De broers Geboers

Eind 1996 namen Stef Ampe, Johan Dehollander en Arne Sierens de leiding over van het Gentse Nieuwpoorttheater. De tweede eigen productie die ze er presenteren, “De broers Geboers”, is een feestelijke tragedie geworden over een man die bij het verlaten van de gevangenis met zijn hoofd tegen de muur loopt.

De wegen van Arne Sierens (°1959) en Johan Dehollander (°1954) hebben elkaar al wel vaker gekruist. In 1990 maakte Dehollander zijn regiedebuut bij het toenmalige Oud Huis Stekelbees met een enscenering van Sierens’ ” Mouchette“: een vruchtbare samenwerking die onder meer een vervolg kende in “Dozen” bij BMCie en ” Napels” bij Nieuwpoorttheater, vertelvoorstellingen die ze op een collectieve manier, samen met de acteurs, creëerden. In “De broers Geboers” grijpen de makers terug naar een klassiekere werkvorm met Sierens als auteur en Dehollander als regisseur. In vergelijking met andere recente teksten van zijn hand – eerder “tekstpartituren” als Moeder & Kind en Bernadetje – heeft Sierens “De broers Geboers” op een vrij traditionele manier opgebouwd: het stuk is opgedeeld in zes bedrijven, de karakters zijn duidelijk omschreven en gaan met elkaar in de clinch in opvallend veel snedige dialogen. Wat blijft, is Sierens’ fascinatie voor de volksmens, uitloper van het feit dat hij opgroeide in een Gentse arbeiderswijk. Voor “De broers Geboers” zocht hij bovendien inspiratie bij vroegere leden van een motorbende die in de jaren ’50 rond Gent actief was. De sfeer die hij daar opsnoof, bracht hem in deze voorstelling dichter dan ooit bij het volkstheater: zeer toegankelijk en herkenbaar, met een aanstekelijke humor die zonder omwegen de zaal wordt ingeslingerd. Terzelfder tijd is “De broers Geboers” geënt op de wetten van de klassieke tragedie, met grootmoeder Mémé in de rol van koor: zij kijkt van op de zijlijn toe hoe haar mannelijke telgen zich als prutsers gedragen en blind blijven voor het feit dat ze zich in hun eigen ongeluk begeven. Dat geldt vooral voor Marnix Geboers, een boom van een kerel die na zes maand gevangenis thuiskomt en er geconfronteerd wordt met de tien plagen van Egypte: zijn jongere broer Ivan loopt in vrouwenkleren rond, zijn moeder ligt in de kliniek, het ouderlijk huis staat op instorten en zijn vader Nol komt na twaalf jaar afwezigheid weer op de proppen. Dat alles kan Marnix nog behoorlijk de baas, tot hij hoort dat zijn ex-vrouw Carine aanpapt met ene Guy van Heuverzwijn: op dat moment slaan de stoppen door.

Tussen realisme en karikatuur heeft Johan Dehollander deze vlotte tekst op een energieke manier vormgegeven. Hij laat de acteurs ook voldoende ruimte voor een eigen inbreng. Met Wim Opbrouck, die zijn glansprestatie uit “Ten oorlog” bevestigt, Wim Willaert, Jakob Beks, An Miller en Didier De Neck is het trouwens een cast uit de duizend die hier op het toneel staat.

“De broers Geboers”, een productie van Nieuwpoorttheater en Theater Zuidpool, speelt tot 30 mei in het Nieuwpoorttheater, Nieuwpoort 31-35, Gent, telkens van woensdag tot zaterdag om 20u.30. Tel.: (09)223.00.00.

P. Anthonissen