Dreigende handelsoorlog: ‘De VS mogen niet winnen ten koste van de EU’

Ook Europees staal en aluminium zijn ten prooi gevallen aan Amerikaanse invoertaksen. De Europese Unie heeft geen andere keuze dan terug te slaan, aldus Glenn Rayp, professor Internationale Economie aan de UGent.

De export van staal en aluminium naar de VS is slechts een miniem deeltje van de wereldwijde uitvoer van de Europese Unie. Zijn de Amerikaanse invoertaksen niet vooral van politiek belang?

GLENN RAYP: “De Amerikanen heffen de importtaksen op grond van de bedreiging van hun nationale veiligheid. Dat is compleet van de pot gerukt, want ook de EU, Canada en Mexico vallen onder de taksen, en dat zijn bondgenoten van de Verenigde Staten. In werkelijkheid is een ingrijpende verandering bezig van de Amerikaanse houding tegenover zijn partners. Als iedereen de bedreiging van de nationale veiligheid begint in te roepen, staan alle vrijhandelsakkoorden op de helling. Dat is het afscheid van het multilateralisme.”

Staan de VS niet alleen met het opblazen van het multilateralisme? Grote economieën als Japan en Duitsland zijn toch nog steeds voorstander.

RAYP: “Dat klopt, maar de Amerikanen hebben een zeer grote markt en een munt die een groot deel van het wereldwijde betalingsverkeer regelt. En wie is er happig op met een land als China een front te vormen tegen de VS? We krijgen een multipolaire wereld. Landen zullen in verschillende configuraties terechtkomen. De ene keer zullen ze een bondgenoot zijn, de andere keer een concurrent, naargelang de belangen van het moment. Dat zal de onzekerheid doen toenemen.”

Met tegenmaatregelen zullen de Europeanen het alleen maar erger maken, ook voor zichzelf, zeggen critici. De Europeanen moeten het weerwerk overlaten aan de Amerikaanse staalverwerkende nijverheid, die hogere staalprijzen kan verwachten.

RAYP: “Het is lang niet zeker dat de staalprijzen zullen stijgen. De importtaksen zullen de Amerikaanse staalinvoer beperken, wat staaloverschotten zal creëren. Die overschotten zullen gedumpt worden op de wereldmarkt, met een dalende staalprijs tot gevolg.”

“Het is dus goed mogelijk dat de VS aan het einde van de rit goedkoper staal kunnen invoeren, ondanks het prijsverhogende effect van de importtaksen. De Amerikaanse staalverwerkende nijverheid, en bij uitbreiding de hele Amerikaanse economie, zullen dan welvaartswinsten boeken. Je moet dus opletten met het argument dat de Amerikanen zichzelf in de voet schieten met de importtaksen.”

Is Europa de grote verliezer?

RAYP: “De Europese staalindustrie dreigt lagere prijzen te krijgen voor haar producten. Daarvan zullen ook de Europese staalarbeiders de gevolgen dragen, zoals lagere lonen of zelfs ontslagen. Ook de toeleveranciers aan de Europese staalindustrie zullen in de klappen delen. Wij riskeren welvaartsverliezen, terwijl de Amerikanen kunnen rekenen op welvaartswinsten. Daarmee mogen ze niet wegkomen.”

“De EU moet tegenmaatregelen nemen, want die zorgen ervoor dat ook de Amerikanen verliezen. Het is goed dat de EU klaarstaat met importtaksen op Amerikaanse whiskey, jeansbroeken en andere producten. Europa heeft geen andere keuze. De VS mogen niet winnen ten koste van de EU, zelfs als iedereen daardoor verliest.”