De relaties tussen de Verenigde Staten en Israël zijn de voorbije jaren sterk bekoeld. De Amerikanen verwijten hun oude bondgenoot een te harde houding ten opzichte van de Palestijnen. De Joodse staat heeft dan weer de indruk dat de VS het gevaar van het radicale Hamas in de Gazastrook te weinig inzien.
De Verenigde Staten, het land met de grootste Joodse bevolking ter wereld, hebben altijd op de rem gestaan om een Palestijnse staat te erkennen. Maar al een tijdje is Washington een pleitbezorger van een tweestatenoplossing. Tot ergernis van Jeruzalem. Ook de Amerikaanse Joden nemen meer en meer afstand van de harde politiek van Israël. In de VS wint de organisatie J Group aan belang. Ook die is openlijk een aanhanger van een tweestatenoplossing.
In zijn nieuwste boek analyseert Norman Finkelstein hoe de relaties tussen de VS en Israël geëvolueerd zijn van zeer hartelijk tot koel. Knowing too Much: Why the American Jewish Romance With Israel is Coming to an End onderzoekt hij de decennialange structurele solidariteit tussen de Amerikaanse Joden en die in Israël. Sommige historici stellen dat de Amerikanen eerder uit zelfbelang en op basis van persoonlijke waarden Israël lange tijd ondersteund hebben. Cruciaal daarin was de Zesdaagse Oorlog van 1967. De overwinning van Israël was bepalend op geopolitiek niveau: het was een overwinning op de Arabische landen, die bondgenoten waren van het communisme. Wie de Joodse staat steunde was voortaan een rabiaat tegenstander van de Sovjet-Unie. Voor 1967 was Israël met zijn kibboetsen in de ogen van de Amerikaanse Joden een socialistische staat.
Maar wie die redenering doortrekt zou moeten concluderen dat de bevoorrechte relatie met de val van het communisme in 1989 tot een einde zou komen. Israël en de Joden in het thuisland vonden echter opnieuw gemeenschappelijke belangen zoals de strijd tegen het moslimfundamentalisme of de nucleaire dreiging vanuit Iran.
De relatie bekoelde volgens Finkelstein pas onlangs, toen Israël vooral in het nieuws kwam met de vestiging van illegale kolonies op de Westelijke Jordaanoever, hard militair optreden tegen Palestijnen en vermeende schendingen van de mensenrechten. De Amerikaanse Joden, die zeer progressief zijn, voelden zich meer en meer ongemakkelijk bij de rapporten van Human Rights Watch, Amnesty International en de Verenigde Naties. “Doordat ze te veel wisten namen ze afstand van Israël”, stelt Finkelstein. Vandaar ook de titel van zijn boek. Onderzoek toont aan dat slechts een kwart van de Amerikaanse Joden jonger dan 40 zich “sterk verbonden” voelt met Israël. Het feit dat de Democratische Partij, die het gros van de Joodse stemmen in de VS binnenhaalt, meer en meer afstand neemt van de politiek van Israël, is een ander belangrijk signaal.
Met dit boek snijdt Finkelstein een zeer gevoelig thema aan, en hij is hier niet aan zijn proefstuk toe. Goed tien jaar geleden verscheen van zijn hand The Holocaust Industry waarin hij stelde dat Israël de Joodse genocide gebruikt om zijn beleid te legitimeren. Finkelstein, zelf van Joodse afkomst, werd van antisemitisme beschuldigd. Het kostte hem zijn academische carrière.
Norman Finkelstein, Knowing too Much: Why the American Jewish Romance With Israel is Coming to an End, OR Books, 2012, 472 blz., 30 euro
ALAIN MOUTON
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier