De ondeugd van Suez

Je zal maar onafhankelijk bestuurder wezen bij Fortis en hiervoor gemiddeld zo’n 128.000 euro per jaar opstrijken. Het lijkt wel zwijggeld. Want op 21 september kreeg de voltallige pers van voorzitter Maurice Lippens te horen dat Anton van Rossum opstapt als gedelegeerd bestuurder van Fortis en dat Jean-Paul Votron hem op 1 oktober opvolgt (zie blz. 46). De informele circuits mogen dan wel hebben gewerkt. Officieel werd de raad van bestuur pas negen dagen later op de hoogte gesteld van de wissel.

Je zal maar onafhankelijk bestuurder wezen bij Electrabel en voor dit mandaat zo’n 136.000 euro per jaar verdienen. Op 27 september, één dag voor de bijeenkomst van de raad van bestuur, maakte de elektriciteitsproducent in een persbericht bekend dat gedelegeerd bestuurder Willy Bosmans vervangen zou worden door Suez-topman Jean-Pierre Hansen (blz. 67). Het benoemingscomité binnen de raad van bestuur werd niet geraadpleegd, tegen de statuten in.

Sterker nog, Hansen suste en zalfde dat gestart zou worden met “het analyseren van de maatregelen die eventueel wenselijk zouden zijn” om de nieuwe aanbevelingen van deugdelijk bestuur bij Electrabel toe te passen. En ja, twee onafhankelijke bestuursleden zouden zetelen in die werkgroep: Tony Vandeputte, ex- VBO-topman, die de omstreden putsch van Suez zonder morren doorslikte en Lutgart Van den Berghe, hoogleraar corporate governance en directeur van het Instituut voor Bestuurders, die op de bewuste raad van bestuur afwezig bleef.

Toeval of niet, Maurice Lippens en Lutgart Van den Berghe profileren zich als de twee sterkhouders van de commissie Deugdelijk Bestuur die eind dit jaar een definitieve code – alias de code-Lippens – moet opstellen voor meer transparantie en verantwoording bij Belgische beursgenoteerde bedrijven. “We willen het vertrouwen in de Belgische bedrijven herstellen,” zei Lippens hierover enkele weken geleden nog in Trends. “Erg belangrijk, want onze reputatie in het buitenland is ondermaats. In Londen leeft nog steeds de perceptie dat het Belgische bedrijfsleven één grote knoeiboel is.”

Wel, de burggraaf is goed bezig. “Discretie” voert zijn entourage als reden aan om zijn manier van handelen te verklaren. Het manoeuvre van de machtswissel aan de top van Fortis mocht niet uitlekken, zo heet het. Deugdelijk bestuur wil niet zeggen dat je alles prompt in het uitstalraam legt of op straat gooit. Oké, laat dat dan even het argument zijn: in dat geval moet de code-Lippens logisch zijn en ondubbelzinnig definiëren wat de rol en functie is van een onafhankelijk bestuurder.

You can’t have your cake and eat it. Het is geen gezicht om aan de ene kant te pleiten voor meer transparantie en aan de andere kant de onafhankelijke bestuurder – als onbetwiste patroonheilige van de (kleine) aandeelhouders, werknemers, klanten, leveranciers en de belangen van het bedrijf zelf – de facto monddood te maken. Het manco van een duidelijke definiëring zet de deur open voor belangenvermenging en -conflicten, zo tonen Fortis en Electrabel duidelijk aan (nog los van het feit dat beide gevallen het sérieux van de commissie-Lippens geen deugd doen).

En de overheid? Die gaf geen krimp. Suez controleert de energievoorziening in dit land en Electrabel wekt nog steeds, ondanks de liberalisering, driekwart van de lokale elektriciteit op. Met alle hoge prijzen van dien. De Suez-machtsgreep had bovendien een mooie case opgeleverd om deugdelijk bestuur in dit land aan de praktijk te toetsen. Het heeft niet mogen zijn. Verhofstadt II en de regionale beleidsmakers hadden, zoals u weet, andere dingen aan het hoofd.

piet.depuydt@trends.be

Het is geen gezicht om aan de ene kant te pleiten voor meer transparantie en aan de andere kant de onafhankelijke bestuurder de facto monddood te maken.