De politieke ‘vereenvoudiging’

Een vraagje. Weet u nog wie de voorganger was van staatssecretaris Vincent Van Quickenborne? We helpen u even. Anne André-Léonard ( MR). Deze liberale dame was in de vorige legislatuur bevoegd voor – jawel – administratieve vereenvoudiging. De naam zegt u niets? Geen erg. Zij was slechts een regeringscommissaris. En eigenlijk is ze – als we Van Quickenborne in twee recente kranteninterviews mogen geloven – in haar opdracht “mislukt omdat ze in de plaats wou treden van de ministers en een probleem had met haar eigen administratie”, de Dienst Administratieve Vereenvoudiging ( DAV).

Voor de goede verstaander: mevrouw André-Léonard worstelde met een bevoegdheidsprobleem. Ze moest voortdurend optornen tegen de ego’s van haar twee voogdijministers ( Rik Daems, VLD, en Charles Piqcué, PS) en werd mee daardoor in haar geloofwaardigheid aangetast tegenover de eigen ambtenaren.

Zonder het goed te beseffen legt de jonge VLD-politicus met die analyse de handicap bloot van de hele regering-Verhofstadt I. De voorbije paars-groene ploeg werd slag om slinger geteisterd door inefficiëntie en immobilisme, en dit ten gevolge van een verregaande vorm van bevoegdheidsversnippering.

Het ziet ernaar uit dat Guy Verhofstadt & co. deze beproefde tactiek zullen voortzetten. Jonge, ambitieuze politici zoals Van Quickenborne, Freya Van den Bossche (SP.A), Fientje Moerman (VLD) of Bert Anciaux (Spirit) mogen zich profileren met het oog op de volgende verkiezingen of tot meerdere eer en glorie van hun politieke partij, maar de échte cruciale knopen worden door de premier en zijn drie superministers doorgehakt: het trio Laurette Onkelinx (PS), Louis Michel (MR) en Johan Vande Lanotte (SP.A). Om te vermijden dat de mindere goden in deze regering toch het laken te veel naar zich toe trekken, worden hun bevoegdheden verwaterd.

Een mooi voorbeeld van die aanpak is de Kruispuntbank voor Ondernemingen. Op 1 juli draaide de lancering van dit computersysteem – ondanks een maandenlange voorbereiding – uit op een compleet fiasco (zie blz. 21). Hét modelproject van Verhofstadt I inzake administratieve vereenvoudiging, dat de papieren rompslomp voor startende ondernemers tot een minimum moest herleiden, was één grote chaos.

Als Vincent Van Quickenborne in dit dossier zijn strepen wil verdienen, dan wensen we hem veel geluk toe. Hij zal niet alleen rekening moeten houden met één schaduwstaatssecretaris – Peter Vanvelthoven (SP.A, Informatisering) – die bijna evenveel in de pap te brokken heeft en onder rechtstreekse voogdij staat van vice-premier Johan Vande Lanotte. Hij zal ook moeten opboksen tegen drie vrouwelijke ministers die, noblesseoblige, elk hun stem in dit kapittel zullen opeisen: Fientje Moerman (VLD, Economie), Sabine Laruelle (MR, Middenstand) en Marie Arena (PS, Ambtenarij).

Er schuilt een pervers trekje in de manier waarop Guy Verhofstadt voor deze verdeel-en-heers strategie in zijn regeringen zorgt. Omdat iedereen iedereen controleert en overal zijn zeg in kan doen, zal ook deze regering – na het zomerreces – binnen de kortste keren weer lijden aan een diarree van ochtendsessies, overlegmeetings, conferentiegesprekken en telefonische interventies allerhande. De vraag is hoelang de VLD-premier zichzelf op die manier kan blijven achterna hollen.

Piet Depuydt