De Zwitsers hebben zondag in een referendum de invoering van een basisinkomen weggestemd. De ondernemer Roland Duchâtelet, een voorvechter van het basisinkomen, wijt dat aan de gebrekkige uitleg van de voorstanders.
Het idee van een basisinkomen pakt blijkbaar niet in Zwitserland.
ROLAND DUCHÂTELET. “De voorstanders van het basisinkomen stellen het te vaak voor alsof mensen extra geld krijgen. Dat is niet zo. Het basisinkomen is een rationeler en eerlijker alternatief voor de sociale zekerheid zoals we ze nu kennen, zonder extra kosten voor de overheid.
“Het probleem met het Zwitserse voorstel was de onduidelijkheid. Het ging niet om een basisinkomen voor iedereen, wel om een soort halfslachtig ding. Het bedrag was ook te hoog (2500 Zwitserse frank of 2254 euro per maand, nvdr). En, bovenal, het was niet duidelijk hoe het basisinkomen zou worden gefinancierd. Wees dan niet verwonderd dat de mensen het voorstel afwijzen.”
Een basisinkomen zonder extra kosten voor de belastingbetaler, is dat echt mogelijk?
DUCHÂTELET. “Mijn voorstel voor België kost de belastingbetaler niets. Ik reorganiseer de uitkeringen en voer besparingen door, zodat het geheel een stuk eenvoudiger wordt. Dat alles financier ik gewoon uit het lopende budget. Voor het Zwitserse voorstel was 25 miljard Zwitserse frank extra nodig (22,5 miljard euro, nvdr), dat is veel geld. Dit is de les voor de voorstanders van het basisinkomen: je voorstel moet passen in een normaal budget. Doe niet alsof het geld uit de lucht valt.”
De angst voor de factuur, is dat de reden waarom ook in veel andere landen het basisinkomen niet doorbreekt?
DUCHÂTELET. “Inderdaad. Vorig jaar heeft het VRT-programma Panorama een goede uitzending gemaakt over het basisinkomen, maar daarin plakte iemand opeens een veel te hoog bedrag op het basisinkomen, zonder een afdoend antwoord te geven op de vraag waar het geld vandaan moest komen. Dat was een afknapper.
“Nochtans heeft het basisinkomen belangrijke voordelen. In het huidige systeem bijvoorbeeld krijgen werklozen geen prikkel om te gaan werken, want hun uitkering is bijna zo hoog als het inkomen uit werk. Het verschil bedraagt amper 1 euro. In een systeem van basisinkomen stijgt dat verschil naar 5 à 7 euro. Dat maakt de prikkel veel groter.”
Rest nog het ethische vraagstuk: je krijgt geld om niks te doen.
DUCHÂTELET. “Als je niet wil werken, dan verdien je ook niets om te eten. Dat is het idee waarmee de meeste mensen zijn opgevoed. Maar we geven al ongelooflijk veel geld uit aan mensen die niet werken. Per maand en per inwoner betalen we 550 euro cash uit in België. De grote hoop gaat naar pensioenen, kindergeld, ziekte-uitkeringen, werklozensteun en leefloon van het OCMW. In totaal gaat het om meer dan 8,2 miljoen uitkeringen, waarbij sommige mensen uitkeringen combineren. 8,2 miljoen uitkeringen, het is onwaarschijnlijk veel. ”
In Tweespraak laten we iemand aan het woord die in de actualiteit staat.
JOZEF VANGELDER
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier