De kevertjes en de python

Wat een rit! Wie de voorbije weken op de financiële markten actief was, moest over een sterke maag beschikken. Een beetje zoals op een achtbaan. Bij de start kruipen de wagentjes langzaam omhoog. De adrenaline stijgt. Zenuwen gieren door de keel en kriebelen de maag. Tot plots de top is bereikt. De eerste wagentjes hebben de afdaling al ingezet, maar wie achteraan zit, krijgt nog even respijt. Wanneer ook de laatste wagentjes over de top zijn, gaat het in een rotvaart naar beneden. Voor iedereen. Momenteel bevinden we ons duidelijk op het heftigste stuk. Niet alleen de magen van de inzittenden worden tot het uiterste getest. De hele constructie wordt aan de test onderworpen. En ze kraakt. Net als het voortbestaan van de euro en voor sommigen zelfs het voortbestaan van de economische unie.

De storm lijkt voorlopig wat te gaan liggen, maar van windstilte is er zeker nog geen sprake. De eenzijdige beslissing van Duitsland om ongedekte baisseposities te verbieden op een tiental financiële waarden, zindert nog na. Het verbod is voor de internationale marktpartijen gemakkelijk te omzeilen en moet dan ook vooral als een politiek manoeuvre gezien worden. Zo interpreteerden de financiële markten het ook. Weten de Duitsers meer dan de markt?

Een en ander heeft er alvast voor gezorgd dat de volatiliteit, gemeten volgens de bekende VIX-index van de Chicago Board Options Exchange, alvast flink is gestegen. De index staat momenteel op nagenoeg hetzelfde niveau, misschien zelfs iets hoger, als in de periode na 11 september 2001. En iedereen die het van dichtbij meegemaakt heeft, weet wat dat betekent. Het niveau van de post-Lehmanperiode hebben we nog niet bereikt. Maar iedereen die het van dichtbij meegemaakt heeft – en dat moet nagenoeg iedereen zijn die in 2008 wist wat de waarde van geld was – weet dat we best zo ver mogelijk van die niveaus wegblijven.

Toch lijken we in die richting te evolueren. Als we de evolutie van de LIBOR bekijken, zien we dat het wantrouwen tussen bankiers om elkaar geld te lenen, opnieuw aan het stijgen is. We zitten nog lang niet aan het niveau van Lehman, maar als de markten verder opdrogen, krijgen banken het mogelijk opnieuw moeilijk om aan financiering te geraken en moeten ze weer bij de overheden aankloppen… We weten hoe dat verhaal verdergaat. Het vertrouwen van ondernemers en consumenten is al aan het dalen. En als zij minder besteden, komen we in moeilijk economisch vaarwater terecht.

Dat is geen mooi vooruitzicht. Maar misschien hoeft het allemaal zo’n vaart niet te lopen. De nacht is altijd het donkerst bij het begin van de ochtend. De bears voeren voorlopig nog het hoge woord en zijn ook duidelijk in de meerderheid, maar op de achtergrond laat zich af en toe ook al een bull horen. De bulls klinken nog heel stil, maar misschien verdienen ze wel onze aandacht. Begin 2009 kon je ze ook nauwelijks horen. “Beleggers zien het verkeerd als ze de naschokken van de recessie als een nieuwe aardbeving interpreteren”, schreef een analist onlangs op SmartMoney.com. “We hebben zeven miljoen jobs verloren, mensen zijn hun huis kwijtgespeeld, Dubai kon zijn schulden niet betalen, net zo min als Griekenland. Maar dat zijn de resultaten van de vorige recessie, niet de oorzaken van een nieuwe financiële crisis”, zo ging hij verder. Een klassiek voorbeeld van het halfvolle glas? Niet echt realistisch? Laat we stellen dat de negatieve boodschap altijd iets vlotter naar binnen gaat.

Als we de verschillende analistenrapporten erop nalezen, dan mag het duidelijk zijn dat ook zij verdeeld zijn en soms zelfs sterk uiteenlopende meningen hebben. Wij zijn benieuwd naar wat we zaterdag te horen zullen krijgen, op de eerste Cash Beleggersbriefing. Eén ding staat alvast als een paal boven water: de omgeving waarin beleggers hun beslissingen moeten nemen, ziet er vandaag helemaal anders uit dan één of twee jaar geleden. 2008 was onder druk van de crisis een abnormaal slecht jaar, terwijl 2009 in procenten een abnormaal sterk herstel liet zien. Wordt 2010 een normaal jaar, of is de sterke volatiliteit iets waar we aan zullen moeten wennen?

Het zal nog wel even duren voor we kunnen uitbollen en de veiligheidsbeugels losmaken. En wanneer we weer vaste grond onder de voeten krijgen, zullen we nog even wankel op de benen staan, maar daarna volgt de drang om opnieuw aan te schuiven. En ongetwijfeld laten we dan de kevertjesbaan voor wat ze is en kiezen we voor het echte werk. De python. Die gaat twee keer overkop. En neem dan de wijze raad aan van iemand die het heeft meegemaakt: zorg dat er geen geld los in uw zakken zit of houd uw zakken dicht.

DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

Steven Vandenbroeke

Wanneer ook de laatste wagentjes over de top zijn, gaat het in een rotvaart naar beneden. Voor iedereen.