De rechter voor de underdogs

Hans Brockmans redacteur bij Trends

redacteur bij Trends 18-12-2008, 00:00 Bijgewerkt op: 20-07-2022, 07:55

Paul Blondeel, voorzitter van de achttiende kamer van het Brusselse hof van beroep, schreef geschiedenis met zijn arrest in beroep in het kort geding over Fortis. Dat schort de verkoop op van de hoofdactitiviteiten van Fortis aan BNP Paribas, Fortis Bank Nederland en de Nederlandse staat.

“Blondeel wordt door de praktijkjuristen en magistraten gerespecteerd als jurist”, zegt professor Aloïs van Oevelen, hoofdredacteur van het Rechtskundig Weekblad. Blondeel, een perfect tweetalige vijftiger uit het Leuvense, zit een erg belangrijke kamer voor. Sinds kort behandelt die het gros van het mededingingsrecht en de intellectuele-eigendomsrechten.

Naast Blondeel, gewezen lid van de Raad voor de Mededinging, hebben de raadsheren Mireille Salmon en Christine Schurmans zitting. De eerste is de vrij anonieme voorzitter van de Privacycommissie. Schurmans staat bij een breder publiek bekend als een zeer assertieve dame. “Het geeft soms vonken tussen Blondeel en Schurmans”, weet een insider. “Maar beiden kennen de rechtsmateries door en door, waardoor deze kamer een groot gezag heeft.” Dat gezag kreeg een deuk na de niet-ondertekening van het arrest door de zieke Schurmans, wel door haar griffier (wat juridisch perfect mogelijk is), en het uitlekken van meningsverschillen in de kamer.

Frustratie

Beide magistraten waren ooit kandidaat-voorzitter van hun rechtbank. Blondeel had echter op het verkeerde moment een katholiek etiket. Ook een benoeming tot cassatierechter ging in 1999 aan hem voorbij, na intern verzet. “Dat creëerde wat frustratie en de vaste wil om in zijn arresten zijn juridische finesse tentoon te spreiden”, zegt een advocaat. “In zijn gedrevenheid om een zaak te voltooien, laat hij weleens een steek vallen. Waarom moest het arrest-Fortis per se op een vrijdagavond gebeuren, zonder publiek en nadat enkele partijen het debat hadden willen heropenen? Er ontstond een sfeer dat er gescoord moest worden.”

Het hof gaat – in tegenstelling tot de rechter in eerste aanleg – rigide uit van de rechtsregels, zonder veel oog voor de praktische gevolgen. Dat is eigen aan rechters in beroep, stelt Jean-Christophe Troussel van het advocatenkantoor Bird & Bird. “Een rechter in eerste aanleg gaat soms met het nodige pragmatisme tewerk in functie van een oplossing. Logisch dat voorzitter Blondeel een jurist pur sang is, want de volgende stap is Cassatie en daar geldt bij uitstek het juridische argumentarium”, zegt erestafhouder Carl Bevernage (Loyens & Loeff Advocaten). Hij wijst er ook op dat het hof aan de cliënten van Mischaël Modrikamen een voorschot van 125.000 euro vraagt om de experts te betalen. “Zij moeten zo het bewijs van hun engagement geven. Tot nu was er wat wazigheid over de mensen die Modrikamen vertegenwoordigde. Het hof dwingt hen de kelk tot de bodem te ledigen. Modrikamen moet nu beslissen of het sop de kool echt waard is. Die houding typeert de voorzitter van het hof.”

No nonsense

Herman Hellenbosch, gewezen voorzitter bij de rechtbank van koophandel in Antwerpen, erkent dat. “Paul Blondeel is niet de man die eerst een feitelijke beslissing neemt om daar achteraf een al te creatieve juridische onderbouw aan te geven. Daarvoor is hij te veel een rechtlijnige no-nonsenseman.”

Toch laat Blondeel geen recht geschieden vanuit een ivoren toren. “Tijdens vergaderingen blijkt dat hij een goede kennis heeft van de economische realiteit”, zegt een collega. “Hij is een trouwe kijker van Kanaal Z en loopt geregeld met Trends op zak. Het staat met beide voeten in de praktijk.” Accountant Walter Iemants, die met Blondeel zitting heeft in de beroepscommissie van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten, bestempelt hem als “een uitstekende, minzame jurist die onze beroepsgroep tot in de toppen van zijn vingers begrijpt”.

Blondeel was tot voor twee jaar voorzitter van het ‘bemiddelingscollege banken – kredieten – beleggingen’. “Hij ziet door ingewikkelde gegevens de essentie van de relatie van de klant met zijn bank”, zegt Marjorie Dedryvere, die er actief was voor de consumentenbelangen. “Bovendien is hij luisterbereid. De eminente magistraat liet ook kleine juristen als mezelf aan het woord.”

“Luisteren is een ding, maar je gelijk geven iets anders”, lacht een collega. “Blondeel blijft je met argumenten bestoken tot het echt geen zin meer heeft. In zijn adviezen had hij overigens de neiging het op te nemen voor de underdog.”

Hellenbosch, die met Blondeel zitting had in de beroepscommissie van het Instituut voor Bedrijfsrevisoren, erkent. “Hij gaat voor niemand opzij. Grote revisorenkantoren hebben veel macht, maar daar liet Blondeel als voorzitter zijn hoofd niet naar hangen. Meer nog: hij had eerder meedogen voor de kleine revisor. Grote bedrijven moeten veel beter weten als ze in de fout gaan, redeneerde hij.” (T)