De Boeddha’s van Siam

In het Jubelpark kunt u meer dan honderd door het boeddhisme geïnspireerde beelden en objecten bewonderen, afkomstig uit Siam, het Land van de Duizend Boeddha’s.

Als u van de oosterse kunst wel eens meer wil zien dan de Japanse prenten die hier het best zijn doorgedrongen, moet u snel naar het Jubelpark, waar prachtige boeddhabeelden, fragmenten van bas-reliëfs, burgerlijke en gewijde objecten en met eindeloos geduld versierde stoffen een beeld geven van de schatten van het koninkrijk Thailand, vroeger Siam genoemd. De tentoonstelling in het Jubelpark is een uitnodiging om de boeddhistische cultuur te ontdekken van een land dat aan het Engelse en Franse kolonialisme ontsnapte, maar wel af te rekenen had met lastige buren. Het Thaise boeddhisme draagt de sporen van die historische en geografische omstandigheden, want 95 percent van de gelovigen zijn aanhangers van het Theravada-boeddhisme, dat rechtstreeks ingevoerd werd uit het eiland Ceylon, het huidige Sri Lanka.

Het Theravada-boeddhisme legt de nadruk op de nauwlettende navolging van het leven van Boeddha. Dit verklaart waarom vele kleine en grote beelden Boeddha in zijn vorige levens tonen. Door zijn vroomheid, zijn moed en onthechting bereikt Boeddha in zijn laatste aardse bestaan de Verlichting en treedt hij het Nirvana binnen. De gebeurtenissen die daaraan voorafgaan, bepalen het iconografische repertoire van Boeddha en zijn navolgers. Overal is Boeddha aanwezig, in de vorm van familiebeeldjes, in de heiligdommen, op amuletten of persoonlijke juwelen, aan de voet van grafmonumenten. Men offert hem bloemen en brandt wierook. Zijn afbeeldingen boezemen vaak een grote sereniteit in, maar sommige interpretaties tonen ook een vrolijke, strenge of… corpulente Boeddha. De tentoonstelling, die bijna 120 stukken telt, is dus een even spirituele als esthetische ontdekking. Men hoeft de Vier Nobele Waarheden en de (vrij moeilijke) namen van de voorwerpen niet te kennen om er een intens genoegen uit te puren. De maskers, rituele voorwerpen of stenen koppen geven de bezoeker een (eerste) beeld van rijke beschavingen zoals die van de Mön, de Khmer en de koninkrijken Sukhothai, Ayutthaya en Ratanoskin.

Alain Delaunois

“Boeddha’s uit Siam”, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Eeuwfeestpark, Brussel. Tot 16 februari, uitgez. maandagen en feestdagen, van 10 tot 17 uur. Toegang : 250 frank. Tel.(02)741.72.68.

Verguld brons, einde XIVde eeuw : Staande Uma.

Een historische religieuze site uit de XVde eeuw, koninkrijk Ayutthaya.