DE BIECHT VAN EEN HALFGELOVIGE

Ook in milieukwesties zijn er gelovigen en niet-gelovigen. Blijft de religie van Kyoto recht onder de feiten? Vloeken is het in die kapel als je zegt: min of meer. Ik ben een halfgelovige. Dat het klimaat verandert, staat buiten kijf en die natuurlijke show loopt sinds het begin der tijden, zowat 4 miljard jaar geleden. Klimaatveranderingen meet je niet af aan je kinderen of kleinkinderen, wel over perioden van tienduizend jaar. En dan is Kyoto een bordkartonnen wet.

Voka zou er 10.000 euro voor over moeten hebben om bij ministers, parlementsleden, kabinetsmedewerkers, journalisten en groene jongens 500 exemplaren van het boek De menselijke maat uit te delen. De werkgeversvereniging zou met de oordeelkundige verspreiding van dit boek van Salomon Kroonenberg nuttige contrapropaganda kunnen bedrijven tegen An Inconvenient Truth, de rampenfilm van Al Gore. Als niet Gore de producent was geweest van de milieuprent, dan had de huisvrouw die voor België naar Nairobi mocht geen zaal politici kunnen lokken.

Lachwekkend was het om premier Guy Verhofstadt (VLD) lijkbleek uit de bioscoop te zien strompelen en hem te horen stamelen “hoe erg het toch wel is”. De aanwezige ministers en parlementsleden hollen als clowns achter een mislukte Amerikaanse politicus en zijn hobby. Omdat zij menen dat het stemmen zal opleveren, omdat zij niet de moeite doen om voorbij de slogans te kijken, omdat zij gewoontegetrouw achter Bekende Wereldburgers sjokken en omdat zij zelf geen gefundeerde mening vormen. Dat leidt tot spektakelpolitiek: een socialistische minister die voor een fotosessie en adorerende tekstjes in de kranten sprekerstijd verkoopt in Nairobi.

Einde der mensheid. De milieusoap van Al Gore wordt meer dan gecompenseerd door de bloednuchtere wetenschap van de Nederlandse geoloog Kroonenberg. De eerste druk van zijn boek verscheen in februari 2006; in augustus datzelfde jaar lag al de zevende druk in de etalages. Nederland leest meer en breder dan ons verenigde heir van politieke populisten. Er zijn al genoeg mensen, betoogt Kroonenberg, die waarschuwen voor de apocalyps en het einde der mensheid. En meestal leert de geschiedenis: ten onrechte.

Hij toont aan dat de mens zich heel goed weet aan te passen aan warmere of koudere klimaten, of hogere of lagere zeespiegels. Dat doet die mens al duizenden jaren. Als de steentijdburger met berenvellen en stenen bijlen een hele ijstijd heeft weten te overleven, zouden wij met al onze hoogontwikkelde technologie dan niet een metertje zeespiegelstijging aankunnen? En dat terwijl de zeespiegel in de Westerschelde tweemaal daags vier meter stijgt. Kroonenberg: “Misschien moeten wij juist nadenken over wat we gaan doen als de zeespiegel straks weer daalt. Het duurt geen tienduizend jaar voor het weer zover is.”

Inderdaad, tienduizend jaar is het tijdraam waarvoor Kroonenberg aandacht opeist. Natuurlijke processen zoals klimaatverandering, zeespiegelstijging, aardbevingen en vulkanische erupties schommelen in veel grotere tijdschalen dan de obsessie met de enkele graden Celsius meer of min in 2100. De maat van de natuur is niet de maat waarmee de huisvrouwen van Vlaanderen rekenen: die kijken naar hun kinderen en kleinkinderen. Verder gaat hun wereld niet.

Misschien kan de Belgische spreekster in Nairobi professor Kroonenberg vragen voor een door haar op te richten leesclub over De menselijke maat die zij organiseert voor Guy Verhofstadt en zijn ministers. De excellenties zullen hun kat sturen, want Kroonenberg is voor hen te ernstig.

Er zijn andere prioriteiten. Ook bloedserieus is Sir Nicholas Stern, hoofd van de economische studiedienst van de Britse regering. Britse ambtenaren blinken uit door kalmte en gematigdheid, niet zo Sir Nicholas. Die is door de media gekroond tot de eerste econoom die zich diepgaand gebogen zou hebben over de kosten van de klimaatopwarming. Fout. Bovendien baseert Sir Nicholas zijn dramatische scenario’s op een waterval van onzekerheden. Ik ben geen wetenschapper, maar een voltijdse trendwatcher, zoals de naam van dit blad aanduidt. Ik weet dus dat eensgezinde langetermijnvoorspellingen bijna altijd fout zijn. Kijk naar de nonsens van het rapport van de Club van Rome.

Twee jaar vroeger dan Nicholas Stern boog de Deense statisticus Björn Lomborg (auteur van The Skeptical Environmentalist, 2001) zich, omringd door acht voortreffelijke economen onder wie drie Nobelprijswinnaars, over de prioriteiten om de wereld te verbeteren. De Copenhagen Consensus besloot dat er meer belangwekkende uitdagingen zijn dan de klimaatopwarming. Voor de vier hoogste prioriteiten van de tien mogelijke keuzes (waaronder het bestrijden van de klimaatopwarming) stonden in orde van belangrijkheid: actie tegen aids, ondervoeding, handelsbarrières en malaria. Die vier prioriteiten haalden baten van tien of meer dollar tegen een kost van één dollar.

Als halfgelovige concludeer ik: produceer minder warme sprekerslucht en stop meer kennis in de discussie.

De auteur is directeur van Trends. Reacties: frans.crols@trends.be

Frans Crols