Digitalisering en fruit moeten de brouwers redden

AB InBev kon niet overtuigen met zijn cijfers over het coronajaar 2020, al werd de grootste brouwer ter wereld relatief minder ziek door covid-19 dan zijn concurrenten Heineken en Carlsberg. De pandemie bracht enkele sluimerende tendensen op de biermarkt in een stroomversnelling.

AB InBev nestelde zich de voorbije jaren voortdurend in de top tien van de favoriete aandelen van de beursanalisten. Ook dit jaar is dat zo, weliswaar slechts op plaats negen. Het aandeel kostte begin dit jaar 58 euro. Aan het einde van vorige week was dat nog maar 47,5 euro. De grootste brouwer ter wereld kon dan ook geen overtuigende cijfers voorleggen over 2020.

De pandemie is uiteraard hét thema voor de grote drie in de bierwereld. Niemand schuwt de grote woorden. “Een extreem uitdagend jaar”, vindt Carlos Brito, de CEO van AB InBev. Zijn tegenhanger bij Heineken, Dolf van den Brink, ligt er ’s nachts zelfs wakker van, verklapt hij in het jongste jaarverslag. 2020 was “een jaar van ongekende verstoring en verandering en turbulente tijden. Onze werknemers hebben pijn, onze klanten hebben pijn, de wereld heeft pijn”. Het Deense Carlsberg rapporteerde heel concreet: 1756 van de 40.010 werknemers werden besmet, vijf overleden aan corona.

AB InBev doorstond de pandemie relatief ongeschonden. Dat komt doordat het maar een tiende van zijn omzet in Europa haalt. Bij Heineken is dat 44 procent, bij Carlsberg 54 procent. Vooral in Europa kreeg de biermarkt klappen, door de lockdowns in de horeca. Cafés en restaurants maken weliswaar maar een derde van de volumes uit, maar ze zijn wel goed voor twee derde van de omzet van de brouwers. De winkelketens kunnen door hun omvang scherpere aankoopprijzen bedingen. De brouwersvereniging Brewers of Europe heeft nog geen definitieve cijfers, maar verwacht een volumedaling met bijna een vijfde in 2020.

Ook het veranderende consumptiegedrag speelde AB InBev en de andere brouwers parten. Uit angst voor besmettingen drinken bierliefhebber almaar meer uit blik. Dat leidde tot sterk stijgende aluminiumprijzen en problemen aan de oververzadigde bottellijnen. In Noord-Amerika bestond drie kwart van de bierverpakkingen uit blik, het aandeel van de vaten dook naar amper 4 procent.

De robot kijkt mee

Covid-19 versnelde ook de digitalisering in de brouwerswereld. De verkoop via webwinkels explodeerde. AB InBev heeft wereldwijd meer dan twintig webwinkels voor de consument. Die haalden vorig jaar tezamen een omzet van ruim 1 miljard dollar, een groei met ruim 200 procent. In België heet de virtuele winkel Jupiler Shop. In Brazilië belooft Zé Delivery de levering van gekoeld bier uiterlijk een uur na de onlinebestelling. Vorig jaar kreeg Zé Delivery meer dan 27 miljoen orders.

Heineken heeft drie webwinkels. Omzetcijfers geven de Nederlanders niet, maar de bestellingen gingen maal drie. Beerwulf, hun webwinkel in Europa, kreeg vorig jaar meer dan 10 miljoen virtuele klanten over de vloer. Zij kunnen uit meer dan duizend bieren kiezen. Beerwulf levert ook thuistapsystemen. De verkoop ervan groeide met tientallen procenten. Ook PerfectDraft, de thuistap van AB InBev, ging vooruit.

Ook bij de professionele klanten versnelt de digitalisering. Apps regelen de logistiek en de verkoop, artificiële intelligentie brengt het consumentengedrag in kaart. AB InBev wil op die manier 2 miljard consumenten veel gerichter benaderen. Heineken haalde vorig jaar ruim 1 miljard euro omzet uit zijn digitale kanalen voor zakenklanten. Zulke toepassingen loeren tot in de kassa’s, koelkasten en tapsystemen van lokale horecazaken. Heineken wil zelfs ‘de beste digitale brouwer’ worden, met in 2025 via de zakenklanten 10 miljard euro digitale omzet. Heineken wil al zijn consumenten bereiken via individuele digitale marketing.

Alcoholarm slabakt

Doet covid-19 ook anders drinken? Versnelde de pandemie de vraag naar gezondere drank? Ja en nee. De alcoholvrije en alcoholarme (tot 3,5%) bieren verkochten minder goed bij AB InBev en Heineken. De daling bij die laatste was marginaal, van 14,1 naar 14 miljoen hectoliter, doordat de alcoholvrije bieren wel nog vooruitgingen.

Bij AB InBev ging er beduidend meer af: van 35 miljoen hectoliter in 2019 naar 32 miljoen hectoliter vorig jaar. Dat is procentueel meer dan de volumedaling op groepsniveau. AB InBev heeft ruim 80 alcoholarme of -vrije bieren, en vorig jaar werden er elf nieuwe gelanceerd. De categorie staat voor 6,6 procent van de biervolumes. Dat is niet veel meer dan de 6 procent die al in 2016 was bereikt. De daling dwarsboomt de doelstelling van een kwart van het biervolume tegen 2025. Vindt de consument dat soort biertjes die enkele jaren geleden met veel tamtam werden gelanceerd, dan toch niet lekker? Het jaarverslag formuleert het omfloerst. De brouwer sleutelt aan “de optimalisering van de drank zodat die overeenstemt met de consumentenwensen”.

Carlsberg zag zijn volume alcoholvrije bieren nog wel groeien, met 11 procent.

De pandemie bracht anderzijds de al enkele jaren aanhoudende nieuwsgierigheid naar nieuwe drankjes in een stroomversnelling. Brouwers voelen zich nog altijd onwennig op die nieuwe groeimarkt, terwijl ze tegelijk de boot niet willen missen. Heineken heeft het over ‘de nieuwe categorieën’, AB InBev over ‘voorbij de biermerken’. Het gaat dan over wijn, cocktails in blik en andere sterkedranken. Of een bierpad, naar analogie met de populaire koffiepads. Met zo’n bierpad zou iedereen thuis de beleving van een fris getapte pint moeten krijgen. AB InBev lanceerde zijn bierpads vorig jaar in de Verenigde Staten, samen met de brouwer Golden Road Brewing uit Los Angeles. Met ‘voorbij de biermerken’ haalde AB InBev vorig jaar een omzet van meer dan 1 miljard dollar, een groei met dubbele procenten.

Het nieuwe light

Het meest succesvolle product dezer dagen is hard seltzer, een rage in de Verenigde Staten. Het gaat om bier met spuitwater en een fruitsmaak, en vooral weinig calorieën. Alweer wordt de leidende brouwers verweten dat ze te laat op de trein zijn gesprongen. De middelgrote Amerikaanse brouwer Boston Beer Company zette als eerste volop in op seltzer. “Dit is de belangrijkste disruptie op de Amerikaanse biermarkt sinds de lancering van lightbieren in de jaren zeventig”, vindt CEO Dave Burwick. Lightbieren zijn vandaag de marktleider. Een parallel? Miller, toen de op vier na grootste brouwer, lanceerde in 1973 Lite. Anheuser-Busch, toen al de marktleider, schoot te laat wakker en gooide pas in 1982 Bud Light op de markt. Vandaag is dat de meest gedronken pils in de Verenigde Staten.

De beurskoers van Boston Beer Company explodeerde van 189 dollar per aandeel eind 2016 naar 1029 dollar vorige week. Met een beurswaarde van 12,62 miljard dollar noteert het aandeel van Boston Beer Company tegen 66 keer de nettowinst van 2020, en dat allemaal dankzij de nieuwe hippe drank. De volumes van hard seltzer groeiden met 160 procent in 2020 en veroverden een aandeel van 7 procent op de Amerikaanse biermarkt.

De varianten van AB InBev groeiden zelfs dubbel zo snel. Maar die zijn dan ook heel nieuw en worden in sneltreinvaart gelanceerd. Er is zelfs een Stella Artois seltzer. Slaat de gekte over naar Europa? De varianten worden in ieder geval gelanceerd in Midden-Europa en het Verenigd Koninkrijk.

Karig dividend

De pandemie leidde ook tot een aanzienlijke groei van de liquide middelen op de balansen van de grote brouwers. Cash is koning in onzekere tijden. AB InBev is de absolute koploper, met ruim 24 miljard dollar cash eind vorig jaar (inclusief een nog niet opgevraagde kredietlijn van 9 miljard dollar). De brouwer houdt het heel voorzichtig, maar geeft ook een bemoedigend signaal. “Wij zijn het meest rendabele bedrijf in de sector en kunnen daarom periodes van extreme verstoring doorstaan. Onze cashberg is hoger dan normaal, maar dat komt door het blijvend onzekere economische klimaat. Met de cash kunnen we al onze financiële verplichtingen tot diep in 2026 terugbetalen.” De brouwer heeft 98 miljard dollar financiële schulden. Dat weegt al jaren op de beurskoers, ook al zijn de intresten laag en is de terugbetaling over vele jaren gespreid.

Vandaar ook het karige dividend van 0,5 euro per aandeel bij AB InBev, een daling met twee derde in vergelijking met 2019. In 2017 kreeg de aandeelhouder nog 3,6 euro dividend per aandeel. Heineken keert 0,7 euro uit, een daling met 58 procent. De Nederlanders moeten daarvoor uit hun reserves putten, want het bedrijf leed meer dan 200 miljoen euro nettoverlies. Het Deense Carlsberg geeft dan weer een 5 procent hoger dividend. In totaal 430 miljoen euro, met eind vorig jaar een cashberg van geen 1,1 miljard euro. Is dat verstandig? Van de drie grote brouwers is Carlsberg zeker de meest optimistische in zijn vooruitzichten.