De comeback van de Maastrichtnorm

De Europese lidstaten komen in 2010 gemiddeld 7 procent van het bbp tekort om hun begroting uit de rode cijfers te houden. Dat is ruim boven het maximale tekort van 3 procent, zoals afgesproken in het Stabiliteits- en Groeipact. Nu, zulke ‘buitensporige’ tekorten zijn ook wel eventjes toegelaten, op voorwaarde dat ze uitzonderlijk én tijdelijk zijn. Zoniet kan de Europese Commissie eerst uitbranders en later zelfs boetes uitdelen aan zondige lidstaten.

Dat het Belgische tekort ook uitzonderlijk van aard is, dat staat buiten kijf. Toch struikelt Europa – op basis van de al voldoende uitgewerkte begrotingsmaatregelen – over het tijdelijke karakter van ons tekort. Europa twijfelt omdat het Belgische programma op optimistische macro-economische veronderstellingen is gebaseerd, omdat het gat in de begroting ook een gevolg is van een oplopend structureel tekort (het tekort dat niet verdwijnt als de economie herstelt) en omdat België nog altijd kampt met een hoge schuldgraad en opnieuw oplopende intrestlasten.

De Europese Commissie ging vorige week daarom niet akkoord met het begrotingstraject dat de federale regering heeft uitgetekend. Dat traject mikt op een begrotingsevenwicht in 2015 en respecteert de Maastrichtnorm van 3 procent pas in 2013. Europa wil dat België al in 2012, als een van de eerste in Europa, het tekort terugdringt tot onder de norm van 3 procent. Dat scheelt een slok op een borrel, want de Belgische overheden moeten dan ongeveer 4 miljard extra besparen tegen 2012. Niet vanzelfsprekend met het vooruitzicht van federale verkiezingen in 2011.

De regering voelt zich intussen onrechtmatig streng aangepakt door Europa, en wijst erop dat België volgend jaar al, als een van de eerste in de Europese Unie, werk begint te maken van het terugdringen van het tekort. Bovendien spraken de Europese regeringsleiders onlangs nog af om pas vanaf 2011 te beginnen met de fiscale consolidatie, kwestie van het economische herstel alle kansen te geven. Waarom krijgt België dan al in 2012 al een deadline opgelegd?

En dan is er het argument van de hoge staatsschuld om België strenger te behandelen. Maar wat de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn betreft (waarbij naast de staatsschuld ook rekening wordt gehouden met de impliciete pensioenschulden) stopt Europa België bij de landen met een gematigd risico. Van deze groep landen moeten enkel België en Italië al in 2012 terug de norm van 3 procent halen. Europa wijst als extra risico ook naar de garanties die België aan haar banksector gaf, maar in de Europese tabellen zit ook nog de garantie van 150 miljard euro op nieuwe leningen van Fortis, en Fortis heeft nooit gebruikgemaakt van die overheidsgarantie.

De Belgische regering liet weten dat ze niet zinnens is om het Europese marsorder te volgen, maar toch is duidelijk dat de Maastrichtnormen hun rentree maken op het Belgische politieke toneel.

D.K.