De paardenkoesteraar

Voorzitter van het technologiebedrijf Porthus, ‘entrepreneur in residence’ bij een businessconsultancybedrijf, partner bij A-Cross Communications, consultant en spreker:

Peter Hinssen heeft een behoorlijk barstensvolle agenda, maar toch werkt de IT-specialist achter de schermen ook nog eens mee aan de vzw Andromeda, een vereniging die kansarme kinderen via paardentherapie opnieuw in het zadel helpt.

Afgaand op zijn rist activiteiten houdt Peter Hinssen van een portie stress, maar in het idyllische Sint-Maria-Latem (Zwalm) is die in geen velden, weiden of wegen te bespeuren. Hier, in het vredige hart van de Vlaamse Ardennen, tussen de mosgroene heuvels en de smalle kronkelwegeltjes, vonden zijn vrouw en hij in 1999 een prachtige hoeve. In 2003 startten ze de vzw Andromeda op.

“We zijn altijd al paardenliefhebbers geweest,” vertellen Peter Hinssen en zijn vrouw Valentine Vandeputte. “Maar de specifieke aanleiding voor het opstarten van deze vzw was een ongeval van een kennis. Hij was de vader van drie kinderen, van zes, acht en tien jaar oud. De man raakte in een coma en blijft nu voorgoed zwaar verlamd. Omdat de moeder de situatie moeilijk alleen aankon, namen we twee kinderen van hen in huis. Er was maar één groot probleem: we kregen heel moeilijk contact met ze. Toen stelden we vast dat ze in het bijzijn van de paarden openbloeiden en ons vragen begonnen te stellen. Opeens verliepen de gesprekken veel minder stroef. Een echte openbaring.”

Valentine Vandeputte is toen grondig informatie beginnen opzoeken over paardentherapie. Ze zocht onder meer contact met mensen die in de VS een opleiding hippotherapie hadden gevolgd.

Psychotherapie met chic imago

Dieren worden wel vaker ingezet bij mensen met psychologische problemen. In het Nederlandse Gelderland kunnen acuut gestreste mensen hun vege probleem te lijf gaan door koeien te knuffelen in een weide. In Gent zet een paardenmelkerij binnenkort knuffelsessies met Oostenrijkse Haflingers op het getouw om de stress uit de overwerkte leden te verjagen. Dierentherapie zit blijkbaar in de lift.

“Er wordt bij kinderen zelfs gewerkt met kippen en konijnen,” vertelt Peter Hinssen. “Voor lichamelijk gehandicapten bestaat het al langer, al is de aanpak daar natuurlijk anders. De psychiatrische kliniek Caritas van Melle heeft een kinderafdeling die tijdens de zomermaanden met een groep kinderen naar ons komt. Maar die brengen hun eigen begeleiders mee. Ze nemen die therapie heel ernstig. In Gent is er sinds twee jaar een cursus hippotherapie gestart, bestemd voor orthopedagogen, psychologen en kinesitherapeuten. Geen alledaagse therapie, het wordt als chic aangezien. Daar maken we gebruik van, omdat dat net voor de kinderen iets leuks kan zijn. Iets waar ze anders geen kans toe hebben. In de VS komt hippotherapie veel voor. Het komt een beetje van daar overgewaaid. In de Verenigde Staten hebben ze uitgestrekte gebieden waarin ze kunnen rondtrekken. Er zijn ook verschillende benaderingen, afhankelijk van de kinderen of jongeren die je behandelt.”

Hinssen houdt zich binnen de vzw bezig met administratie en financiën. “Lesgeven doe ik niet. Dat zou ik ook niet kunnen. Meer dan soep uitschenken mag ik niet ( lacht).”

Weinig zelfvertrouwen

Behalve soep uitschenken en de administratie en financiën bijhouden, legt de vzw zich vooral toe op kinderen leren paardrijden. “We doen dat via kleine, haalbare stappen, omdat de meeste kinderen die hier komen sowieso weinig zelfvertrouwen hebben,” zet Valentine Vandeputte, zelf een van de lesgeefsters. “Ze leren hoe ze met paarden moeten omgaan. Na verloop van tijd komen daar andere therapeutisch getinte oefeningen bij die voor hen vooral leuk zijn. Ze weten dat ze ook aan hun houding moeten werken. We willen dat ze rechtop zitten, een fiere houding aannemen. Maar dat moeten ze ook mentaal leren. Een trotse houding is meer dan alleen maar recht op een paard zitten.”

In de zomer organiseert de vzw drie kampen van een week. Daarnaast komen er ook op woensdagnamiddag of in de vakantieperiodes kinderen. Peter Hinssen: “We hebben zeventien pony’s, elk met een eigen karakter. Het is leuk om te zien hoe de karakters van de paarden en de kinderen op elkaar aansluiten of net met elkaar botsen. En hoe de kinderen daar iets van opsteken.”

Te paard of niet te paard

De kinderen zijn afkomstig van twee tehuizen voor bijzondere jeugdzorg in Zwalm, waar ze door de rechtbank werden geplaatst. Ze zijn thuis in uiteenlopende probleemsituaties beland na geweld, seksueel misbruik, druggebruik… Hun leeftijd varieert van acht tot veertien jaar, de leeftijd waarop kinderen het meest geïnteresseerd zijn in dieren.

Valentine Vandeputte: “Het moeilijke is om die kinderen te overtuigen om geholpen te worden. Hoeveel cursussen de begeleiders ook gevolgd hebben of hoe goed hun opleiding ook was, dat vormt soms een struikelblok. Het moet ook klikken met de begeleiders. Dat zijn laatstejaars of net afgestudeerden uit de studierichtingen psychologie en orthopedagogie en paardrij-instructeurs. Andere kinderen hebben specifieke problemen. We hadden ooit twee meisjes die seksueel waren misbruikt en daardoor de paarden niet wilden aanraken. We hebben ze eerst de paarden laten borstelen en ze daarna laten masseren. Dat was met een bewust opzet: het was niet zij die het paard moesten aanraken, maar het paard dat moest geholpen worden. Zo konden we de mentale blokkering doorbreken. In het begin reden ze ook met een zadel, daarna zonder.”

Kinderen die openbloeien

Het is moeilijk om direct aanwijsbare resultaten van de paardentherapie te geven, maar af en toe werpt de therapie wel duidelijk vruchten af, vertelt Peter Hinssen.

“Een voorbeeld is een jongen die hier twee jaar geleden aankwam. Iemand van vijftien die graag met paarden omging, maar serieuze problemen had met de jongere kinderen. Hij was verbaal heel agressief, ook tegen de begeleiders. In het bijzijn van de paarden was er geen probleem, via de paarden had hij respect voor ons. Op die manier hebben we hem kunnen benaderen. We moedigden hem aan de kleinere kinderen uit te leggen hoe ze met de dieren moesten omgaan. Dat deed bij hem een knop omdraaien. Hij wil nu zelf kinderen begeleiden. Het is fantastisch om te zien dat je zo’n impact kan hebben op kinderen die op het eerste gezicht onhandelbaar lijken. Wat wij doen, is niet echt een therapie, omdat je dan ook een diagnose stelt en werkt op één specifiek doel. Wij werken op zelfvertrouwen en vermindering van agressie, dat is veel te vaag voor een echte therapie. De beloning voor ons is dat we kinderen zien openbloeien.”

Dominique Soenens