Een activistisch manifest

In augustus 2013 tweette ik dat wij Apple ‘extreem ondergewaardeerd’ vonden. Sindsdien is de koers van het Apple-aandeel met meer dan 50 procent gestegen. Ik ben van oordeel dat het aandeel nog altijd erg ondergewaardeerd is, zelfs tegen de prijs van vandaag. Waarom? Het antwoord schuilt in een algemeen verspreid misverstand onder investeerders en Wall Street-analisten. Zij denken dat Apple een hardwarebedrijf is, terwijl het in werkelijkheid een onderneming is die een heel ecosysteem van hardware, software en diensten verkoopt.

Zodra een consument een toestel van Apple koopt en dus het ecosysteem binnentreedt, verhoogt hij vaak zijn blootstelling aan het merk met aanvullende Apple-producten. Als dan de tijd gekomen is om het toestel te vervangen, pleegt hij bij Apple te blijven in plaats van over te schakelen op een concurrent. Met dat soort consumentengedrag krijgen zuivere hardwarebedrijven te maken, vooral als dat wat zij verkopen beschouwd wordt als een basisproduct. Wij hebben een brief geschreven aan CEO Tim Cook, waarin we onze inzichten uiteenzetten (zie onze website shareholderssquaretable.com).

Had u begin 2000 aandelen gekocht van IEP, onze vlaggenschiponderneming, dan had u nu op jaarbasis een opbrengst van 21,5 procent gerealiseerd tegenover de 3,8 procent van de S&P 500. Had u op 1 april 2009 IEP-aandelen kocht, dan had u nu 33,8 procent gehad, vergeleken bij de 20,4 procent van de S&P 500 (in beide gevallen berekend tot 30 september 2014). Nog veelzeggender is de opbrengst van wie geïnvesteerd heeft in 23 ondernemingen waarin we tussen 1 januari 2009 en 30 juni 2014 een bestuurszitje bezetten. Wie in elk van die ondernemingen investeerde op het ogenblik dat ons bestuurslid aan boord kwam en verkocht op de datum dat hij hem weer verliet, had op jaarbasis een opbrengst van 27 procent geboekt.

De reden dat wij zulke sterke prestaties neerzetten, is dat wij activisten zijn. De voorbije twee decennia hebben wij ons actief ingelaten met CEO’s en raden van bestuur. Ik heb honderden keren gedineerd met CEO’s en bestuursleden op mijn appartement in New York. Verwonderlijk genoeg sta ik nog altijd op vriendschappelijke voet met heel wat van hen.

Ons succes toont aan dat onze activistische visie waardeverhogend werkt. Wij hebben dat aangetoond bij ondernemingen als Motorola, waar we de drijvende kracht waren achter de splitsing van Motorola Solutions en Mobility, en vervolgens de verkoop van Mobility aan Google. Zonder dat was Motorola waarschijnlijk failliet gegaan. Wij hebben ons recentelijk actief beziggehouden met Apple, Chesapeake, Forest Labs, Hain en eBay, om er maar enkele te noemen.

Jammer genoeg is het Amerikaanse systeem van deugdelijk bestuur kaduuk. Heel wat regels zijn zo geëvolueerd dat ze bestaande raden van bestuur en directies afschermen van aansprakelijkheid. Zelfs voor IEP is het zeer moeilijk om de burcht in te nemen die zelfs extreem zwakke directies beschermt.

Belangrijker en hoopgevender is het, dat zich langzaam een trend aftekent. Ik lijk tegenwoordig meer steun te krijgen van een aantal niet-geïndexeerde pensioenfondsen. Zij staan onder druk van de concurrentie van de S&P-indexfondsen. Gemeenschappelijke beleggingsfondsen en hefboomfondsen rekenen hogere fees aan dan indexfondsen die gewoon de S&P 500 opvolgen. Om hun honoraria te verantwoorden moeten zij beter presteren dan de indexfondsen. Zij concentreren zich op investeringen in aandelen waarvan ze geloven dat ze ‘ondergewaardeerd’ zijn. In de meeste gevallen is die onderwaardering terug te voeren op wanbeheer of het onvermogen van de raad van bestuur of de CEO om bepaalde zaken te doen die de waarde aanzienlijk zouden opvoeren. Een recent voorbeeld is de aankondiging dat PayPal afgesplitst zou worden van eBay, iets waar ik al een jaar op aandring.

In de loop van de decennia heeft ons activisme de waarde voor alle aandeelhouders met meerdere miljarden verhoogd. Belangrijker is wellicht dat het onze ondernemingen productiever en concurrentiëler gemaakt heeft. Er zijn heel wat goede raden van bestuur, maar jammer genoeg niet voldoende. Als we er niet voor zorgen dat raden en CEO’s meer rekenschap afleggen aan de aandeelhouders, de rechtmatige eigenaars van de ondernemingen, dan verliest de machtige Amerikaanse economie helaas haar vooraanstaande rol.

Ik hoop dat u mij op Twitter volgt, maar als u investeert mag u nooit vergeten dat er een reden is waarom het woord risico voorkomt in de risico-opbrengstratio die wij bij IEP zo zorgvuldig bestuderen.

De auteur is voorzitter van Icahn Enterprises.

Carl Icahn houdt ongeveer 53 miljoen aandelen aan in Apple. Zijn inzichten en beleggingen kunnen altijd veranderen. De informatie in dit artikel is geen koop- of verkoopadvies. Voor meer informatie: economist.com/IcahnDisclaimer

CARL ICAHN

Als we er niet voor zorgen dat raden en CEO’s meer rekenschap afleggen aan de aandeelhouders, dan verliest de machtige Amerikaanse economie haar vooraanstaande rol.