DE OLIEVLEK?

Wordt de nieuwe Vlaamse bankverzekeraar een olievlek in Europa en op andere continenten? De Gentse hoogleraar dr. Rudi Vander Vennet, professor financiële economie, en praktijkman als bestuurder van de Federale Participatiemaatschappij en de ASLK-Bank, is optimistisch. De groep rond Almanij is wat hij al jaren verhoopt.

TRENDS. De fusie is een schaalvergroting of ziet u meer?

RUDI VANDER VENNET(UNIVERSITEIT GENT). De fusie rond Almanij is erg opvallend, niet alleen vanwege haar interessante schaalgrootte, maar minstens evenzeer om de originaliteit van het concept. Sterker dan bij andere nieuwe groepen als ING en Fortis wil de nieuwe bankverzekeraar zijn producten in synergie ontwikkelen en aanbieden. Bij deze fusiegroep gebeurt de eerste échte financiële integratie. Dat biedt een interessante springplank voor internationale groei en internationale overnames.

Zoals ING heeft Almanij Plus een fors eigen vermogen?

Het woord strijdkas heeft al wat te veel geklonken in de kranten. Laten we het bij de evenwaardige en betere term eigen vermogen houden. Een groot eigen vermogen is belangrijk voor de geloofwaardigheid van de nieuwe onderneming. De euro ontstaat op 1 januari 1999. De psychologische grenzen om internationaal te bankieren worden dan geslecht. Na een tijd van gewenning zal de klant, ook de particuliere klant, kiezen voor de aantrekkelijkste prijs-kwaliteitverhouding. Om hem te lokken naar een bepaalde aanbieder zal diens faam een grote rol spelen. Die faam kan je makkelijker verwerven met een stevige eigen vermogen-positie. Kredietbank was al de meest efficiënte bank van de Belgische grote zeven. Dat bezorgt haar een goede rating, die rating wordt verder opgetild door een groter eigen vermogen. Bovendien biedt dat ook de kans om overnames te verwezenlijken. Essentieel voor de nieuwe onderneming is een solide thuismarkt, die de facto zal bestaan uit de Benelux, posities werden ingenomen in Zuid-Nederland. Hierop kunnen dan posities gevestigd worden in de 11 landen die de Europese Muntunie zullen vormen. De nieuwe Vlaamse groep heeft zich als enige Belgische financiële onderneming goed gepositioneerd om onafhankelijk en op basis van haar eigen inzichten te internationaliseren. Dat is een voordeel dat BBL binnen de ING Groep minder tot niet meer heeft. Ook Generale Bank dreigt nu sneller het statuut van stand-alone te verliezen. De Franstalige Belgen hebben deze ontwikkeling begrepen en reageren met een mengeling van respect en wrevel op de grote Vlaamse financiële dienstengroep.

Dat grote eigen vermogen is toch nog steeds relatief klein. Moet er niet een volgende stap zijn, een tweede alliantie?

Als je de jongste rangschikking naar eigen vermogen van het Britse vakblad The Banker bekijkt, zie je dat KB-Cera op de 35ste plaats staat, Gemeentekrediet/Crédit Local de France op de 26ste, Generale Bank op de 39ste. De positie van KB-Cera blijft dus betrekkelijk zwak. Een alliantie met bijvoorbeeld Rabo Bank, of minstens haar niet-coöperatieve dochter Rabo International, katapulteert de Vlaamse dienstenonderneming in de kopgroep.

Een internationaal merk worden is essentieel?

Een merk is erg belangrijk en dan best een woordmerk met een universele klank, type Fortis en Dexia. Een sterk en internationaal merk is geloofwaardiger ten aanzien van de centrale banken, de institutionele klanten en de professionele klanten. Bijvoorbeeld, de obligatiemarkt in de EMU zal geïnternationaliseerd worden. Onder het sterke koepelmerk blijven de plaatselijke merken bestaan voor de lokale cliënteel. Multi-branding is de grote trend.

De coöperaties verliezen het pleit ten opzichte van de marktgedreven financiële ondernemingen?

Ja, zie naar het Verenigd Koninkrijk, de bakermat van de coöperaties. De building societies worden daar in versneld tempo ondernemingen in de handen van “aandeelhouders” en ter beurze genoteerd. De coöperaties zijn onaangepast aan de nieuwe politiek van behoorlijk bestuur ( corporate governance), die belangrijke en doorzichtige afspraken vergt tussen aandeelhouders, bestuur en management. Dat belet niet dat coöperaties geprivilegieerde bindingen kunnen behouden met hun typische klanten uit de coöperatieve sfeer. Dit past in de algemene beweging van transactie-bankieren naar relationeel bankieren. De ex-coöperanten, soms nadien de aandeelhouders, kunnen een voorkeursbehandeling blijven verwachten. Kijken we naar België. Cera geraakt los van de pure coöperatie in de nieuwe groep. Bacob, de arbeiderscoöperatie, maakte een gelijkaardige zwaai door de duo-vorming met Paribas Bank België.

De Belgische socialistische financiële coöperaties trappelen ter plaatse?

De financiële ondernemingen met socialistische wortels, P&V en Codep/Bank Nagelmackers, hebben een eerbiedwaardige traditie. De ideologische factor zie ik geen, of een beperkte, rol spelen in hun relatieve achteruitgang. De druk van hun eigenaars om rendabel te zijn heeft daar té lang ontbroken. Zij zijn verzwakt in vergelijking met Cera en Bacob. P&V en Codep zullen zich dienen te alliëren om de noodzakelijke schaal en productenwaaier aan te kunnen bieden.

Hoe lang dient de nieuwe onderneming referentie-aandeelhouders te hebben?

Bij de opbouw van een Europese en internationale reputatie is één of zijn enkele referentie-aandeelhouder(s) met een plaatselijke basis ontoereikend. Het is sterker en toekomstgerichter om institutionele aandeelhouders achter zich te scharen. De internationale beurzen zullen wat gaarne een performante financiële dienstverlener met Vlaamse wortels kapitaal verschaffen. Almanij houdt in de overgangsfase een groot pakket bank- en verzekeringsaandelen aan, het heeft er later voordeel bij om deze ten gelde te maken om bijvoorbeeld acquisities te betalen. De rol van de referentie-aandeelhouder vermindert door de regels van behoorlijk bestuur, ook de minderheidsaandeelhouders bezitten rechten. Een referentie-aandeelhouder kan geschikt zijn, als hij een goede strategie steunt. Het zal je echter maar overkomen, zoals we vaststellen in België, dat een referentie-aandeelhouder niet meer in je gelooft of de bankparticipatie niet langer ziet als kernbusiness.

FRANS CROLS