De Oresteia van Marijnen

Met groot respect voor de originele tekst regisseert Franz Marijnen de Oresteia van Aischylos in de KVS.

Van de Griekse tragedieschrijver Aischylos zijn 79 titels bekend, ook al bleven er slechts zeven bewaard. Drie ervan, samengebracht onder de naam “Oresteia”, vormen de enig overgeleverde theatertrilogie uit de Griekse oudheid. Franz Marijnen ensceneert nu zijn versie van ‘Oresteia’, die tot midden november te bekijken is in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg. In de uit 458 v.C. stammende trilogie combineert Aischylos twee van de meest bekende Griekse sagen : de vloek der Atriden en de Trojaanse Oorlog. In het eerste deel, “Agamemnon”, wordt de gelijknamige Griekse held na zijn triomfantelijke terugkeer uit Troje vermoord door zijn vrouw Klytaimnestra en haar minnaar Aigisthos. Voor haar is het een manier om wraak te nemen over de dood van hun dochter Ifigeneia, die door Agamemnon voor zijn vertrek werd geofferd in ruil voor een behouden reis. De tweede tragedie, “Dodenoffer”, schetst de wraak van Orestes, de zoon van Agamemenon en Klytaimnestra, die, uit ballingschap teruggekeerd, met de steun van zijn zus Elektra zijn eigen moeder en haar minnaar doodt. In het laatste deel, “Goede Geesten”, volgt het proces tegen Orestes : twee partijen, de als aanklagers optredende Wraakgodinnen en de god Apollo, die als advocaat Orestes verdedigt, worden gehoord door een onafhankelijke jury van rechters. Wanneer na hun pleidooien de stemmen staken, geeft Athenes stem de doorslag ten gunste van Orestes. Voor de jonge goden Athene en Apollo komt zo een nieuwe rechtsorde, gestoeld op rechtvaardigheid, in de plaats van de oude bloedwraak. Historisch gezien was deze thematiek voor Aischylos nauw verbonden met de invoering van een radicale volksdemocratie in Athene enkele jaren voordien.

Zoals stilaan zijn handelsmerk lijkt te worden in KVS, heeft Marijnen “Oresteia” geregisseerd met groot respect voor de originele tekst. Zijn persoonlijke invulling is slechts mondjesmaat uit de voorstelling af te lezen : de onderhuidse humor en zijn portrettering van de goden wijzen in de richting van een zachte relativering van de basisdemocratie. Vaak echter blijft die interpretatie te vaag om er staat op te maken. Het meest in het oog en oor springende facet van de voorstelling is de muziek van de Italiaanse componiste Giovanna Marini. Haar in het oud-Grieks gezongen liederen laten een onvermoede menselijke kracht horen, die, in combinatie met bepaalde beelden, beslist prachtige momenten oplevert. Een achtkoppig gelegenheidskoor, aangevuld met de vaste KVS-acteurs, zorgt voor een vlekkeloze uitvoering. Ander pluspunt zijn de acteerprestaties van Geert De Jong als Klytaimnestra en Hans Ligtvoet als Orestes.

P. Anthonissen

“Oresteia”, tot 21 november in de KVS, Lakensestraat 146, 1000 Brussel. Tel.(02)217.69.37.

Aischylos’ Oresteia in de KVS Muziek en beeld leveren prachtige momenten op.