De fiscale trucs van de Rolling Stones

Omdat ze hun patrimonium tot in het hiernamaals willen bewaren, hebben de Rolling Stones de sluier gelicht over hun fiscale vlucht naar Amsterdam. Ook U2 volgt de Bataafse piste.

Zanger Mick Jagger, drummer Charlie Watts en gitarist Keith Richards zijn al 35 jaar fiscaal gedomicilieerd in Amsterdam en betalen er slechts 1,6 % belastingen. Benjamin Ronnie Wood, die Mick Taylor verving in 1975, maakt geen deel uit van de combine. Het financiële geheim lekte uit toen het trio van de Rolling Stones, inmiddels de zestig voorbij, onlangs twee stichtingen in het leven riep om het beheer van hun inkomsten te vereeuwigen: de Stichting Administratiekantoor Herengracht A en B. Alle drie zijn ze bestuurder in de eerste stichting, Charlie Watts ontbreekt in de tweede.

Hun Promogroup bv, gevestigd op nummer 566 van de majestueuze Herengracht in Amsterdam, overkoepelt acht filialen. In het boekjaar 2004-2005 had de besloten vennootschap 10,12 miljoen euro omzet (tegenover meer dan 33,5 miljoen euro een jaar eerder), 395.000 euro winst en meer dan 21 miljoen euro in kas.

Vooral de (zeer) lage belastingaanslag valt op: in de voorbije 20 jaar werd amper 5,6 miljoen euro afgedragen aan de fiscus op een totaal inkomen van ruim 350 miljoen euro. Dat komt neer op een belastingvoet van 1,6 %. Ook Bono en zijn kompanen van U2 hebben op 1 juni 2006 de stap gezet naar Nederland.

De prins en de zanger

Heeft Mick Jagger vooral de cursus fiscaliteit onthouden uit de tijd die hij doorbracht aan de London School of Economics? Al in 1971 namen de Rolling Stones de wijk naar het zuiden van Frankrijk. Van de drie overgebleven leden van het toenmalige viertal keerde alleen Charlie Watts terug naar zijn vaderland. Keith Richards is nu gedomicilieerd in Jamaica en Mick Jagger op Mustique, het befaamde miljardairseiland in de Grenadinesarchipel.

Eveneens sinds 1971 trekken ze duchtig aan de touwtjes van de internationale fiscaliteit door vennootschappen op te richten die gevestigd zijn in Amsterdam. Dat gebeurde op aanraden van een gewiekste Britse bankier van Duitse oorsprong, Rupert zu Loewenstein. Toen hij datzelfde jaar met Bianca trouwde, zou Mick Jagger dé ontmoeting van zijn leven meemaken. Het Nicaraguaanse topmodel stelde hem voor aan de Duitse prins. Het huwelijk met Bianca duurde slechts acht jaar, de relatie met Loewenstein houdt nu al 35 jaar stand.

Rupprecht Ludwig Ferdinand zu Loewenstein-Wertheim-Freudenberg is in elk geval een opmerkelijk personage. Zijn stamboom gaat terug tot de twaalfde eeuw en zijn familie is nog altijd een van de belangrijkste grootgrondbezitters in het zuiden van Duitsland. Hij werd in 1933 in Palma de Mallorca geboren. In 1962 monteerde hij de overname van de Londense bank Leopold Joseph & Sons, met Alexis de Rede, een bizar personage uit de trans-Atlantische jetset, als kompaan. De bankactiviteiten werden gevolgd door gespecialiseerd fiscaal advies met de oprichting van de Rupert Loewenstein Group in 1981, die de wereld van de showbusiness als specialiteit zou krijgen. Volgens de geruchtenmolen is ook Pink Floyd cliënt van de firma in King Street.

‘Hollandse sandwich’

Hoe werkt de Bataafse piste? Eerste stap: de artiest draagt zijn intellectuele eigendomsrechten over aan een vennootschap die hij speciaal met dit doel opricht en die hem volledig toebehoort. Ze wordt gevestigd in een belastingparadijs. Tweede stap: die vennootschap A staat de rechten van de artiest af aan een vennootschap B, die een filiaal van A kan zijn. Daar komen de royalty’s terecht die gestort worden door de platenmaatschappijen, auteursverenigingen (zoals Sabam) en andere ondernemingen die gebruik maken van de naam, het imago of de muziek van de artiest.

Vennootschap B wordt gevestigd in Nederland. Dat gebeurt om te kunnen genieten van de vrijstelling van de bronbelasting op de royalty’s, zoals bepaald in de overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belasting, die Den Haag ondertekend heeft met de meeste westerse landen. Kortom, als datgene wat Mick Jagger ontvangt van EMI France naar Amsterdam gestuurd wordt, gaat het aan de neus van de Franse fiscus voorbij. “Dat heet de Dutchsandwich,” lacht Jacques Malherbe (advocaat bij kantoor Liedekerke).

Vennootschap B moet dan uiteraard de royalty’s overdragen aan A. Daarom is vennootschap A gevestigd in een belastingparadijs dat nauwelijks belastingen heft. De kers op de taart is dat het in dat soort landen de eigenaar van een onderneming doorgaans toegelaten is om voor zijn persoonlijke uitgaven rechtstreeks uit de kas te putten, een patrimoniumvermenging die u in onze contreien duur te staan kan komen.

Aanvaardt Nederland nu echt dat een vennootschap die op zijn grondgebied gevestigd is zomaar inkomsten naar een fiscaal paradijs versast zonder de Nederlandse fiscus zijn deel te geven? Natuurlijk niet. Behalve dan als de bestemming van het geld de Nederlandse Antillen is, die integraal deel uitmaakt van het koninkrijk van Beatrix. Het is dan ook daar dat vennootschap A gehuisvest wordt. De as Amsterdam-Curaçao is niet helemaal belastingvrij. De royalty’s die door de Nederlandse vennootschap ontvangen worden, zijn onderworpen aan de plaatselijke belasting, maar dan enkel in een symbolische verhouding: 7 % als het om lage bedragen gaat en tot 3 % bij grote sommen.

Na klachten van onder meer de Oeso, gebeurt de quasivrijstelling van royalty’s niet meer automatisch. Voortaan moet er eerst een akkoord ( ruling) onderhandeld worden met de fiscus. Ook het belastingregime op de Antillen is iets minder symbolisch geworden, maar niet zoveel minder dat het Mick Jagger en Bono zou verontrusten.

En de Belgen?

Toch rijzen er enkele problemen. Het Nederlandse circuit is ideaal om royalty’s te innen, maar de artiesten verdienen hun inkomen nu vooral op het podium en dat geld valt onder een ander fiscaal regime. Omdat landen er de voorkeur aan geven om de optredens op eigen bodem te belasten, worden die inkomsten onderworpen aan een (veelal bevrijdende) bedrijfsvoorheffing aan de bron. Dat geldt zowel voor de showbusiness als voor de sport.

Ondertussen wordt de internationale fiscaliteit alsmaar complexer en onstabieler. “In Frankrijk wordt een ingezetene die inkomsten vergaart in een belastingparadijs op die inkomsten belast,” meldt Malherbe. “De toestand verschilt nauwelijks voor een Belgische ingezetene, althans als de vennootschap die in het belastingparadijs gevestigd is hem geen vergoeding uitkeert die in verhouding staat met de rechten die hij heeft afgestaan.”

“Dat de fiscaal voordelige vennootschappen in Amsterdam voorbehouden blijven aan de top, heeft niet enkel te maken met de rechtstreekse kosten,” zo vat een fiscalist samen. “Men moet zich ook omringen met gespecialiseerde, dure experts.” De Frans-Belgische zangeres Viktor Lazlo, die eind jaren tachtig ook de weg naar Nederland nam, beschikt vandaag allicht niet meer over de nodige middelen daartoe. Om zeer weinig belastingen te betalen, moet u over kolossale inkomsten beschikken.

Guy Legrand