De caissière is geen apothekeres

Medicijnen in de supermarkt. ‘Waarom niet in ons land’, is nog maar eens de vraag. Er zijn flink wat argumenten tegen. Maar er zijn ook alternatieven.

Het apothekersgild krijgt regelmatig de wind van voren. Dat heeft bijna altijd te maken met onbegrip over voorschriftvrije geneesmiddelen zoals pijnstillers, hoestsiropen of neusdruppels die flink goedkoper en zonder enige hinder te koop zijn in Nederlandse supermarkten.

Waarom kan dat in België dan niet? Omdat medicijnen geen snoepjes zijn. Zelfs ogenschijnlijk onschuldige pijnstillers kunnen verwoestend werken op de gezondheid. De internetverkoop van geneesmiddelen kan levensgevaarlijk zijn, gezien het hoge aantal namaakproducten. Dat ónze overheid ‘neen’ zegt tegen een oncontroleerbare vrije verkoop in de winkel, is dus terecht.

De vraag raakt de essentie van het vak van apotheker. In lang vervlogen tijden was hij vooral de bereider van voorgeschreven geneesmiddelen. Die historische rol is grotendeels uitgehold omdat vrijwel alle producten kant-en-klaar door de farmabedrijven worden geleverd. Dat maakt dat de apotheker tot zijn – en vooral haar, want het gros van de apothekers is vrouw – grote frustratie zich gedegradeerd voelde tot een ‘gewone’ verkoper van medicijnen.

Maar dat de rol van de apotheker fors opgewaardeerd kan worden, staat buiten kijf. Zo kan hij het gebruik van generische geneesmiddelen stimuleren. Ons land hinkt wat dat betreft nog altijd achterop. De opkomst van de generische middelen heeft er voor gezorgd dat originele medicijnen waarvan het patent is vervallen veel goedkoper zijn geworden. Of hoe een beetje concurrentie wonderen verricht. Hier zou de apotheker een belangrijke rol kunnen spelen als artsen meer op stofnaam voorschrijven zodat je in de apotheek nog kan kiezen.

De zelfstandige apotheker heeft trouwens alleen een toekomst als hij voldoende meerwaarde kan bieden via deskundig advies en betere dienstverlening, beseft ook de apothekersbond APB. De sector is dan ook vragende partij om het inkomen van de apotheker veel minder afhankelijk te maken van de pure marge op de verkoop en deels vergoed te worden met honoraria voor dienstverlening en advies. De apothekers kunnen voor de overheid een belangrijke bron van informatie worden over het geneesmiddelverbruik indien zij belast worden met het bijhouden van goede en aan elkaar gekoppelde databanken. Zo kunnen misbruiken, overconsumptie, (potentiële) verslavingen en dergelijke sneller en beter in kaart worden gebracht. Daarbij moet worden benadrukt dat dit soort problemen voornamelijk opduikt bij voorschriftvrije geneesmiddelen.

En toch kunnen die medicijnen wél in een Belgische supermarkt verkocht worden. Onze suggestie: waarom geen apotheekhoek ín de supermarkt, met dan wel met een gediplo- meerde apotheker achter de balie? (T)

Door Bert Lauwers