De kunst van het delen

“Maison Particulière moet een ontmoetingsplaats worden tussen kunstenaars en verzamelaars.” Dat is het uitgangspunt van Myriam en Amaury de Solages, twee telgen uit een schatrijke Franse bankiersfamilie. Ze investeerden in een privékunstencentrum in hartje Brussel.

Wie investeert zwaar in een herenhuis op een toplocatie in Brussel om er ‘zomaar’ kunstwerken uit privécollecties te tonen? Wat zit achter die genereuze daad? We vragen het ons luidop af, als we Maison Particulière binnenwandelen.

De heer des huizes, Amaury de Solages (50), leidt ons even later rond in zijn gerenoveerde pand van vier diepingen, vlak bij het trendy Kasteleinsplein. In kunstkringen associeert iedereen De Solages met zijn grote collectie oude en hedendaagse meesters. Hij is een telg uit de David-Weill-bankiersfamilie en werkte dertien jaar voor Lazard Frères, vervolgens richtte hij zijn eigen financial planning-bedrijf op.

Met ‘Féminité 0.1.’ opent op 15 september de tweede expo van Maison Particulière, een initiatief van zijn vrouw Myriam en hijzelf. De geëxposeerde werken komen uit de privécollecties van bevriende verzamelaars en galeristen en – uiteraard – Amaury en Myriam de Solages.

Geen statement

Het Franse verzamelaarskoppel verkaste drie jaar geleden van Parijs naar Brussel. Voor alle duidelijkheid, Maison Particulière is niet hun huis. Zij wonen in Ukkel. Aanvankelijk was Maison Particulière bedoeld als plaats om hun grootste kunstwerken, die in hun villa geen plek kregen, een onderkomen te geven.

“Twee jaar geleden stootte ik op dit huis”, vertelt De Solages. “Het was deels gerenoveerd, want halfweg de werken had de vorige eigenaar budgetproblemen gekregen. De ruwbouw was klaar, wij hebben de ruimtes afgewerkt. De werken zouden zes maanden duren, maar uiteindelijk was alles pas klaar na achttien maanden.”

Gaandeweg groeide het idee er tentoonstellingen te organiseren met werken uit privécollecties van andere verzamelaars. Is Maison Particulière dan bedoeld als statement tegenover collectioneurs die nooit hun werken willen uitlenen? “Nee, totaal niet. Ik heb geen statement te doen tegen gelijk wie. Maison Particulière wil kunst uit privéverzamelingen delen met anderen. Hier zal je werken en accrochages zien die nergens anders getoond worden. Ook niet in musea. Dat is dus geen statement tegen bepaalde kunstverzamelaars, maar een statement voor de kunst en voor het plezier van het delen.”

“Maison Particulière is ook absoluut niet bedoeld voor de happy few uit de hedendaagse kunstwereld die over een noemenswaardige collectie beschikken. Mensen die geen collectioneur zijn, moeten zich zeker niet geïntimideerd voelen om hier binnen te lopen. We willen de drempel juist lager houden dan in een galerie of een museum.”

Dankjewel België

Oké, Maison Particulière is geen galerie, geen museum en het is geen initiatief met didactische of historische pretentie. “Je kan het nog het best vergelijken met de Franse literaire salons uit de achttiende eeuw”, zegt directrice Carole Schuermans. “Myriam en Amaury verstaan de kunst om de kunst te delen met anderen in een huiselijke sfeer. Ze doen dat zonder enige bijbedoeling en zonder er geld aan te willen verdienen. Zo’n intiatief is compleet nieuw, zeker hier in Brussel.”

“Er zijn wel privémusea die tentoonstellingen organiseren, zoals de Vanhaerents Art Collection in Brussel, maar een huis waar de deelnemende verzamelaars ook curator zijn, is uniek. We willen hier mensen ontvangen en diners houden met kunstenaars en verzamelaars. Er zijn geen vernissages bij onze tentoonstellingen. Een cocktail geven waar 300 man komt drinken zonder naar de werken te kijken, heeft voor ons geen enkele zin. Wij praten liever en petit comité over kunst. Het doel van dit initiatief is onze passie voor kunst te delen, kennis uit te wisselen en nieuwe mensen of kunstenaars te ontdekken.”

“Dit project heeft ons veel centen gekost, maar in België komen wonen leverde ons fiscaal ook veel geld op. Dit is een manier om bedankt te zeggen aan de Belgische staat. Een mooie geste, toch?”

Niks te koop

Maison Particulière is in nog een paar andere opzichten een uniek initiatief. Bij de geëxposeerde kunstwerken hangen geen naamkaartjes. “Geïnteresseerden worden gedwongen eerst naar het werk te kijken, in plaats van naar de naam van de artiest. Dat zorgt voor een compleet andere beleving van kunst”, zegt De Solages. “Veel verzamelaars zijn verblind door grote namen. Dat patroon willen we doorbreken. De enige handleiding bij de werken is een summier boekje dat bij de ingang verkrijgbaar is.”

Maison Particulière draait zonder overheidsgeld. “Zie ik eruit alsof ik subsidies wil trekken”, grapt de heer des huizes. “Niks gaat boven vrijheid. Wie geld krijgt van een officiële instantie moet daar ook iets voor terugdoen. Ik wil niemand iets verschuldigd zijn. En zeker geen administratieve overheid. Als ik al zie hoeveel problemen het Brusselse kunstencentrum Wiels heeft om subsidies te krijgen, dan zou ik niet weten waarom ze Maison Particulière, een kleinschalig initiatief van een Fransman, zouden sponsoren.”

In Maison Particulière is geen enkel werk te koop. “De kunstwerken komen uit onze privécollectie of uit de verzamelingen van andere collectioneurs of galeristen. Pas op, als een bezoeker 100 keer de prijs biedt voor een van onze werken, zal ik er misschien toch eens over nadenken. Maar om eerlijk te zijn, ik heb nog nooit iets verkocht uit mijn privécollectie.”

Patrons gezocht

Hoe willen de De Solages Maison Particulière dan financieel runnen? “Tot september was het huis gratis, maar vanaf nu zal het entreegeld 10 euro bedragen”, zegt directrice Carole Schuermans. “We zijn op zoek naar mecenassen en patrons, bedrijven die willen meestappen in dit avontuur om kunst te delen met anderen”, vult Amaury de Solages aan.

Private Bank Degroof is intussen al patron van het project en ook Carrefour zou interesse tonen. “Een mecenas is iemand die geld in een project pompt zonder dat het moet opbrengen. Ze doen het puur om de plek wat meer luister en aanzien te geven. Occasioneel kunnen de participerende mecenassen wel gebruikmaken van de ruimtes. Maar een bank die hier zijn aandeelhoudersvergadering wil houden, moeten we teleurstellen. Wij willen hier discussies over kunst, literatuur en cultuur. Niet over geld of beleggen.”

Féminité 0.1, van 15 september tot 17 december in Maison Particulière, Kasteleinstraat 49 in Elsene. www.maisonparticulière.be

THIJS DEMEULEMEESTER

“Dit project heeft ons veel centen gekost, maar in België komen wonen leverde ons fiscaal ook veel geld op” Amaury de Solages