De rek van het elastiek

Hoe groter de eensgezindheid in de voorspellingen, hoe kleiner de kans dat ze worden gerealiseerd. Maar mogen we u eerst onze allerbeste wensen aanbieden voor het nieuwe jaar. Een opperbeste gezondheid in 2005 staat uiteraard vooraan. Voor de rest is het uitkijken wat de financiële markten ons te bieden hebben. Zeker voor Belgische beleggers wordt het haast een onmogelijke opdracht om het afgelopen jaar te evenaren, na zo’n beresterke prestatie van Euronext Brussel. En in tegenstelling met de algemene verwachting, zat er ook voor obligatiebeleggers koerswinst in door een verdere daling van de langetermijnrente.

Maar er heerst té veel eensgezindheid in de voorspellingen voor het financiële jaar 2005. Waarbij we alweer de indruk krijgen dat de gebeurtenissen van het vorige jaar de voorspellingen voor het volgende jaar in belangrijke mate bepalen. Helemaal achteraan in dit nummer (blz. 96-97) hebben we tien vaak voorkomende stellingen op een rij gezet, waarover een grote mate van consensus bestaat, begeleid door onze commentaar.

Een van die ‘eensgezindheden’ luidt : aandelen zullen beter presteren dan obligaties. We zijn daar lang niet zo zeker van. Een voorzichtige houding ? Dat lijkt ons nog meer terecht dan twaalf maanden geleden. Wie trouwens even de Belgische markt vergeet en de internationale context bekijkt, kan enkel maar vaststellen dat 2004 een eerder bleek financieel jaar was . De meest gehanteerde argumenten om toch nog aandelen te kopen, zijn dat de bedrijven financieel bijzonder gezond zijn en dat de rente erg laag is (het fameuze Tina-argument : There Is No Alternative). De financiële gezondheid is uiteraard een prima zaak, maar onvoldoende om stijgende koersen te genereren. Kijk maar eens hoe extreem cashrijke aandelen als Microsoft en Nokia de twee voorbije jaren hebben gepresteerd. Het Tina-argument vinden we nog minder overtuigend. De Japanse beurs zit al meer dan een decennium in een dalende tendens, ondanks een langetermijnrente die in 2003 tot onder 1 % zakte.

De hamvraag van 2005 : hoeveel rek zit er nog in het (macro-economische) elastiek ? De beurzen hebben minder zeepbelallures dan in 2000, maar zijn ook lang niet zo goedkoop als de verhouding bond yield/dividend yield (obligatierente in verhouding tot dividendrendement) laat uitschijnen. In de lage rente zit immers ook het onvermogen verrekend om de rest van het decennium een hoge groei te creëren, net als de angst dat het deflatiescenario nog niet mag worden afgeschreven, vooral niet in West-Europa.

Cruciaal voor de aandelenmarkten zijn niet op de eerste plaats de bedrijfseconomische aspecten, maar het niveau daarboven : het macro-economische. En op dat niveau zit er lucht in veel meer ballonnen dan in 2000.

In 2005 zullen de beleidsmakers (politici en centrale bankiers) moeten tonen hoe goed ze wel zijn als evenwichtskunstenaar. Institutionele en particuliere beleggers zullen (opnieuw) moeten tonen hoe stressbestendig ze zijn. Want de recente dollardaling en het ontstaan van een renteverschil ( spread) tussen de Amerikaanse en Europese langetermijnrente tonen aan dat beleggers zich wel degelijk zorgen beginnen maken over de enorme onevenwichten in de wereldeconomie. Ze willen weten hoe men die gaat aanpakken. Het elastiek is zo opgespannen, dat het een enorme behendigheid zal vergen om hem weer naar een ‘normale’ toestand te brengen zonder hem te laten springen. Dat noopt tot een voorzichtige aanpak in de beleggingsportefeuille.

2005 wordt wellicht ook het jaar waarin de Europese Spaarrichtlijn van kracht wordt. Het is ook het jaar na de Eenmalige Bevrijdende Aangifte ( EBA). Het beperkte succes van de EBA wekt mogelijk de verkeerde indruk dat er nog niet volop werk wordt gemaakt van de repatriëring van zwart geld naar ons land. De Spaarrichtlijn (zie ook blz. 26-31) zal een nieuwe, belangrijke stap worden in het bewustwordingsproces dat vluchten niet meer voor iedereen vanzelfsprekend is. Ook dat wordt een onderwerp in het financiële jaar 2005. Hopelijk brengt dit nummer u niet alleen veel interessant leesvoer, maar vooral veel stof tot nadenken over uw vermogen.

Door Danny Reweghs

Er heerst té veel eensgezindheid in de voorspellingen voor het financiële jaar 2005.