel staan bepaalde sectoren meer dan andere open voor ‘recycled content’. Zoals de sector van de auto-industrie en de elektrische huishoudtoestellen, maar ook de bouwsector en de logistiek.

“Elke poging om een groter percentage gerecycleerde materialen te gebruiken, moet je valoriseren”, besluit Hervé Demoulin.

Hoeveel gerecycleerd kunststofmateriaal wordt in België hergebruikt om nieuwe producten te maken? Wat zijn de concrete aanbevelingen om het circulaire karakter van kunststoffen in de toekomst verder te vergroten?

Download de whitepaper: “Belgische kunststofindustrie en circulaire economie: waar staan we?”