DE BRUSSELSE PARADOKS

Franstaligen zijn anti, maar werken aan nieuwste teorievorming over separatisme.

De Brusselse Franstalige topmilieus ekonomisch en politiek zijn heftig tegen de onafhankelijkheid van Vlaanderen. De beweging Contre Le Séparatisme/Tegen het Separatisme is een kristallizeringspunt. In tegenstelling met de anti-houding van het establishment bloeit de wetenschappelijke studie van het separatisme op in Franstalige akademische kringen. De teksten veroordelen niet per definitie deze ontwikkeling. Enrico Spolaore (ULB) : “Tot gisteren werd het regionalisme bestudeerd, de decentralizering binnen natie-staten. De nieuwe trend is echter het onderzoek naar de relatie tussen groei en afscheiding, tussen ekonomische dynamiek en kleinschaliger nieuwe landen. Ik hoop dat dit onderzoeksterrein verder uitbreiding zal nemen. ” Robert Barro, de bekende Amerikaanse ekonoom, stimuleerde Spolaore en Alesina bij hun onderzoek. Hij schreef zelf een tekst in de Wall Street Journal (1991), getiteld Small is beautiful, over het uiteenvallen van Joegoslavië.

Patrick Bolton, onderzoeker van Ecare (ULB) en docent aan de London School of Economics, heeft een kantoor letterlijk naast Enrico Spolaore. Hij aktualizeert, met zijn co-auteur Gérard Roland (ULB), een studie van mei ’94 over The Break-Up of Nations : a Political Economy Analysis. Een van zijn opvallende besluiten is dat een algemene toename van de inkomensongelijkheid een prikkel is voor de afscheiding van regio’s (Hij schrijft het niet, maar vertaalt naar België : als het gevoelen in Vlaanderen blijft toenemen dat de transfers naar Wallonië op een onrechtmatige wijze welvaart afromen van de Vlaamse belastingbetalers, ontstaat er vroeg of laat een tax revolt met een communautaire, separatistische inslag). Jacques Drèze van UCL en CORE publiceerde in 1993 “Regions of Europe : a feasible status, to be discussed” met een “separatistische” teneur.

De Franstalige onderzoekers zetten de reflektie verder die ook aan bod komt in het, in België onbelichte, boek van John Naisbitt (dé Naisbitt van de overbekende toekomstverkenning Megatrends) “Global Paradox” (1994). De centrale stelling van Naisbitt is : The bigger the world economy, the more powerful its smallest players. Ook hij onderkent de levenskracht van kleine, open staten (in plaats van de 200 van vandaag 500 in de 21ste eeuw) in een grote markt.

In Vlaanderen leven afscheidings-tendensen binnen en buiten de politieke partijen. Het Vlaams Blok wil het einde van België, de VU pleit voor een zelfstandig Vlaanderen, de CVP heeft haar konfederalisten, bij de VLD zijn er ideologen en militanten die weten dat ze hun merk van liberalisme kunnen realizeren in Vlaanderen, niet in België. De Vlaamse Volksbeweging (2500 leden) ageert op een open, demokratische wijze voor Vlaamse onafhankelijkheid, het Davidsfonds neemt een positie in die aansluit bij de VVB-stellingen, het ANZ kiest voor onafhankelijkheid, het IJzerbedevaartkomitee schippert, het Overlegkomitee van Vlaamse Verenigingen (OVV) zoekt zijn weg. Op het akademische vlak is er in Vlaanderen echter in tegenstelling tot Franstalig België geen research over de politieke en ekonomische elementen van het separatisme. De Vereniging voor Ekonomie, de koepel van de Vlaamse ekonomen die reeds vijf decennia merkwaardige tweejaarlijkse kongressen organizeert, zou aan de internationale teorievorming kunnen bijdragen.

ENRICO SPOLAORE, EKONOOM VAN ECARE (ULB) “Tussen politieke afscheiding en het ontstaan van grotereinternationale markten is er een oorzakelijk verband. “