De kostprijs van de onafhankelijkheid

Binnen een dag of tien staan u en ik, samen met zes miljoen Vlamingen, drieënhalf miljoen Walen en een half miljoen Brusselaars in het stemhokje om een nieuwe generatie volksvertegenwoordigers naar Brussel en Namen af te vaardigen. Een primeur, want voor de eerste maal is er geen sprake van een ‘Belgische’ stembusslag. U kiest een Vlaams of Brussels parlement, dat Belgische volgt later wel – binnen drie jaar of binnen drie maanden, dat hangt er nog een beetje vanaf.

Dat is lastig, vindt SP.A-voorzitter Steve Stevaert. In plaats van in één processie bolletjes te kleuren voor het regionale en federale parlement, moeten we nu tweemaal onze stembrief inleveren. Compleet overbodig natuurlijk. En duur: twee verkiezingscampagnes, met alles wat daarbij hoort van organisatie, dat slikt een hap weg uit de budgetten van partijen én belastingbetaler.

Ondernemers hebben het doorgaans niet zo begrepen op verspilling – met uitzondering van sommige afvalbedrijven dan. Op het eerste gezicht is de gedachtegang van de socialistische voorman dus logisch. Zeker omdat, zoals Etap-topvrouw Christ’l Joris in dit blad opmerkt, “je op zijn minst kan zeggen dat de Vlaamse regering in het verleden onvoldoende haar eigen belangen heeft bewaakt. Er zijn toch een aantal beslis-singen over Vlaanderen federaal genomen.”

Dat ruikt naar inefficiëntie. Afschaffen die handel, dus. Wie wil er nu twee regeringen die toch maar hetzelfde doen? Doek die Vlaamse regering maar op: ze kost te veel. En toch. “België loopt achterop, omdat het beleid geïmmobiliseerd wordt door grondige verschillen in visie tussen Vlaanderen en Wallonië. Er is hier steeds meer sprake van een democratisch deficit.” Dixit LudoVerhoeven, voorzitter van de werkgeversvereniging Voka. “De volgende Vlaamse regering moet durven gaan voor Vlaanderen. Ze zal zich niet meer kunnen veroorloven om zaken uit te stellen die kunnen leiden tot communautaire spanningen,” sluit ook HugoVandamme zich aan.

In hun spraakmakende boek The Size of Nations komen de Italiaanse proffen Enrico Spolaore en Alberto Alesina tot de conclusie dat in een wereld met open markten, de kostprijs van de onafhankelijkheid van een regio daalt. Waardoor de kosten van de heterogeniteit van een land steeds meer worden afgewogen tegen de baten van het samenleven in een veelvolkerenstaat. Verhoeven verklaart het boek zonder meer tot verplichte lectuur, op het gevaar af nooit een lintje of eretitel te ontvangen op het koninklijk paleis.

Enkele maanden geleden verklaarde HugoSchiltz in Trends dat de roep om Vlaamse onafhankelijkheid in de jaren zeventig werd gedragen door het gewone volk, maar niet door de economische en politieke elite in Vlaanderen. Die situatie is nu precies omgekeerd. Dat belet niet dat driekwart van de Vlaamse stemmen gaan naar partijen die pro confederalisme of afscheiding zijn.

Wie waagt zich aan de oefening? Is het nieuwe Europa – dat 80 % levert van de wetten in dit land en haar deelstaten, en die dus de facto uitholt – beter af met een Belgische structuur of met een Brussels DC en twee nieuwe lidstaten? De splitsing van het onzinnige kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, de totaal verschillende visie van het noorden en zuiden van België op economische ontwikkeling, op de arbeidsmarkt, op mobiliteit en sociale zekerheid: ze wegen op de factuur van de heterogeniteit. De globalisering verplicht ondernemingen om snoeiend efficiënt te zijn. Maar, merkt Barry– Callebaut-topman PatrickDeMaeseneire op: “In de snelle economie waarin wij werken, verwacht je ook een snelle overheid.”

Stevaert zal moeten kiezen welke factuur hij wenst te betalen: die van de heterogeniteit of van de onafhankelijkheid. Wie België op termijn wil behouden, zal moeten zorgen dat heterogeniteit amper meer belastinggeld vergt dan de kostprijs van twee stembusgangen.

luc.huysmans@trends.be

Is het nieuwe Europa beter af met een Belgische structuur of met een Brussels DC en twee nieuwe lidstaten?