Dexia Bank België sleept een pak risico’s mee

De Belgische staat is de nieuwe eigenaar van Dexia Bank België. Maar wat heeft de overheid nu precies gekocht?

De beursgenoteerde holding Dexia NV heeft vorige week haar Belgische bank- en verzekeringsactiviteiten voor 4 miljard euro verkocht aan de Belgische staat. Dexia Bank België wordt ondergebracht in de portefeuille van de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM). De transactie behelst alle activa en passiva en alle dochterondernemingen en deelnemingen van Dexia Bank België, met uitzondering van het belang van 49 procent in Dexia Asset Management. Dat blijft bij Dexia NV, dat van plan is Dexia Asset Management in zijn geheel te verkopen.

De 4 miljard opbrengst van de verkoop zal Dexia NV volgens een persmededeling hoofdzakelijk gebruiken “voor de vervroegde terugbetaling van de financieringen die Dexia Bank België heeft toegekend aan Dexia NV en Dexia Crédit Local (het Franse filiaal van Dexia, nvdr.)”.

Dexia Bank België fungeerde de voorbije jaren als thesauriecentrum van de groep. Vooral de Franse activiteiten werden gefinancierd met deposito’s van de Belgische bank. Er is sprake van 40 miljard euro die van België naar Frankrijk ‘getransfereerd’ is. Die intragroepsfinanciering is ook voor Moody’s een aandachtspunt. Het ratingbureau denkt dat Dexia Bank België een gezonde financiële basis heeft om zich als autonome bank en verzekeraar te ontwikkelen, maar het wil zich pas uitspreken als het meer informatie heeft over de afwikkeling van die intragroepsfinanciering.

Dexia zelf stelt dat de financieringen die Dexia Bank België toekende aan andere entiteiten van de groep in een eerste fase behouden blijven. Het is de bedoeling de geldstroom geleidelijk af te bouwen, “rekening houdende met het tempo van de desinvesteringen door Dexia NV en met de mogelijkheden van het Franse filiaal DCL om de thesaurierol van DBB over te nemen”. Kortom, pas als de Fransen zichzelf voldoende kunnen financieren, zal de geldstroom vanuit België helemaal stilvallen.

20 miljard euro aan obligaties

Maar hoe groot is Dexia Bank België nu precies en wat komt in handen van de Belgische staat? Uit een vergelijking van de Dexia Groep voor en na de verkoop komen enkele interessante cijfers naar voren. Zo vermindert de groep haar balanstotaal met 144 miljard euro. Daaruit kan worden afgeleid dat Dexia Bank België per eind juni 2011 een balanstotaal van 144 miljard euro had, waarvan 45 miljard euro aan risicoactiva.

Bovendien wordt een belangrijk stuk van de historische obligatieportefeuille in afbouw van Dexia Groep bij Dexia Bank België ondergebracht. Het gaat in totaal om 20 miljard euro aan obligaties, die dus niet in de ‘ badbank‘ terechtkomen. Van die 20 miljard heeft 1,4 miljard het statuut van ‘ non investment grade‘, waardoor ze in de praktijk als rommelkredieten omschreven kunnen worden.

De Belgische bank is ook de eigenaar van 14 miljard euro aan renteswaps die het renterisico op die portefeuille obligaties moeten indekken. Net die swaps creëerden de voorbije weken en maanden het liquiditeitsprobleem dat Dexia Groep aan het wankelen bracht. Nu blijkt dat een derde van die swaps onder de vleugels van Dexia Bank België zit.

Ook opmerkelijk is dat Dexia Bank België liefst 9 miljard aan overheidsobligaties uit de PIIGS-landen (Portugal, Italië, Ierland, Griekenland en Spanje) bezit. Voor de verkoop van Dexia Bank België was Dexia Groep voor 21 miljard euro blootgesteld aan PIIGS-obligaties, na de verkoop is dat cijfer met 42 procent gezakt tot iets meer dan 12 miljard euro. Goed nieuws voor de Dexia-holding, maar misschien iets minder goed nieuws voor de staatsbank.

Zo is Dexia Bank België onder meer de ‘gelukkige’ eigenaar – en dat doet toch wel de wenkbrauwen fronsen – van 1,64 miljard euro aan Griekse overheidsobligaties. Dergelijke obligaties noteren momenteel op de markt tegen 40 procent van hun nominale waarde. De Europese politici willen de banken zover krijgen die obligaties tegen marktwaarde in hun boeken op te nemen, wat zou resulteren in aanzienlijke verliezen.

En Dexia Bank België neemt ook een fors pakket Italiaanse staatsobligaties mee: voor liefst 5,55 miljard euro, wat neerkomt op 40 procent van het Italiaanse overheidspapier dat de groep voorheen in portefeuille had.

Gemeentelijke Holding

Ten slotte is er de blootstelling aan leningen toegekend aan Dexia-aandeelhouders zoals de Gemeentelijke Holding. De Belgische overheid heeft zich bij de aankoop van DBB tegenover Dexia Groep garant gesteld “voor elk risico op verlies en elke verantwoordelijkheid met betrekking tot de uitstaande bedragen op Arco, Ethias en de Gemeentelijke Holding”. In de praktijk betekent dit dat de staat België (en zijn verschillende beleidsniveaus) en Dexia Bank België het verlies op leningen aan deze partijen onder elkaar moeten verdelen.

Afgelopen weekend bereikten ze een akkoord om dat te doen voor de Gemeentelijke Holding, die haar schulden niet meer kan aflossen en besliste in vrijwillige vereffening te gaan. De Gemeentelijke Holding heeft 1,6 miljard euro schulden (waarvan 1,2 miljard bij DBB), terwijl de activa, vooral door de forse daling van de Dexia-aandelen in portefeuille, maar 800 miljoen euro meer waard zijn (zie grafiek Vereffening Gemeentelijke Holding).

De drie gewesten (Vlaanderen, Wallonië en Brussel) nemen 570 miljoen euro verlies op, 450 miljoen via waarborgen die ze toekenden en 120 miljoen euro op commercial paper dat ze onderschreven. Voor Vlaanderen alleen loopt het kostenplaatje op tot 265 miljoen euro. De federale overheid slikt 132,5 miljoen euro verlies door en Dexia Bank België schrijft iets meer dan 100 miljoen af op zijn leningen.

Maar Dexia Bank België wordt wel aangewezen als vereffenaar van de Gemeentelijke Holding, waardoor de bank de uitverkoop van activa kan sturen en eventueel het eigen verlies kan inperken. Als DBB 800 miljoen uit de verkoop van activa puurt, recupereert het zijn inleg en sluit het de vereffening zonder tekort af. Als de uitverkoop minder oplevert, zijn de extra verliezen voor Dexia Bank België.

PATRICK CLAERHOUT

Pas als de Fransen zichzelf voldoende kunnen financieren, zal de geldstroom vanuit België helemaal stilvallen.

De Belgische overheden en Dexia Bank België moeten het verlies op leningen aan Arco, Ethias en de Gemeentelijke Holding onder elkaar verdelen.