“E en beetje moedeloos.” Het zou de titel van een hit van André Hazes kunnen zijn. Maar dit is het meest voorkomende antwoord op de vraag waarmee ik al mijn leiderschapsopleidingen de voorbije weken opende: “Hoe gaat het écht met je?” Niet zo goed blijkbaar. We zijn allemaal een beetje moedeloos. Heel wat signalen wijzen erop dat we er net iets beter voor staan dan vorig jaar. De vaccins, de vaccinatiegraad, de hoop op een medicijn. Als je het vanuit een helikopter bekijkt, leven we nog altijd op de geprivilegieerde kant van onze aardbol. Tegelijk is ook pijnlijk duidelijk dat, ondanks dat privilege, de grote bevrijding niet voor morgen is.
Wie hoop koestert en die kan stimuleren bij anderen, zou weleens de jackpot in handen kunnen hebben.
Herstel gebeurt meestal niet met een big bang. Veel vaker is het een niet-lineair proces van lange adem. Daarmee wil ik u niet nog moedelozer maken. Ik sta graag even stil bij de wetenschap rond hoop. Lang dachten onderzoekers dat hoop een emotie was, iets wat je voelt. Maar het tegendeel is waar. Hoop is een extreem rationele aangelegenheid. Volgens Charles Snyder, ook wel de ‘hoopprofessor’ genoemd, is hoop een minstens even rationeel proces als het formuleren van doelstellingen, het nemen van beslissingen of het opstellen van een planning. Om hoopvol te zijn moet je vier fundamentele, rationele overtuigingen hebben: de overtuiging dat de toekomst beter zal zijn dan het heden en het verleden, de overtuiging dat je een invloed hebt op je toekomst, de overtuiging dat er verschillende routes zijn naar geluk, en de overtuiging dat gelijk welke route je ook kiest, die hoe dan ook vol obstakels ligt. Hoopgevend, nietwaar?
Hoop klinkt natuurlijk erg fluffy, en misschien wordt u een beetje cynisch bij het lezen van deze woorden in deze moeilijke tijden. Maar hoop heeft ook een hard kantje. Mensen die hoop koesteren, blijken niet alleen minder vaak afwezig te zijn, ze zijn ook productiever, gezonder, stressbestendiger en gelukkiger. Een studie toonde zelfs aan dat verkopers met hoop veel sneller hun doel bereiken dan verkopers met een hoge realiteitszin. Wie hoop koestert en die kan stimuleren bij anderen, zou dus weleens de jackpot in handen kunnen hebben.
De hamvraag is hoe we onze moedeloosheid kunnen ombuigen in hoop. Charles Snyder ontwikkelde een driestappenplan voor de weg naar hoop. En het houdt steek. De eerste stap veronderstelt dat je je hersenen moet trainen om problemen om te buigen in positieve doelen. Die zorgen voor energie. Denk dus niet ‘mijn fysieke conditie is ondermaats’. Daar word je alleen maar moedelozer van. Formuleer een positief doel zoals ‘vanaf nu zet ik elke dag 10.000 stappen’. Blijf niet oeverloos herhalen dat het heel jammer is dat je door de nieuwe maatregelen niet meer naar kantoor kunt. Stel jezelf als doel om een spannende WAT-relatie te ontwikkelen met je collega’s – working apart together.
Een tweede stap is keuzes te creëren voor jezelf, zelfs wanneer je er ogenschijnlijk geen hebt. Dat is niet gemakkelijk in tijden waarin je vrijheden telkens worden ingeperkt. Maar een studie naar de impact van lockdowns op het mentale welbevinden heeft aangetoond dat wie in tijden van beperkte vrijheden toch keuzes voor zichzelf bleef formuleren, zich veel gelukkiger voelde. Zal ik vandaag in mijn stille kantoor of in mijn luidruchtige keuken werken? Start ik mijn dag met een koffie of met een thee vandaag?
Tot slot veronderstelt hoop ook dat je aanvaardt dat zowel de paden die je zelf kon kiezen als de paden waar je niet voor koos gepaard gaan met obstakels. Niemand heeft covid of een verscherping van de maatregelen gewenst, maar door de wereld van weleer te idealiseren, maak je jezelf ongelukkig. Soms jezelf eens herinneren aan je frustraties van weleer, kan leiden tot een hoopvoller perspectief. Hopelijk is bij dezen uw moedeloosheid een beetje overhoop gehaald?
De auteur is professor leadership en Partner Van de Vlerick Business School
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier