De trouwe soldaat van het ABVV

Redactie Trends

13-10-2005, 00:00 Bijgewerkt op: 20-07-2022, 07:49

De jongste dagen hadden VRT en VTM een nieuwe ster ontdekt: Xavier Verboven, algemeen secretaris van het ABVV. Met of zonder rood jasje, al of niet met brandende autobanden op de achtergrond, maar altijd met verstoorde blik en maar één boodschap: het ABVV blijft zich verzetten. Hij leek wel de duivel in persoon. De staking die het ABVV vorige week vrijdag organiseerde, werd veroordeeld door de werkgevers, de regering én het ACV.

Verboven is voor de camera’s een wat norse man, die weet waarover hij praat, maar dat niet altijd even duidelijk overbrengt. Intonatie is niet zijn beste kwaliteit. Van mediatraining wil hij niets weten. Maar je zult hem niet betrappen op een gebrek aan dossierkennis.

Voor humor moet je ook al niet bij hem zijn. Hoewel. Toen hij aan de pers alle onbuigzame breekpunten van het ABVV in het eindeloopbaandebat toelichtte, vroeg een verwonderde journalist wat er dan eigenlijk van het ABVV wél mocht veranderen. “De tekst van de regering,” antwoordde Verboven zowaar gevat.

Vijfendertig jaar is de 61-jarige Xavier Verboven al aan de slag bij het ABVV. Kempenaar van afkomst, afgestudeerd aan de universiteit van Gent (als doctor in de rechten en licentiaat in sociaal recht) en daar woont hij vandaag nog. Hij startte zijn carrière in 1970 als juridisch raadgever van het ABVV en werd al snel coördinator van de sociale studiedienst.

1984 was misschien het enige moment dat Verboven echt zijn nek uitstak. Hij was toen kandidaat om nationaal secretaris te worden, maar verloor van Mia De Vits. Hij trok dan naar de Textielcentrale, om vijf jaar later terug te keren naar het hoofdkwartier in Brussel. Hij werd nu wel nationaal secretaris en werd bevoegd voor sociale zekerheid, energie en fiscaliteit. Verboven werd een trouwe bondgenoot van De Vits.

In 1995 verliet Robert Voorhamme ontgoocheld het ABVV. Hij had geprobeerd – met weinig succes – het ABVV een Vlaamser gezicht te geven tegen de almacht van de Waalse kameraden in. De opvolging was een moeilijke zaak en dreigde uit te lopen op een scherpe strijd tussen een drietal kandidaten. Een van hen was Luc Vanneste, vandaag kabinetschef van Freya Van den Bossche, SP.A-minister van Werk. Brave Xavier Verboven was ad interim de Vlaamse topman, en toen er na vier maanden geen consensus bereikt kon worden rond een van de kandidaten, werd Verboven dan maar de Vlaamse topman. Tien jaar later herhaalde dat scenario zich.

Als chef van het Vlaamse ABVV liet Verboven weinig of geen spraakmakende tussenkomsten noteren. Zijn hoofdtaak bestond erin ervoor te zorgen dat de Vlaamse vleugel de Waalse FGTB’ers niet te veel voor het hoofd stootte. Verboven blonk dan ook op tal van overlegvergaderingen uit in vaagheid. Om verduidelijking gevraagd, sprak hij dan soms de gevleugelde woorden uit: “Omdat we dat zo vinden”. Ooit kreeg een minister het in een onderhandeling zo op zijn heupen van dit spelletje, dat hij tegen Xavier Verboven riep: “Nu ga je naar buiten, je belt Mia en dan kom je weer binnen en zeg je ja of nee”. Waarop Verboven vertrok, belde en terugkwam met het antwoord van Mia De Vits.

Verboven bleef onverstoord een trouwe soldaat. De enige keer dat hij zich intern liet horen, was toen Mia De Vits met slaande deuren vertrok uit het ABVV. Toen het verzamelde federale bureau van het ABVV het vertrek bekendmaakte aan de pers, was Verboven de enige die het aandurfde “het vertrek van Mia een verlies” te vinden. De rest bleef ijzingwekkend onverschillig.

Nadat De Vits de deur achter zich had toegetrokken, verzeilde het ABVV in een geweldige machtsstrijd. De kandidaten profileerden zich sterk en opnieuw verkoos de leiding een broederstrijd te voorkomen. Gevolg: Xavier Verboven werd in 2004 algemeen secretaris. Hij zou samen met voorzitter André Mordant het ABVV leiden tot in juni 2006, wanneer het ABVV een nieuwe leider kiest. In die twee jaar moeten alle interne problemen opgelost worden en moet er een profiel gemaakt worden van een nieuwe voorzitter. Er is al meer dan een jaar verlopen en veel is er nog niet gebeurd. Naar verluidt zou er tegen eind dit jaar een profiel zijn.

En ongewild schuift Verboven nog een trapje hoger. Voorzitter Mordant werd in de aanloop naar de definitieve onderhandelingen over de eindeloopbaan voor langere tijd geveld door ziekte en nu krijgt Verboven de volle verantwoordelijkheid. Meteen stond hij in het oog van de storm. Verboven stelt zich zeer onbuigzaam op. Het debacle van het loonakkoord is daar voor een groot deel debet aan. Half januari dit jaar sloten Verboven en Mordant een loonakkoord met de werkgevers. De toplui van de socialistische vakbond gingen naar hun achterban en werden daar koud afgemaakt. De achterban stemde tegen het akkoord en dat was nooit eerder vertoond. De regering, inclusief de PS die daarmee afstand nam van haar kameraden van de FGTB, nam het loonakkoord ongewijzigd over. Een nederlaag zonder weerga.

In een interview met De Morgen verklaarde Donald Wittevrongel van de Textielcentrale dat Verboven “door sommige centrales bewust of onbewust op het verkeerde been is gezet”. De centrales dicteren al langer de wet in het ABVV. Xavier Verboven en de andere mensen van het interprofessionele niveau moeten gewoon uitvoeren wat er beslist wordt door Alain Clauwaert van de Algemene Centrale, Herwig Jorissen van Metaal en Christian Roland van de bediendebond BBTK. Zij zijn de echte machthebbers van het ABVV en vullen het machtsvacuüm dat ontstaan is na het vertrek van De Vits perfect in. Verboven wordt geduld, maar kan weinig of geen eigen accenten inbrengen. Dat is misschien meer te wijten aan de structuur van het ABVV dan aan Verboven zelf. En dat begrijpt Verboven als geen ander. Want vergeet niet: Verboven is niet alleen een trouw, maar ook een intelligent soldaat.