Di Rupo en de liberale Napoleon

Taal en cultuur bepalen mee je blik en je informatie. Vlamingen kijken naar Nederland, Oostenrijkers naar Duitsland, Zuid-Tirolers naar Oostenrijk, Britten naar de VS, Esten en Finnen naar Zweden, Walen en Franstalige Brusselaars naar Frankrijk. Karel Van Miert was de eerste voorzitter van de zelfstandige socialistische partij van Vlaanderen. Hij en zijn generatiegenoten van de SP braken met de BSP, die haar mosterd haalde uit belgicistische inzichten en de Franse sociaaldemocratie. Voor de Waalse en Brusselse camerades was het dubbel en dik: als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel.

Voorzitter Van Miert, een Kempense grensbewoner – Nederland was dichter dan Antwerpen, Gent en Brussel – en zijn bestuur verdiepten zich in de praktijk en de teksten van de PvdA, haar wetenschappelijke bureau, de Wiarda Beckman Stichting en roerganger Joop den Uyl. Den Uyl was de leider van de Nederlandse socialisten tussen 1967 en 1986. Zij ankerden in een nationale traditie – bijvoorbeeld de invloed van dominees en christenen (Den Uyl was een ex-gereformeerde) – en het stapsgewijze, binnens-mondse Scandinavische socialisme. Zweden met zijn radicale egalitarisme, pedagogische antialcoholbeleid (sterke drank koop je ook vandaag, nu het land al twintig jaar lid is van een vrije markt, de Europese Unie, bij het overheidsmonopolie Systembolaget), zware belasting van vermogens, gratis onderwijs, welzijnswetten, woog ten noorden van Brussel zwaarder bij de socialisten dan de ontvlambare verbositeit van de Parijse clans van het socialisme.

Wat vandaag gebeurt in Parijs versterkt de MR van Didier Reynders en verzwakt de PS van Elio Di Rupo. De strijd van de cdH en haar grote zus, de PS, voor de asielzoekers, kerkbezetters en kranenzitters is alleen te begrijpen door ook te kijken naar de zuiderbuur en de acties die daar, met instemming van een deel van de werkgevers (tuk op veel en goedkope arbeidskrachten), werden gevoerd in mei. Elio Di Rupo kijkt als een fröbeljongetje naar François Mitterrand, François Hollande en Ségolène Royal. De Belgische verkiezingsdatums werden door Elio en zijn bestuur zo mogelijk geprikt daar waar het overwinnende Franse socialisme de Belgische zuiderlingen kon inspireren tot imiterend stemgedrag. Didier Reynders had tot voor kort weinig om te bewonderen bij de Franse liberalen en conservatieven. Dat is met Nicolas Sarkozy omgeslagen en heeft een betekenis voor de Belgische politiek. De Franstalige politici zullen minder besmet worden door socialistische schreeuwerij en meer door de realistische, liberale beleidsdaden.

Alle waarnemers kijken verbaasd en met groeiend respect naar president Sarkozy en zien dat de ijdeltuit met het Frans-Italiaanse sterretje aan zijn zijde politiek zwaar begint te wegen en een révolution silencieuse doorduwt. Herfst en lente zijn de scène voor Franse stakingen over principiële kwesties en futiliteiten. Niks daarvan in het voorjaar 2008 en het najaar ziet er weinig balorig uit. Wat gebeurt er op een rustige, doortastende en reformistische manier? Het najaar 2007 kende een staking van negen dagen tegen de schrapping van allerhande bijzondere voordelen in de overheidssector en president Sarkozy gaf geen krimp. Zijn hervorming werd wet. Een wet op de minimale dienstverlening in het openbaar vervoer is aangenomen (denk aan de belachelijke argumenten van onze vakbonden om de klanten van de spoorwegen en de luchthavens te behandelen als galeiboeven).

Minister van Financiën Christine Lagarde heeft een wet voor de modernisering van de economie door het parlement gekregen. De administratieve ballast voor entrepreneurs is daardoor lichter. De pensioenleeftijd is met een jaar verhoogd. De ondernemingen mogen onderhandelen met hun personeel over het doorbreken van de 35-urige werkweek, een miskleun van Martine Aubry, de ultrasocialistische dochter van Jacques Delors. Sarkozy maakte de werktijd boven de 35 uur vrij van sociale bijdragen en belastingen. In het eerste kwartaal van 2008 steeg het aantal overuren per werknemer met 40 % vergeleken met het jaar voordien. De uitkeringsreglementen werden gewijzigd om werklozen te straffen die twee keer een job weigeren. Het lossen en laden van vracht in de havens wordt opengesteld voor privébedrijven. De Franse havens zijn een bolwerk van de vakbonden.

De Belgische syndicaten hebben relatief veel meer leden, een hogere penetratiegraad en een sterkere verweving met macht en overleg dan de Franse bonden. Het procentuele aantal vakbondsleden in Frankrijk (8 %) is lager dan in de… VS (11 %), voor les syndicalistes français de kapitalistische duivel. De macht van de CGT en konsoorten is gebaseerd op een rol in de ondernemingsraden, de collectieve onderhandelingen en straatlawaai. Zij worden tandelozer door de liberale Napoleon. Di Rupo en Reynders zullen het ervaren. (T)

De auteur is voorzitter van de adviesraad van Trends.

Frans Crols