De eden van Groen en Blauw

Opmerkelijke uitspraken tijdens het weekend van Wouter Van Besien en Alexander De Croo.

“Geen nieuwe lasten voor de gezinnen”, zo beloofde Open VLD-voorzitter Alexander De Croo een groep enthousiaste partijleden tijdens het weekend.

Een opmerkelijke uitspraak want tot nader order zit De Croo mee aan tafel om te onderhandelen over een nieuw regeerakkoord. Het uitgangspunt voor die onderhandelingen is de nota Di Rupo en die staat, zoals ondertussen genoegzaam bekend, bol van dergelijke nieuwe lasten.

Zal het al aartsmoeilijk zijn om inzake de staatshervorming tot een vergelijk te komen tussen de onderhandelende partijen, met deze boute stellingname maakt De Croo, als hij tenminste op deze lijn blijft, een vergelijk inzake het sociaal-economische en budgettaire zo goed als onmogelijk.

Maar laten we vooral, zo lijkt het adagium van alle betrokkenen te zijn, niet wakker liggen van dergelijke vaststellingen.

Ook Groen!-voorzitter Wouter Van Besien loste een opgemerkt schot voor de boeg. Zijn partij zal alleen toetreden tot een regering die paal en perk stelt aan de “speculatieve activiteiten” van onze banken.

De bekommernis omtrent de manier waarop onze banken zich gedragen en hoe we daar vanuit het beleid moeten mee om gaan, is uitermate terecht. Dit is allicht zelfs het meest prangende probleem waar we ons op economisch-financieel vlak vandaag mee geconfronteerd zien.

De uitspraak de Groen!-voorman slaat echter nergens op. Meer nog, ze dreigt aanleiding te geven tot ingrepen die de kwaal nog zullen verergeren.

Hoe gaat Van Besien “speculatieve activiteiten” aflijnen? De scheidingslijn tussen echte speculatie enerzijds en, onder meer, sommige transacties gericht op het indekken van risico’s, op kliëntenservice, op aandacht voor de bilantaire verhoudingen van de bank zelf en op kredietverlening die de economische groei ten goede komt anderzijds is bij momenten flinterdun.

Bovendien leidt actie tot reactie: een rat race waarbij gereguleerden op een innovatieve, soms slinkse manier onder de reglementen trachten uit te komen. De ervaring leert dat de overheid die race altijd verliest. Domme regulering geeft bovendien al te vaak aanleiding tot speculatieve excessen.

Tot slot is het natuurlijk volstrekt irreëel te denken dat we op het vlak van bankenreglementering op eigen Belgisch houtje straffe ingrepen kunnen hard maken. Voor de inkt van zulk regelgeving opgedroogd is, verplaatsen de verboden transacties zich naar andere jurisdicties.

Wil België iets losweken rond het probleem van de banken, dan zouden we er best aan doen om minstens op Europees vlak te ijveren voor twee objectieven.

Ten eerste, hogere kapitaalverplichtingen voor de banken met liefst nog een escalatie-formule: hoe groter men als bank wordt, hoe sterker verhoudingsgewijs de kapitaalverplichtingen oplopen.

Ten tweede, en nog veel belangrijker dan het eerste, de installatie van een geloofwaardig resolutie-mechanisme dat toelaat om ook systemisch belangrijke banken onder curatele te plaatsen wanneer de problemen de spuigaten dreigen uit te lopen.

Alleen een dergelijke stok achter de deur is de taal die bankdirecties en hun aandeelhouders klaar en duidelijk zullen verstaan.

Johan Van Overtveldt