De denkers achter de doener

Lijst Dedecker houdt dit weekend op een congres een geactualiseerd sociaaleconomisch programma onder de loep. Het resultaat van denkwerk van uiteenlopende bollebozen, zo blijkt.

Een sociale vlaktaks van 25 %. Een verlaging van de vennootschapsbelasting tot 19 %, lagere sociale bijdragen, een aanpassing van de belastingvrije som … Het zijn slechts enkele voorstellen uit het vernieuwde sociaaleconomische programma van Lijst Dedecker (LDD). Budgettair lijkt het allemaal een hoog sinterklaasgehalte te hebben. “Fout”, zegt Alain Boone, politiek manager van Lijst Dedecker en een van de drijvende krachten achter het programma. “Onze maatregelen genereren terugverdieneffecten en de uitgaven verminderen. Onze voorstellen zijn betaalbaar en wij lanceren geen utopische ideeën zoals Vivant.” (zie kader: Sociale vlaktaks)

Boone legt er de nadruk op dat de funderingen van het sociaaleconomische programma te zoeken zijn bij … een VLD-congres uit 2005. Boone: “Om de rechterzijde van de partij te paaien, lanceerde VLD-voorzitter Bart Somers toen in Antwerpen een aantal radicale liberale ideeën. Jean-Marie Dedecker, toen nog senator voor de VLD, had een bepalende invloed op de inhoud van het congres. Ik was een van zijn medewerkers. Daar werd het idee van de fair tax gelanceerd, met een beperking van het aantal belastingschalen tot twee, een van 40 % en een van 25 %.”

Aan de voorstellen werd geen verder gevolg gegeven. Want niet alleen werd Jean-Marie Dedecker uit de VLD gegooid, de ideeën konden uiteindelijk ook in de partij op weinig sympathie rekenen. “De denktank Liberales, die zich duidelijk links-liberaal situeert, heeft een sterke invloed op het intellectuele debat in de Open Vld”, legt de Gentse hoogleraar Boudewijn Bouckaert uit. Hij is een van de intellectuele zwaargewichten in LDD en voorzitter van de partijdenktank Cassandra. “Ideeën als de fair tax konden in die kringen op weinig sympathie rekenen. Nu halen we die met LDD weer naar boven. Zo hopen we een zweep te worden voor de rechterzijde van de Open Vld.”

Het LDD-programma komt dus niet uit de lucht gevallen. Naast een aantal ex-VLD’ers die hun ideeën naar de nieuwe partij meebrachten, werden ook andere figuren aangesproken om voor input te zorgen. Het is een publiek geheim dat de voormalige Vlaamse topambtenaar Rudy Aernoudt standpunten aanbracht toen de partij een lans brak voor een afgeslankte overheid. Maar nadat Aernoudt meer en meer was gaan koketteren met belgicistische kringen, groeide de kloof met LDD. De partij zou zoals bekend niet treuren om het uiteenvallen van België. Ook VUB-hoogleraar Jef Vuchelen werd in het begin geraadpleegd door de partij, maar nu is dat veel minder het geval.

WorkForAll

Het gros van zijn mosterd haalt LDD bij de liberale denktank WorkForAll, vooral via voorzitter Eric Verhulst. Verhulst, professioneel actief in de ICT-sector, is een veelschrijver van vrije tribunes. WorkFor-All zoekt naar eigen zeggen oplossingen om in Europa volledige tewerkstelling te bereiken en groei te ondersteunen. Verhulst: “Ik ben wel een onafhankelijk figuur. Met onze kritiek op het overheidsapparaat en pleidooien voor een hervorming van de arbeidsmarkt stofferen wij het partijprogramma.” In het verleden ‘voedde’ WorkForAll de VLD en Vivant. De denktank, die zowel jongeren als economen op rust verenigt, heeft vooral via internet een intellectueel netwerk opgebouwd. Ze zijn niet weg te slaan uit de blogosfeer. Bij WorkForAll vinden we met bijvoorbeeld Martin De Vlieghere ook bestuursleden terug van Nova Civitas, de liberale denktank die het geesteskind is van Boudewijn Bouckaert. LDD grabbelt gretig uit de ideeën die vanuit libertaire kringen op het internet worden losgelaten.

De standpunten van WorkForAll vertolken een soort van volks liberalisme dat sterk aanslaat bij het electoraat van LDD. Verhulst is ook een van de medewerkers van Cassandra. Bouckaert: “Cassandra heeft een monogame relatie met de partij, maar is autonoom. In opdracht van de partij bereiden wij dossiers voor, terwijl de parlementaire medewerkers kort op de bal de actualiteit becommentariëren.” LDD weet ook in de vijver van andere denktanks te vissen. Een van de parlementaire medewerkers van de partij is de jonge Luc Rochtus, tot voor kort verbonden aan het Itinera Institute. “Partijpolitiek engagement is onverenigbaar met een functie bij Itinera, dat precies boven het partijpolitieke gewoel wil staan”, verzekert voorzitter Marc De Vos ons. “Luc Rochtus is vlak na zijn studies junior fellow geweest, maar heeft Itinera enige tijd geleden verlaten.”

Dat LDD zoveel belang hecht aan denktanks, is vooral te danken aan Boudewijn Bouckaert, die zeer vertrouwd is met deze Angelsaksische traditie. Onder zijn impuls worden de parlementaire medewerkers van de partij overigens op seminarie gestuurd naar het libertaire Institute for Humane Studies aan de George Mason University in de VS.

Contacten met het middenveld

Dat vanuit verschillende hoeken ideeën worden geplukt, is voor LDD het bewijs dat ze geen antisysteempartij is. “Wij zijn radicaal, maar nemen deel aan het maatschappelijke debat”, zegt Boudewijn Bouckaert. “Meer nog, sommige standpunten zijn minder verregaand dan die van de VLD in 1994. Toen wilde de partij bijvoorbeeld de ziekenfondsen afschaffen. Daar pleit LDD niet langer voor.” Boone treedt hem bij: “Wij stellen dat alles voorhanden is om betalingen van werkloosheidsuitkeringen en terugbetaling van de ziektekosten elektronisch te laten verlopen, zodat de kosten drastisch naar beneden kunnen als de overheid dit organiseert. Vandaag ontvangen de vakbonden en de hulpkas voor werklozen 413 miljoen euro aan administratieve vergoedingen, de ziekenfondsen 945 miljoen euro. Wij vinden dat het uitbetalen van werkloosheidsvergoedingen niet tot de kernactiviteiten van een vakbond behoort. Maar we willen hen niet verbieden dat te doen, net zoals de ziekenfondsen wat ons betreft de ziektekosten mogen terugbetalen. Alleen moet worden uitgerekend wat het de overheid zou kosten om die taken uit te voeren. Vervolgens kunnen ook privéorganisaties, en dus niet alleen de vakbonden en de ziekenfondsen, offertes indienen waaruit kan blijken dat zij dat nog efficiënter kunnen. Wij schatten dat door zo’n modernisering meer dan 30 % of bijna een half miljard euro bespaard kan worden. We zijn niet zo naïef te denken dat de hele administratieve vergoeding bespaard zou kunnen worden.”

Bouckaert benadrukt dat de partij ook in debat treedt met het middenveld. “We onderhouden goede relaties met de unie van zelfstandige ondernemers Unizo. Karel Van Eetvelt is al voor Cassandra komen spreken en wij bezoeken Unizo-afdelingen.” LDD heeft de visie van Unizo gevraagd over bepaalde dossiers, onder andere over de programmawet.

LDD rekent zoals bekend ook een aantal figuren uit het bedrijfsleven tot haar sympathisanten. Rudi De Kerpel van de tuincentra Eurotuin is de bekendste. Steven Everaert, zaakvoerder van het Gentse bouwbedrijf Victoir, zit in een van de werkgroepen van Cassandra en bezette op 10 juni 2007 de derde plaats op de Senaatslijst van LDD. Hechte banden met een gremium als Pro Flandria, dat onder andere Vlaamsgezinde bedrijfsleiders verenigt, zijn er niet. Bouckaert: “De mensen van Pro Flandria hebben soms het gevoel dat we ons snel door het Belgische establishment zullen laten inkapselen.”

Via de ondernemerswereld spreekt de partij een electoraat aan dat de Open Vld van oudsher probeert te verleiden. Overigens bestaan er informele contacten met kringen die zich over het algemeen in het Open Vld-vaarwater bevinden. Zo is de Leuvense afdeling van het Liberaal Vlaams Studentenverbond als waarnemer aanwezig op het LDD-congres. LDD knaagde op 10 juni 2007 aan het Open Vld- en Vlaams Belang-electoraat, maar ook sp.a’ers maakten de overstap. Bouckaert: “Het zijn mensen die meer oog hebben voor lagere belastingen dan voor hogere uitkeringen. Vlamingen ook die beseffen dat het beter is een belastingproducent te worden dan een belastingconsument.” (T)

Door Alain Mouton en Eric Pompen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content